Türkiye’de Reklam Pazarı 253,6 Milyar TL’ye Ulaştı, KOBİ’ler Görünürlükte Zorlanıyor
Küresel reklam harcamaları 2024’te 1,1 trilyon doları aşarken, pazarın en büyük bölümünü yüksek bütçeli markalar kontrol ediyor. Türkiye’de 253,6 milyar TL’ye ulaşan reklam pastasında da tablo benzer: Büyük markalar öne çıkarken, KOBİ’ler ve yerel işletmelerin payı sınırlı kalıyor.
Küresel Reklam Pastası Devlerde Toplanıyor
WARC ve MAGNA raporlarına göre, 2024’te küresel reklam harcamaları 1,1 trilyon dolara ulaştı. Bu pastanın %72,7’si dijital mecralara ayrılırken, gelirin %60’tan fazlası Google, Meta ve Amazon gibi az sayıda teknoloji devinin kontrolünde. Bu yoğunlaşma, pazarda fırsat eşitsizliği tartışmalarını gündeme taşıyor.
Türkiye’de Reklam Yatırımları 253,6 Milyar TL’ye Çıktı
Reklamcılar Derneği’nin Deloitte iş birliğiyle hazırladığı Türkiye 2024 Yılı Tahmini Medya ve Reklam Yatırımları Raporu’na göre, medya ve reklam yatırımları geçen yıl %78,9 artışla 253,6 milyar TL’ye yükseldi.
Toplam yatırımların %74,2’si dijital mecralara yöneldi; sosyal medya %47,08 ile dijital reklamcılığın en büyük payını aldı. Ancak sektör temsilcilerine göre bu bütçelerin büyük kısmı yine yüksek cirolu ve güçlü markalar tarafından gerçekleştiriliyor.
KOBİ’ler Neden Reklamda Geride Kalıyor?
Türkiye’de reklam pastasındaki büyümenin büyük bölümü ulusal ve çok uluslu markalardan geliyor. KOBİ’ler ve yerel işletmeler ise yüksek prodüksiyon maliyetleri, sınırlı medya bütçeleri ve geleneksel mecralara erişim zorlukları nedeniyle geri planda kalıyor.
Bu noktada, reklam alanındaki fırsat eşitsizliğini kırmaya yönelik yeni iş modelleri öne çıkıyor. Türkiye’de franchise modeliyle büyüyen ilk reklam ajansı olan Union İstanbul, yerel işletmelere kendi bölgelerinde kurumsal reklam hizmetleri sunma imkanı tanıyor.
Union İstanbul Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Erkmen, ajansın hedeflerini şu sözlerle aktarıyor:
“Outdoor ve geleneksel reklam kanalları, marka bilinirliğini hızla artıran, geniş kitlelere ulaşma gücüne sahip mecralardır. Amacımız, yerel markaları bu güçlü kanallara erişebilir hale getirmek.”
Dijital Reklamlar KOBİ’ler İçin Yeni Fırsatlar Sunuyor
Türkiye’de 2024’te reklam yatırımlarının %71,2’si dijital mecralara yapıldı. Bunun %27’si sosyal medya, %16’sı arama motoru, %9’u ise video reklamlarına ayrıldı.
Uzmanlara göre bu tablo, ulusal kampanyalara erişemeyen KOBİ’ler için yeni bir fırsat penceresi yaratıyor. “Multiplier Effect” raporuna göre, marka ve performans reklamlarını dengeli kullanan işletmelerin yatırım getirisi %25 ila %100 artabiliyor. İdeal bütçe dağılımında %40–60 arası marka reklamlarına ayrılması öneriliyor.
Mehmet Erkmen, küçük işletmelerin dezavantajını şöyle özetliyor:
“Maliyetler ve erişim engelleri KOBİ’leri görünmez kılıyor. Bizim amacımız, bu eşitsizliği kırıp yerel markaların da kurumsal standartlarda iletişim yapabilmesini sağlamak. Reklamda başarı sadece dijitalde ölçülmemeli; açıkhava ve geleneksel kanallar, yerel markalar için kritik bir fırsat.”
Reklam, Lüks Değil İşin Devamlılığı İçin Şart
ABD Küçük İşletmeler İdaresi, küçük işletmelere yıllık gelirlerinin en az %7–8’ini pazarlamaya ayırmalarını öneriyor. Uzmanlara göre reklam, işletmenin sürdürülebilirliği için ertelenemez bir yatırım.
Mehmet Erkmen ise reklamın önemini şöyle vurguluyor:
“Reklamı durdurmak, müşteriye ‘ben artık yokum’ demektir. Hele ki kriz dönemlerinde reklamı kesen işletmeler çok hızlı görünmez hale geliyor. Reklam, sadece satış için değil, markanın geleceğini korumak için de kritik. Düzenli ve planlı reklam yatırımı yapan işletmeler hem krizleri daha kolay atlatıyor hem de uzun vadede pazar paylarını büyütüyor.”
