Cam Elyaf ile İlgili Bunları Biliyor Muydunuz?
Cam elyaf, (fiberglas), kalıplardan eritilerek geçirilen çok ince cam tellerden üretilen maddeye verilen isimdir. Cam elyafa polyester veya vinil ester reçinelerin farklı yöntemlerle takviye edilmesi ile geleneksel kompozit CTP parçalar elde edilmektedir.
Cam elyafın en iyi özelliği hafif olmasıdır. Hafif bir yapıya sahip oldukları için kolay uygulanırlar ve birçok alanda kullanılabilirler. Cam elyafın özelliklerine bakarsak, öne çıkan maddeler şunlardır;
• Yanmazlar ama ısıl dirençlerinin düşük olmasından dolayı yüksek sıcaklıklarda yumuşarlar.
• Takviye elemanı olarak kullanıldığı zaman, maruz kalabileceği kimyasal maddelere karşı direnç gösterirler.
• Cam elyaflar elektriği iletemezler. Bu ilk başta dezavantaj gibi görünse de bakış açımızda değişikliğe gittiğimizde, elektriğin iletilmemesi gereken yerlerde kullanabileceğimiz bir malzeme olduğunu görmekteyiz. Bir nevi yalıtım malzemesi olarak da düşünebiliriz.
• Cam elyaflar, çatı ve binaların dış kaplamalarında sıklıkla kullanılır. Bunun altında yatan nedenler ise küfe, paslanmaya, rüzgâra, sıcaklığa ve soğuğa karşı gösterdikleri dirençtir.
• Uzun ömürlü olması ve bu malzemenin neredeyse hiçbir bakıma ihtiyaç duymaması, bu malzemeyi önemli kılan etkenlerden birkaçıdır.
Kullanıldığı Alanlar
Cam elyaflardan özellikle bina cephelerinde yararlanılır. Son zamanlarda, çeliğe göre daha dayanıklı olduğu için yapı malzemesi olarak kullanılmaktadırlar.
Rüzgar, sıcak, soğuk gibi etmenlere karşı dayanıklı bir malzeme olduğu için duvar kaplamalarında da yararlanılabilir. Cam elyaf takviyeli plastik (CTP)’den, cam elyafı ile
taşıyıcı bir matriks reçinenin birleştirilmesi ile elde edilen kompozit malzemeden, elektrik-elektronik, savunma ve sanayi gibi birçok alanda yararlanılır. Bu malzemeden yararlanılan alanların başında elektrik direkleri gelmektedir.
Birçok elektrik direğinde CTP bulunmaktadır. Bunun sebebi malzemenin mükemmel bir elektrik yalıtkanlığı olmasıdır.
Bu özelliği sayesinde yenilenebilir enerji alanında da CTP’ler kullanılır ve rüzgar direklerinin
hem taşıyıcı kısmında hem de kanatlarında CTP bulunmaktadır. CTP’ler çoğunlukla yapılarda taşıyıcı paneller olarak kullanılabilir.
Bu panellerle prefabrik konutlar da oluşturulabilmektedir. Cepheleri koruduğuı bilinen CTP’den aynı zamanda betonu korumak için de yararlanılır ve köprülerin kaplanmasında,
metro istasyonlarında kullanılmaktadır.
Cam elyafı iletişimde, ışığı modüle ederek kodlanmış bilgiyi, ışığı zayıflatmadan, elyaf ortasında tutup dışarıya sızmasını önleyerek; çok uzun mesafelere ulaştırabilmesi özelliğinden faydalanarak fiber optik kablo olarak kullanılır.
Yine karşımıza CTP’lerin çıktığı bir diğer alan yolların kenarlarında yer alan trafik levhalarıdır. CTP malzeme, şehir içi ve şehir dışı karayollarında kenar dikmesi, trafik işaret levhaları, ışık perdeleri, baş üstü levhaları ve özellikle şehir içinden geçen otoyolların kenarlarına yerleştirilerek gürültü kirliliğini önleyen ses yalıtım duvarları olarak kullanılmaktadır.
Savunma Sanayinde kompozit malzemelerden sıkça yararlanıldığını biliyoruz. CTP’lerden de yine bu alanda yararlanılır. Hücumbotlar ve mayın tarama gemilerinin gövdeleri CTP’den yapılmaktadır. Bunun sebebi manyetik alan oluşturmamasıdır.
Bu malzeme mayın kasası yapımında da yine aynı nedenle sıklıkla kullanılır. Savunma Sanayi’nde CTP’lerin karşımıza çıktığı bir diğer alan ise askeri uçaklardır. Askeri uçakların
birçok parçasını CTP’ler oluşturmaktadır.
CTP hafif bir malzeme olması sebebiyle yarış arabalarında da kullanılır. Bir arabanın hafif olması hem motor gücü hem de yakıt tasarrufu açısından önemlidir.
Yarış arabalarında da hız ve motor gücü önemli olduğundan CTP’lerden kullanılır ve ulaşım sektöründe yarış arabaları haricinde demiryollarında ve tren vagonlarının gövde parçalarında da CTP’lerden yararlanılır. Vagonların tamiratında CTP kullanımı ise büyük
kolaylık sağlamaktadır.
CTP’nin karşımıza çıktıpı bir diğer yer ise; havuzlardır. Gerek olimpiyat havuzları olsun gerek ise evimizdeki havuzlarda CTP kullanılmaktadır.
Kaynakça
https://kompozit.org.tr/wp-content/uploads/2017/05/CTP-Uyguluma-Ornekler.pdf
https://tr.wikipedia.org/wiki/Cam_elyaf%C4%B1
https://www.etien.com.tr/ctp-nedir/
https://www.compositesworld.com