UV Kaplama
Işınımla (radyasyon) kürlenen kaplama olarak da adlandırılan ultraviyole (UV) kaplama, ultraviyole radyasyonla kürlenen ya da alt kısımda yer alan malzemeyi UV’nin zararlı etkilerinden koruyan bir yüzey işlem yöntemidir.
UV radyasyonu; fototerapi, bakteri öldürme, floresan, kürleme mürekkepleri ve reçineleri ile bronzlaşma dahil olmak üzere tıbbi ve dişçilik ortamlarının yanı sıra endüstriyel işlemlerde çeşitli amaçlar için sıklıkla kullanılmaktadır.
Bu uygulamalarla karşılaştırıldığında, bir yüzey işlem yöntemi olarak UV kaplama yeni bir
gelişmedir. Bununla birlikte UV kaplamanın, aşağıda ayrıntılı olarak bahsedilecek olan bariz avantajları nedeniyle özellikle matbaacılıkta kullanımı yaygın hale gelmiştir.
Ultraviyole (UV) Nedir?
Ultraviyole terimi Latincede ultra (“ötesi” anlamına gelir) ve violet (“mor” anlamına gelir) kelimelerinden türemiştir ve X-ışınlarından daha uzun dalga boyuna sahip, ancak görünür
spektrumun mor ucundan daha kısa olan bir elektromanyetik radyasyon biçimini ifade etmek için kullanılır.
Güneş, çeşitli dalga boyları ve frekansları olan, dalgalar ve parçacıklar halinde iletilen elektromanyetik radyasyon yayar. Ark kaynakları ve solaryumlar gibi bazı yapay kaynaklar da ultraviyole (UV) radyasyon üretir.
Elektromanyetik (EM) spektrum, bu geniş dalga boyu aralığını ifade etmektedir. Bu spektrumda ultraviyole (UV) ışık, görünür ışık ile X ışınları arasında yer alır. UV ışınlarına maruz kalmanın insan sağlığı üzerinde yararlı olduğu kadar zararlı etkileri de mevcuttur.
D vitamini üretimi, daha iyi bir ruh hali ve yüksek enerji, UV’ye maruz kalmanın olumlu etkileri arasındadır. UV radyasyonuna orta derecede maruz kalmak, D vitamini elde etmek için iyi bir yoldur. Bu vitamin kan basıncını, bağışıklığı, insülin salgılanmasını, kalsiyum metabolizmasını ve hücre bölünmesini kontrol etmeye yardımcı olur.
Bununla birlikte yüksek UV radyasyonuna, özellikle UVB’ye (orta dalga UV) aşırı maruz kalma, birtakım cilt kanseri türlerine yol açmanın yanı sıra erken yaşlanmaya ve göz hasarına neden olabilir.
UV Kaplama Uygulama Alanları
UV kaplama, ıslak kağıda uygulanan ve ardından ultraviyole ışıkla anında kurutulan bir bileşikten oluşur. UV kaplama için kullanılan kağıt çeşitli kimyasallarla kaplanır, bunlar arasında polietilen, kalsiyum karbonat ve kaolinit yer almaktadır.
Bu maddeler rafine edilir ve kağıda yapışmalarına yardımcı olan viskozlaştırıcılarla birleştirilir. Baskıdan sonra UV kaplama makinesi kullanılarak kaplama yapılır.
Uygulamaya bağlı olarak, UV kaplamalar kalınlık ve yansıtma açısından değişebilir,
ancak yüksek kaliteli baskı uygulamaları için sıklıkla yüksek parlaklıkta ya da yumuşak mat UV kaplamalar kullanılır. UV kaplama, ürünün ön ve arka olmak üzere tamamına ya da
sadece bir yüzüne uygulanabilir.
Yalnızca belirli alanları öne çıkarmak için spot kaplama olarak kullanılabilir ya da baskısı
yapılan parçanın tamamına uygulanabilir (taşma olarak bilinen bir işlem). Spot UV kaplama, baskısı yapılan alana boyut katmak ve alanın rengini derinleştirmek için oldukça etkili bir
yöntemdir.
