Turkcoat dergisinin Şubat-Mart sayısında Benzimidazolon Sarı Pigmentler konusuna bir giriş yapmıştık. Bu sayıda kaldığımız yerden devam ediyoruz.
Pigment Sarı: 120
Pigment Sarı: 120, iyi bir termal kararlılığı, çok yüksek renklendirme gücü, ışığa karşı mükemmel dayanıklılığı ve kanamaya (bleeding) dayanıklı, orta sarı tonda bir pigmenttir. Başlıca plastiklerde kullanılır. Pigment Sarı: 120 orta sarı tonda bir renk verir.
Pigment olarak bu sınıftaki öteki sarı pigmentlere benzer özellikte solventlere karşı iyi dayanım gösterir. Pigment Sarı:120 öncelikle plastikler, özellikle PVC’de uygulama alanı bulur. Bu amaç için bir pigment renk pastası vardır.
Pigment Sarı: 120 plastifiye edilmiş PVC’lerde kanamaya (bleeding) karşı oldukça dayanımlı olup hem plastifiye edilmiş PVC’de hem de sert PVC’de mükemmel ışık haslığındadır. 1/1 ila 1/25 SD (%5 TiO2) örneklerinin yanı sıra saydam formülasyonları, gün ışığına dayanım skalası mavi ölçekte 8. adıma eşittir.
Bununla birlikte bu pigment, kurşun/kadmiyumla stabilize edilmiş katı PVC’lerde sınıfının öteki pigmentlerine göre daha az hava koşullarına dayanıklı olması, dış uygulamalarda kullanımını engellemektedir.
Pigment Sarı: 120, 5 dakika boyunca 270°C’de 1/3 SD örnekleri (% 1 TiO2) HDPE içinde dayanarak yeterince ısı dayanımı göstermiştir. Polimerin büzülmesinden olumsuz etkilenmez. Pigment Sarı: 120, LDPE içine verildiğinde 220°C’ye, polistirene verildiğinde ise 240°C’ye dayanmaktadır.
Opak örneklerin (%0.01 - %0.5 TiO2), ışık haslığı için Mavi Ölçekte 6-7 arası adımla iken transparan HDPE renkleri ise (%0.1), Mavi Ölçekte basamak 8’e eşittir. Baskı mürekkeplerinde başlıca, laminasyonlu melamin ve polyester reçine tabakalarında dekoratif baskı mürekkepleri için Pigment Sarı: 120 kullanılmaktadır.
Işık haslığı bakımından, bu tür plakalarda 20 ve 40 μm hücre içindeki %8 gravür baskılar Blue Scalede 8. adıma karşılık gelir. Baskı kayması gözlenmemektedir. Pigment Sarı: 120 monostiren ve asetonda çözünmez.
Pigment Sarı: 151
Pigment Sarı: 151 temiz yeşilimsi sarı renk tonundadır. Bu pigment çok iyi ışık haslığında ve dayanıklı boyalar sağlar ve plastifiye edilmiş PVC’lerde mükemmel migrasyon dayanımı gösterir. Özellikle yüksek nitelikli endüstriyel boyalarda, aynı zamanda plastiklerin ve ışık haslığı olan baskı mürekkeplerinde kullanılmaktadır.
Bu pigment, 1971’den beri piyasadadır ve temiz bir yeşil- sarı ton verir. Pigment Sarı: 154’ünkinden biraz daha yeşil ve Pigment Sarı: 175’ten belirgin biçimde daha kırmızı renktedir. 20 m2/g’dan daha düşük spesifik bir yüzey alanında olan bu pigment iyi bir örtme gücü sağlar.
Pigment Sarı: 151 pigment endüstrisinde önemli bir yer tutmaktadır. Bu pigmentin boya endüstrisinde başlıca uygulama alanı, yüksek nitelikli endüstriyel boyalardır. İyi reolojik özellikleri, boyanın parlaklığını etkilemeksizin yaklaşık %30’a kadar bir pigment miktarını boya kompozisyonuna verilmesine olanak sağlar.
Verilecek yüzde miktar, katı bağlayıcı miktarına göre verilir. Karşılaştırma için, öteki pigmentleri içeren tam tondaki boyaların pigment oranının genellikle %10 ila %15 arasında bir pigment konsantrasyonu ile sınırlandırıldığı belirtilmelidir.
Pigment Sarı: 151 çoğunlukla TiO2 ve/ya da inorganik sarı pigmentler ile kombine edilerek kullanılır. Işık dayanımı ve dış ortam dayanımı çok iyi olan bu pigmentin ftalosiyanin yeşil pigment ile kombinasyonları da aynı derecede önemlidir.
Bazen yukarıda belirtilen inorganik pigmentler ile birlikte kullanılırlar. Kural olarak, Pigment Sarı:151 daha derin renk tonları elde etmek için kullanılır. Bu özellik, otomobil üreticileri (O.E.M) oto sonkatları, oto tamir boyaları ve ticari araç boyaları üreticileri için ilginç bir ürün durumuna getirir.
