Neslihan Şolt / Kimya Mühendisi - Polimer Katkıları Departmanı - Üçgen Pigmentler & Polimer Katkıları Ticaret ve Sanayi Anonim Şirketi
Poliüretanlar çok yönlü polimerlerdir. Adhesivler, dolgular, boyalar, reaktif enjeksiyonla kalıplama elemanları, termoplastik parçalar, elastomerler ve sert/esnek köpükler gibi geniş bir uygulama skalasına sahiptirler.
Poliüretanlar etkileyici bir performans karakteristiğine sahiptir ve uygun stabilizerlerin kullanımıyla poliüretan ürünlerin kullanım ömrü önemli ölçüde uzatılabilir. Uygun stabilizasyon sisteminin seçilmesi spesifik üretim şartları, nihai kullanım ortamı ve poliüretan malzemelerin temel bozunma mekanizmaları gibi bilgilere bağlıdır.
Hem poliol hem de üretan bileşenlerin bozunması poliüretanın fiziksel ve mekanik özelliklerinde değişikliklere sebep olur. Üretanlar ısı ve ultraviyole ışığa maruz kaldıklarında serbest radikal yollar oluşturarak bozunmaya elverişlidirler.
Temsilcisi olduğumuz Sabo ve Sunny Wealth polimer katkıları, poliüretan ürünlerin işlenmesini kolaylaştıran ve kullanım ömrünü uzatmaya yarayan çözümler sunar.
Sunny Wealth’in primer antioksidanların kullanılması, Sonox gibi, depolama süresince poliol içerisinde serbest radikal türlerin ve hidroperoksitlerin oluşumuna engel olurlar.
Sabo firmasının ürettiği HALS’ler – Sabostab gibi – poliüretanları UV ışığı tarafından başlatılan bozunmalara karşı korur. UV absorberleri – Sabostab UV 312 gibi – poliüretan malzemenin yüzeyine gelen ultraviyole ışığı absorplayarak bozunmanın başlamasını önlerler.
Uygulamalar
Termoplastik Poliüretan (TPU)
Termoplastik poliüretanlar en çok yönlü elastomerik özelliklere sahip polimerlerden biridir. TPU’ların üretimleri boyunca, polimeri bozunmalara karşı korumak amacıyla Sonox 1010, Sonox 2450 gibi proses stabilizerleri kullanılabilir. Çok yönlülükleri nedeniyle, TPU’lar hem ısı hem de UV stabilizasyonuna ihtiyaç duyulan uygulama alanlarına sahiptir.
Gelişmiş bir nihai kullanım stabilitesi için Sonox 1135, Sonox 2450 ya da Sonox 1010 gibi ısı stabilizerleri kullanılabilir. Işık stabilitesi HALS’lerin tek başına ya da UV absorberlerle -Sabostab UV 312- beraber kullanılması sonucu sağlanabilir.
Reaktif Enjeksiyonla Kalıplama Poliüretan (RIM)
Poliüretan parçalar RIM (reaktif enjeksiyonla kalıplama) metoduyla da üretilebilir. Hammaddeler polimerizasyonun gerçekleşeceği kalıp içerisine enjekte edilir. Ürünün nihai kullanımına göre, gelişmiş ışık ya da uzun süreli termal stabiliteye ihtiyaç duyulabilir.
Özellikle, otomotiv parçaları performans gereklilikleri sebebiyle ışık kararlılığı gereksinimine sahiptir. Bunu sağlamak amacıyla, UV absorberler -Sabostab UV 1- ile HALS’ler ve/ veya antioksidanlar birlikte kullanılmaktadır.
Poliüretan Köpükler
Poliüretanlar köpükleştirilebilir ve esnek, sert ya da yüzey köpüğü şekline getirilebilirler. Bu uygulamaların her çeşidi spesifik stabilizerlere ihtiyaç duyar. Esnek döşemelik köpükler üretilirken, poliol/izosiyanat reaksiyonu sonucu oluşan ekzoterm köpüğün ortasında sararmaya sebep olur.
Bu durumun en çok esnek döşemelik köpüklerde gözlenmesinin sebebi köpüğün büyüklüğüdür. Poliüretan köpükler iyi birer yalıtım malzemesi olduklarından, köpüğün iç kısmı saatlerce sıcak kalabilir, bu durum merkezdeki sararma riskini artırmaktadır.
Sert ve yüzey köpükleri – sınırlı büyüklükleri sebebiyle – esnek köpükler kadar sararma eğiliminde değillerdir. Poliol içerisine katılan fenolik antioksidanlar (Sonox 1076, Sonox 1135, Sonox 1010) sararmaya karşı etkili bir koruma sağlarlar.
Kullanılacak katkıların seçiminde köpükleştirme teknikleri ve nihai ürün özellikleri göz önünde bulundurulmalıdır.
Üretanı proses ve nihai kullanım esnasında meydana gelebilecek bozunmalara, poliolü ise depolama ve taşıma sırasında oluşabilecek oksidasyona karşı korumak amacıyla antioksidanlar kullanılır.
Sert ve yüzey köpüğü uygulamalarına ait birçok nihai ürün açık havada kullanılmaktadır. Bu sebeple ultraviyole koruması sağlamak amacıyla ışık stabilizerlerine ihtiyaç duyarlar.
Poliüretan İplikler
Poliüretan iplik –genellikle spandeks olarak bilinir– sentetik yapıda elastomerik bir ipliktir. Uzayabilir ve esnek oluşu PUR iplikleri mayo, kadın çorabı ve spor eşyaları için ideal bir malzeme haline getirmektedir. Poliüretan ipliklerin üretiminde genellikle antioksidanlara (Sonox 2450, Sonox 1076) ihtiyaç duyulur.
Tüketici tarafından gelişmiş bir perfomans talep edilmesi durumunda, ultraviyole ışık absorberleri (Sabostab UV 312) ile HALS’ler (Sabostab UV 62) birlikte kullanılabilir.