UV kürleme; mürekkeplerin, yapıştırıcıların ve kaplamaların dönüştürülmesi ya da kürlenmesi gereken durumlarda kullanılır. UV ile kürlenen yapıştırıcı, hızla iki bileşenli yapıştırıcıların yerini alarak solvent giderme, karışım oranı ve malzeme ömrüne yönelik endişeleri ortadan kaldırmıştır.
UV kürleme sistemleri; fleksografik, ofset, tampon ve serigrafi proseslerinde tişörtler, 3D ve silindirik parçalar dahil serigrafi ürünleri üzerindeki görüntüleri polimerize etmek için kullanılır. UV kaplama, baskı dışında cam ve plastiğin üretildiği ve kullanıldığı sektörlerde de sıklıkla kullanılmaktadır.
Cam ve plastik, maruz kalınan ultraviyole radyasyon miktarını azaltmak için kaplanabilir. Otomobil camları ve gözlük camları aplikasyonlarında da bu kaplama yaygın olarak kullanılır. Fotoğraf filtreleri, film ya da sensörün görünmez ışığa maruz kalmasını önlemek amacıyla ultraviyoleyi ortadan kaldırır.
Parlamayı azaltma, aşınma ve çizilme direnci, buğulanmayı önleme, mikrobiyal ve kimyasal direnç, UV ile kürlenebilen kaplamaların polimerik yüzeylere sağlayabileceği özelliklerden birkaçıdır.
Klavyeler ve bilgisayar ekranları dahil olmak üzere birçok kişisel elektronik cihazda bir çeşit UV ile kürlenen kaplama bulunmaktadır. Kaplamalar genellikle püskürtme, daldırma, rulo ve akış dahil olmak üzere çeşitli yöntemler kullanılarak plastik alt tabakalara uygulanır.
UV teknolojisi, mobilya ve ahşap işlerinin bitirilmesi, verniklenmesi ve laminasyonunda da
kullanılmaktadır.
UV Kaplamanın Avantajları
UV kaplama; lekelenme, sürtünme, aşınma ve çizilmeye karşı koruma sağlar. Böylece malzemeler daha iyi bir görüntüye sahip olur ve daha uzun süre dayanır, bu da üreticilerin kârlarını maksimize etmelerine yardımcı olur.
Bu, özellikle diğer kargolarla karıştırılan kartpostallar gibi doğrudan gönderilen postaların korunması ve insanların bunlarla ilgilenmesi muhtemel olan kalabalık kamusal alanlara poster, broşür ya da benzer malzemelerinin yerleştirilmesi söz konusu olduğunda
oldukça önemlidir.
UV kaplamalar ve cilalar, kürleşme prosesinin oluşum hızı sayesinde ürün kalitesini ve hat hızını artırır, kısa bitirme hatları sayesinde daha fazla zemin alanı oluşturur ve yangın riskini
azaltır.
Bir mürekkebin veya kaplamanın ıslanma süresini azaltarak işlemdeki kürleme ya da kurutma aşamasını hızlandırmak, kusurları ve hataları azaltabilir.
Ayrıca, kurutma işlemi tamamlanana kadar beklemesi gereken öğeleri depolamak için daha az alan gerekir, bu da üretim süresini kısaltmanın bir başka avantajıdır. Bunların yanı sıra üst düzey sertlik ve solvent direnci sağlar.
UV kaplamalar solvent içermez ve kürlendiklerinde uçucu organik bileşikler yaymazlar, bu nedenle çevre dostu oldukları ve uygulamalarının çevresel sürdürülebilirliğe katkıda bulunabileceği rahatlıkla söylenebilir.
Kaynaklar
• https://www.psprint.com/resources/what-is-uv-coating/
• https://www.formaxprinting.com/blog/2010/09/printing-lingo-what-is-uv-coating
• https://www.autoprint.net/blog/what-is-uv-coating-and-benefits-of-uv-coating
• https://www.digikey.com/en/articles/ultraviolet-radiation-attributes-and-benefits
• https://www.alpha-cure.com/applications/the-applications-of-uv-coating-finishing
• Görseller / Images by: https://pixabay.com/
Çeviri ve Derleme: Murat Soygür