Çocuklarda İdrar Yolu Enfeksiyonu Böbrek Hasarına Yol Açabilir

Çocuklarda İdrar Yolu Enfeksiyonu Böbrek Hasarına Yol Açabilir
  • 27.08.2025

Çocukların sağlıklı büyüme ve gelişiminde idrar yollarının korunması kritik bir rol oynuyor. Özellikle çocuklarda sık görülen idrar yolu enfeksiyonu, yalnızca idrar yapmada güçlük, ateş ve huzursuzluk gibi geçici şikâyetlere neden olmakla kalmıyor; zamanında tedavi edilmediğinde böbreklerde kalıcı hasara da yol açabiliyor.

Acıbadem Maslak Hastanesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Özlem Aydoğ, çocuklarda idrar yolu enfeksiyonunda erken tanı ve tedavinin hayati önem taşıdığını vurguluyor:

“Üriner sistemde altta yatan işlevsel ya da yapısal bir anormallik varsa; özellikle tekrarlayan ateşli üst idrar yolu enfeksiyonu durumunda böbreklerde hasar riski yüksektir. Ülkemizde geri dönüşü olmayan kronik böbrek yetmezliğinin en sık nedeni de bu tablolardır. Bu nedenle, enfeksiyonun ve altta yatan anormalliklerin erken saptanıp uygun şekilde tedavi edilmesi, böbrek sağlığı açısından çok önemlidir.”

Çocuklarda En Sık Görülen İkinci Enfeksiyon
Üriner sistemin (üretra, idrar kesesi, üreterler ve böbrekler) enfeksiyonu anlamına gelen idrar yolu enfeksiyonu, çocukluk çağında üst solunum yolu enfeksiyonlarından sonra en sık görülen ikinci enfeksiyon türü olarak öne çıkıyor. Özellikle bebeklerde ve tuvalet eğitimi dönemindeki çocuklarda sık rastlanan bu enfeksiyonun %80’inden fazlasında E. Coli bakterisi rol oynuyor.

Kız Çocuklarında Daha Sık Görülüyor
İdrar yolu enfeksiyonu, yaşamın ilk 6 ayında bağışıklık sisteminin zayıf olması ve sünnet derisinin altında bakterilerin kolayca çoğalabilmesi nedeniyle daha çok erkek çocuklarında görülüyor. Ancak 6. aydan sonra, üretranın kısa ve anüse yakın olması nedeniyle enfeksiyon kız çocuklarında daha sık ortaya çıkıyor.

En Sık 3 Nedene Dikkat!
Enfeksiyonun gelişiminde üç temel faktör öne çıkıyor:

  • Az su içmek
  • İdrarı tutmak (sık ve tam boşaltmamak)
  • Kabızlık

Prof. Dr. Özlem Aydoğ, bu durumların bakterilerin üriner sisteme tutunmalarını kolaylaştırdığını ve enfeksiyon riskini artırdığını belirtiyor.

Risk Faktörleri

  • Küvette oturarak banyo yapmak
  • Temiz olmayan havuzlarda yüzmek
  • Gereksiz antibiyotik kullanımı
  • Parfümlü/alkollü temizleyiciler veya ıslak mendillerle genital hijyen yapmak

Bunların yanı sıra; mesane işlev bozuklukları, idrarın böbreklere geri kaçışı (reflü), darlık ve taş gibi yapısal sorunlar da enfeksiyona yol açabiliyor.

Hangi Belirtilerde Dikkatli Olmalı?

  • İdrarda kötü koku, bulanıklık veya kan
  • İdrar yaparken yanma, ağrı
  • Sık idrara çıkma ve idrar kaçırma
  • Alt karın ağrısı ve hafif ateş
  • Yüksek ateş (38.5°C üzeri), karın ve böğür ağrısı, bulantı-kusma

Bu belirtiler görülüyorsa vakit kaybetmeden doktora başvurulması öneriliyor.

Erken Tedavi Hayat Kurtarıyor
Prof. Dr. Özlem Aydoğ, tanı konulur konulmaz antibiyotik tedavisinin başlatılması gerektiğini vurguluyor. İlk enfeksiyonun ardından kız çocuklarının %40-60’ında, erkek çocuklarının ise %20-30’unda enfeksiyonun tekrarlayabildiğini belirten Aydoğ, altta yatan yapısal sorunların mutlaka araştırılması gerektiğini söylüyor.

Çocukları Korumanın 7 Altın Kuralı

  • Bol su içmesini sağlayın.
  • İdrarını tutmamasına dikkat edin.
  • Günlük dışkılamayı takip edin, gerekirse destekleyici yöntemler kullanın.
  • Hijyene dikkat edin; parfümlü/alkollü ürünlerden kaçının.
  • Banyo yaptırırken duş tercih edin.
  • Temizliğinden emin olmadığınız havuzlara sokmayın.
  • Gereksiz antibiyotik kullanımından uzak durun.

Yazıyı Paylaş

BÖLÜM SPONSORU