Poliüretan Nedir? Nerelerde Kullanılır? Hayatımıza Nasıl Girdi?
Poliüretan tarih sahnesine; 2. Dünya Savaşı’nda Alman Bilim İnsanı Otto Bayer tarafından keşfedilerek girmiştir. 1937 yılında sentezlenmiş ve diizosiyanatın, diol ile reaksiyonuyla elde edilen poliüretan, kısıtlı bulunan malzemeler yerine kullanılmış ve uygulama alanının oldukça geniş olduğu fark edilmiştir.
Özellikle 2. Dünya Savaşı’nda poliüretan kaplamalar uçaklardaki yüksek parlaklıkta yüzey elde etme süreçlerinde, kimyasal ve korozyona dayanıklı metal, ahşap ve duvar süslemelerinde kullanılmıştır.
[caption id="attachment_127811" align="aligncenter" width="600"]
Otto Bayer[/caption]
Savaşın sonlarına gelindiğinde imal edilen PU kaplamalar endüstriyel çapta kullanılmış ve spesifik uygulamalar için formüle edilmiştir.
İlerleyen yıllarda düşük maliyetli polieter poliolün geliştirilmesi ile, esnek köpükler bugün bildiğimiz döşemecilik ve otomotiv uygulamalarının önünü açmıştır.
Avrasya’nın Lider Poliüretan Sanayi Fuarı: Putech Eurasia 4-6 Ekim 2023 tarihlerinde üç gün boyunca İstanbul Fuar Merkezi 5. ve 6. Salonlarda, dünyanın dört bir yanından sektör profesyonellerini bir araya getirmeye hazırlanıyor.
Poliüretanların Özellikleri nelerdir?
Poliüretan, su bazlı ve solvent bazlı olarak ikiye ayrılır. Su bazlı poliüretan diğer ürünlere kıyasla çevre dostu olduğu gibi, kullanım açısından da daha güvenlidir. Aşınma direnci solvent bazlı ürünler kadar kuvvetli olmayan su bazlı poliüretan, aynı zamanda deniz verniği olarak da ifade edilir.
Poliüretan Nerelerde kullanılır?
Teknolojinin gelişmesi ile birlikte poliüretanın kullanım alanı da genişlemiştir. Dünya geneline baktığımızda PU tüketiminin %75’inden fazlasının köpük üretimi amaçlı olduğu söyleyebiliriz. Esnek ve sert olan köpükler eşit pazar payına sahip olurken genellikle başka malzemeler ile birlikte kullanılır.
[caption id="attachment_127813" align="aligncenter" width="600"]
poliüretan direksiyon[/caption]
Esnek köpükler mobilyaların döşemelik kumaşlarının arkasında kullanılırken, sert köpükler buzdolabı ve dondurucuların metal ve plastik duvarlarının içinde kullanılır. Aynı zamanda sert köpüklerin yapı sektöründe kullanımı yaygındır.
[caption id="attachment_127812" align="aligncenter" width="600"]
poliüretan ayakkabı tabanı[/caption]
Poliüretan kullanım alanları arasında yapı ve inşaat, nakliye, mobilya, alet ve cihaz, ambalaj, makine, elektronik ve ayakkabı-terliklerde bulunur. Son dönemlerde ise poliüretanın tekstil sektöründe kullanımı git gide yaygınlaşmıştır.
Mobilya alanında poliüretanın işlevi, döşemeli mobilyalar için kullanılan yastıklama malzemesi olmasıdır. Aynı zamanda, mobilyaların daha dayanıklı ve konforlu bir özelliğe sahip olmasını sağlar.
Tıbbi alanda poliüretan; hastane yatakları, kateter, enjeksiyon ile kaplanmış cihazlar, yara sargıları, cerrahi örtüler gibi alanlarda kullanılır.
Denizcilik alanında kullanılan poliüretanlar; poliüretan epoksi olarak ifade edilir. Bu madde, gövdeyi su, hava, korozyon, sürtünme gibi olumsuz etkilerden korumaktadır. Aynı zamanda dayanıklılık kazanmasını da sağlar.
Poliüretan Kullanmanın Avantajları
Biraz da poliüretan kullanmanın avantajlarından bahsedelim. Basınca dayanıklı olup, taşıdığı akışkan ve ceket boru arasında bir sandviç oluşturur. PU Ses izolasyonu sağladığı gibi kolay uygulanır ve yaklaşık olarak ömrü bir asırdır. Diğer yalıtım malzemelerine göre ısı geçirgenliği en düşük mamuldür ve Isı iletim katsayısı 0,017 – 0,019 Kcal/m h °C arasındadır.
Kısacası, 2. Dünya Savaşı’nda hayatımıza giren poliüretan günümüzde neredeyse dokunduğumuz, yaşadığımız ve hayatımızı kolaylaştıran her şeyde yer almaktadır. Gelişen teknoloji ile beraber kullanım alanının daha da yaygınlaşacağı aşikardır.
Poliüretan vernik nasıl kullanılır?
Yağ bazlı poliüretanlar, yanıcı özelliği sahip olması nedeni ile ısı ve ateşten uzak tutulmalıdır. Aynı zamanda, yağ bazlı poliüretan ile çalışılan alanların, yeterince havalandırılmış olması gerekmektedir. Bunun yanı sıra; ürün kullanım sırasında mutlaka solunum maskesi, eldiven ve koruyucu giysi ile çalışılmalıdır.
Solvent bazlı poliüretanlar ise, soğuk ve nemli ortamlarda yavaşça kurur. Bu özelliği nedeniyle solvent bazlı poliüretanlarda ikinci kat uygulanmadan önce tamamen kurumasını sağlamak gerekir.
Kaynakça: Pm Powermek Yüksek Basınçlı Poliüretan Makinası
İzomum Köpük Sprey PU İmalatı Isı Yalıtımı için İç ve Dış Cephe Köpük Sprey PU Kaplama Ankara Ankara | Sprey Poliüretan Köpük Yalıtım - İzomum Yalıtım (poliuretankopuk.org) Poliüretan'ın Teknik Özellikleri - Polure
