Yeşilay ve Macaristan Eötvös Loránd Üniversitesi (ELTE) iş birliğiyle düzenlenen “Davranışsal Bağımlılıklar Sempozyumu: Yapay Zekâ ve Sonrası”, İstanbul’da Yeşilay Genel Merkezi Sepetçiler Kasrı’nda gerçekleştirildi. Sempozyumda, yapay zekânın davranışsal bağımlılıklar üzerindeki etkileri uluslararası bilim insanları ve alan uzmanları tarafından kapsamlı biçimde ele alındı.
105 yıllık birikimiyle bağımlılıklarla mücadelede öncü rol üstlenen Yeşilay, alkol, tütün, madde, kumar ve internet bağımlılıklarıyla eş zamanlı yürüttüğü çalışmalara ek olarak davranışsal bağımlılıklar alanındaki bilimsel faaliyetlerini sürdürüyor. Bu kapsamda düzenlenen sempozyum, yapay zekâ temalı bağımlılık konusunun ilk kez uluslararası boyutta ele alınması açısından önem taşıyor.
“Davranışsal bağımlılıklar en az kimyasal bağımlılıklar kadar yıkıcı”
Sempozyumun açılış konuşmasını yapan Yeşilay Genel Başkanı Doç. Dr. Mehmet Dinç, bağımlılığın insan yaşamında yol açtığı ağır etkileri vurgulayarak bilimsel çalışmaların kritik önemine dikkat çekti:
“Bağımlılık, bir insanın başına gelebilecek en ağır süreçlerden biridir. Bu nedenle 105 yıldır toplumun bağımlılıklara karşı güçlendirilmesi için aralıksız çalışıyoruz. Davranışsal bağımlılıklar, en az kimyasal bağımlılıklar kadar yıkıcı etkiye sahip.”
Dinç, Yeşilay’ın Dünya Sağlık Örgütü ile iş birliklerinden, davranışsal bağımlılıkların ICD-11’de yer almasına katkı sunmasından ve her yaş grubuna yönelik yürütülen TBM, YYBE ve diğer farkındalık eğitimlerinden de bahsetti.
Yapay zekânın problemli kullanımı bağımlılık riskini artırıyor
Sempozyumda, yapay zekâ teknolojilerinin bağımlılık döngüsü üzerindeki etkileri bilimsel veriler ışığında tartışıldı. ELTE ve Széchenyi István Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Attila Szabó, “Yapay Zekâ Kullanımı Bağımlılığa Dönüşebilir mi?” başlıklı sunumunda yapay zekânın kişiselleştirilmiş, ödüllendirici ve duygusal deneyimler sunduğunu belirterek, bunun bağımlılık riskini artırdığını ifade etti.
Prof. Dr. Szabó’ya göre:
-Yapay zekâ, öngörülemeyen ödüller sunarak kullanıcıları cezbediyor.
-Teknolojiyle kurulan sosyal bağ hissi, kullanım süresini artırıyor.
-Kaçış davranışı ve duygudurum düzenleme amacıyla kullanımı, bağımlılık döngüsünü besliyor.
Yapay zekânın problemli kullanımının; günlük işlevsellikte bozulma, sosyal ilişkilerde zayıflama, huzursuzluk, yoğun kullanımın tekrarlanması gibi belirtilerle kendini gösterdiği aktarıldı.
Geniş kapsamlı bilimsel oturumlar düzenlendi
Sempozyumda ayrıca aşağıdaki başlıklarda uzman sunumları gerçekleştirildi:
-Problemli yeme davranışı
-Problemli pornografi kullanımı
-Kumar bozukluğu
-İnternet oyun bozukluğu
-Ganimet kutusu (loot box) temelli riskli davranışlar
-Travma bağlamında kompulsif cinsel davranış
-Akıllı telefon bağımlılığı
-Egzersiz bağımlılığı
Katılımcılar; Yeşilay Bilim Kurulu üyeleri, akademisyenler, araştırmacılar ve bağımlılık alanında uzman isimlerden oluştu.
