İnsanlığın başlangıç noktası olan Anadolu, bereketli toprakları, dört mevsimi yaşayan iklimi ve zengin biyoçeşitliliğiyle dünyanın gıda ambarı olma konumunu sürdürüyor. Son 22 yılda gıda ihracatını 9 kat artıran Türkiye, bugün dünya gıda ihracatından yüzde 1,5 pay alıyor.
Avrupa’da Tarımsal Hasılada Birinci, Dünyada Sekizinci
Türk çiftçisi, 24 milyon hektar alanda 137 milyon ton bitkisel üretim gerçekleştiriyor. 2024 yılı itibarıyla 74 milyar dolarlık tarımsal hasıla ile Türkiye, Avrupa’da birinci, dünyada ise sekizinci sırada yer alıyor.
2024 sonunda tarım ürünleri ihracatı 36 milyar doları aşarken, bunun 28,5 milyar dolarlık kısmını gıda ürünleri oluşturdu.
Türk Ürünleri Dünya Listelerinde Zirvede
Türkiye; fındık, kiraz, incir, kayısı, ayva, defne, kekik, sofralık zeytin, levrek, çipura ve haşhaş tohumu üretiminde dünya birincisi.
Bal, kavun ve karpuzda ikinci; mercimek, antepfıstığı, vişne, mandalina ve hıyarda üçüncü; ceviz, elma, domates, ıspanak ve biberde ise dördüncü sırada yer alıyor.
Hayvansal üretimde de Türkiye güçlü bir aktör: Sığır eti üretiminde Avrupa’da birinci, tavuk etinde ikinci, yumurta ve bal üretiminde ise dünya ilk 10’unda bulunuyor.
Ege İhracatçı Birlikleri: Türkiye Gıda İhracatının Lokomotifi
Kuru meyveden zeytinyağına, su ürünlerinden tıbbi ve aromatik bitkilere kadar geniş bir ürün yelpazesini dünya pazarlarına ulaştıran Ege İhracatçı Birlikleri (EİB), Türkiye’ye yılda 7,5 milyar doların üzerinde döviz kazandırıyor.
Türkiye’nin toplam 36 milyar dolarlık tarım ürünleri ihracatının yüzde 22’si EİB üzerinden gerçekleşiyor.
2025 yılında yaşanan don ve soğuk hava dalgalarına rağmen Türkiye, “dünyanın gıda ambarı” konumunu koruyacak altyapıya sahip.
“Türkiye, Güvenilir ve Sürdürülebilir Gıda Tedarikçisi”
Hayrettin Uçak – EİB Koordinatör Başkan Yardımcısı ve Ege Yaş Meyve Sebze İhracatçıları Birliği Başkanı
“Türkiye, güvenilir ve sürdürülebilir bir gıda tedarikçisi olarak dünyada öne çıkıyor. 2002’de 3,7 milyar dolar olan tarım ve gıda ihracatımız, 2024’te 32,6 milyar dolara ulaştı. Dünya tarım ihracatından yüzde 1,5 pay alıyoruz. Katma değerli, işlenmiş ürünlerle dünya sofralarında yerimizi güçlendiriyoruz.”
Uçak, Türkiye’nin gıda ihracatında Afrika’dan Amerika’ya uzanan geniş bir coğrafyada tedarikçi konumunda olduğunu belirterek,
“Yıllık 60 milyon ton meyve-sebze üretimimizle 85 milyon insanın ihtiyacını karşılarken, 6 milyar doları aşan ihracat gerçekleştiriyoruz.” dedi.
“Kuru Meyvede Türkiye Dünya Lideri”
Mehmet Ali Işık – EİB Sürdürülebilirlik ve Organik Ürünler Koordinatörü, Ege Kuru Meyve ve Mamulleri İhracatçıları Birliği Başkanı
“Çekirdeksiz kuru üzüm, kuru kayısı ve kuru incirde hem üretim hem ihracatta dünya birincisiyiz. 2024’te kuru meyve ihracatımız 1 milyar 850 milyon dolara ulaştı.”
Işık, sürdürülebilirlik çalışmalarının uluslararası alanda da takdir gördüğünü hatırlatarak,
“INC Excellence in Sustainability ödülünü kazandık. Önümüzdeki dönemde iklim değişikliğine uyum ve karbon ayak izinin azaltılması önceliğimiz olacak.” dedi.
“Üç Öğün Dünyanın Protein İhtiyacını Karşılıyoruz”
Bedri Girit – Ege Su Ürünleri ve Hayvansal Mamuller İhracatçıları Birliği Başkanı
“Su ürünleri ve hayvansal mamuller ihracatımız Ocak–Eylül 2025 döneminde 2 milyar 857 milyon dolara ulaştı. Levrek ve çipurada dünya birincisiyiz. Türk somonu ihracatı yüzde 15 artışla 368,9 milyon dolar oldu.”
Girit, Türk gıda ihracatçılarının yeni pazarlara erişimde güçlü olduğunu belirterek,
“Türkiye, güvenilir gıdanın ve sürdürülebilir üretimin küresel merkezi olmaya adaydır.” ifadelerini kullandı.
“Gıda İhracatının En Güçlü Sektörüyüz”
Muhammet Öztürk – Ege Hububat Bakliyat Yağlı Tohumlar ve Mamulleri İhracatçıları Birliği Başkanı
“Hububat, bakliyat, yağlı tohumlar ve mamulleri sektörü olarak Türkiye’nin gıda ihracatının yüzde 47’sini gerçekleştiriyoruz.”
2025’in ilk dokuz ayında ihracatlarını yüzde 14 artırarak 852 milyon dolara çıkardıklarını belirten Öztürk,
“Bitkisel yağ ihracatımız 452 milyon dolar, çikolatalı ürünlerde yüzde 18, hububat mamullerinde yüzde 34 büyüme kaydettik.” dedi.
“Sofralık Zeytin İhracatında Rekor”
Emre Uygun – Ege Zeytin ve Zeytinyağı İhracatçıları Birliği Başkanı
“Siyah zeytin ihracatımız yüzde 19 artışla 194 milyon dolara, yeşil zeytin ihracatımız yüzde 29 artışla 61 milyon dolara ulaştı. Toplam 255 milyon dolarlık gelirle rekor kırdık.”
Uygun, ABD, Japonya ve Çin’de yürütülen tanıtım faaliyetlerinin Türk zeytinyağının küresel görünürlüğünü artırdığını söyledi.
“Doğadan Gelen Güçle Sürdürülebilir Bir Gıda Geleceği”
Ali Fuat Gürle – Ege Mobilya Kâğıt ve Orman Ürünleri İhracatçıları Birliği Başkanı
“Defne, kekik, adaçayı ve biberiye; doğallığın, sürdürülebilirliğin ve sağlıklı yaşamın simgesi. Türkiye bu ürünlerde dünya pazarında güçlü bir tedarikçi.”
Gürle, “Odun Dışı Orman Ürünleri Teknik Komitesi” ile sürdürülebilir üretim ve izlenebilir tedarik zinciri oluşturduklarını belirterek, “Doğadan gelen bu bereketi koruyarak çevreye duyarlı üretimi güçlendirmek, gelecek nesillerin refahı açısından temel önceliğimizdir.” dedi.