Pigment Sarı: 151 içeren boyalar çok iyi ışık dayanımında ve sağlamdırlar. Örneğin, akrilik melamin rezin asıllı sistemler bir yıl Florida ikliminde tutulup ve daha sonra değerlendirildiğinde, dış ortam dayanımı için Gri Ölçeğinde TiO2 ile 1: 1’lik indirgemede adım 5’e eşitken, 1:3’lük TiO2 indirgemelerinde ise adım 4. gelmiştir ve 1:35 indirgenen örnekler 3-4. adımla çakışmıştır.
Pigment Sarı:151, maksimum 200°C’ye kadar ısıya dayanıklıdır ve aside de dayanır; ancak bazı test koşulları altında alkaliden etkilenir.
Pigment, zayıf bazlara tolerans göstermesine karşın, güçlü alkaliler karşısında kırmızımsı sarı tonları yönünde belirgin bir renk değişikliğine uğrayacaktır. Bu pigment aynı zamanda kireçten etkilenir. Neredeyse tümüyle emülsiyon boyalardaki kullanımı engellenmiştir.
Pigment Sarı: 154
Pigment Sarı: 154 hafif yeşilimsi sarı bir pigmenttir ve ışık ve dış ortama karşı üstün dayanıklılık gösterir. Aslında bilinen ve var olan pigmentler içinde hava koşullarına en dayanıklı organik sarı pigmentlerden biridir. Boya ve kaplama endüstrisinde, otomotiv boyaları başta olmak üzere tümünde kullanılır.
Baskı mürekkepleri ve plastiklerde de mükemmel haslık özelliklerindedir. Bununla birlikte, tatmin edici olmayan renklendirme gücünden ötürü, bu uygulama alanlarında fazla önem kazanmamıştır.
Yetmişli yılların ortalarında tanıtılan bu pigment, çok yüksek ışık haslığı ve dış ortam dayanımı olan, biraz yeşilimsi sarı tonda bir renk verir. Renk tonu Pigment Sarı:175’ten belirgin derecede daha kırmızıdır ve her ikisi de benzimidazolon serisinin bir üyesi olan P.Y.151’den belirgin derecede daha kırmızıdır.
Pigment Sarı: 154 tüm solventlere ya da en azından ana organik solventlere neredeyse tamamen dirençlidir. Listede alkoller, bütilasetat gibi esterler, alifatik ve aromatik hidrokarbonlar, örneğin mineral spirit ya da ksilen ve dibutil ftalat bulunur.
Öncelikle hava koşullarına dayanıklı organik sarı pigmentlerden biri olarak boyalarda uygulanır. Aynı sistemde kullanılan ve Pigment Sarı: 151 ile aynı koşullar altında değerlendirilen, örneğin Florida’da bir yıl açık havada tutulduktan sonra, 1:3’e kadar TiO2 indirimleri, Gri Ölçekte 5. adıma eşitken, 1:30 TiO2 indirgemesi, aşama 4-5 ile eşleşmiştir. Bu nedenle bu pigment öteki renkler için de uygun bir renklendirme bileşenidir ve indirgenmiş temiz sarı ve yeşil renk tonlarını yapmak için kullanılabilir.
Pigment Sarı: 175
Pigment Sarı: 175 çok yeşilimsi sarı bir renk tonundadır. Boyalara verdiği iyi akış özelliklerinin yanında ışık ve hava koşullarına karşı çok iyi dayanım sağlar.
Otomotiv boyaları ve oto tamir boyaları gibi yüksek performanslı boyalarda kullanılır. Mükemmel ışık ve hava haslığının gerekli olduğu yerlerde yüksek nitelikli mürekkepler ve plastikler için ilgi çekicidir.
Temiz ve çok yeşilimsi sarı bir renk tonunda olan bu pigment, nispeten yeni bir üründür. Yalnızca ticari olarak sınırlı bir tanınma sağlamıştır. Piyasada bulunan renk tonu, öteki benzimidazolon pigmentlerinden biraz daha yeşil ve Pigment Sarı: 109, 128 ya da 138 gibi öteki tipteki eşdeğer renkli pigmentlerden daha yeşildir.
Özellikle ve öncelikle otomobil (O.E.M.) ve oto tamir boyaları gibi yüksek nitelikli sistemlerde kullanılan boyaların üretiminde kullanılır. Parlak sarı ya da parlak yeşil tonları elde etmek için kullanılır. Yeşil renk tonlarına, örneğin ftalosiyanin pigmentlerle kombine edilerek ulaşılabilir.
Oransal olarak düşük spesifik yüzey alanına (yaklaşık 20 m2/g) karşın, piyasada bulunan tipi, iyi bir transparanlık sergiler. Bununla birlikte, metalik boyalarda kullanılabilmesi için hava koşullarına yeterince dayanıklı değildir. Öte yandan, örtücü solid tonlarda hem ışık haslığı hem de dış dayanımı mükemmeldir.
TiO2 ile indirgemelerde, mükemmel hava dayanımı gösterir, ancak bu dayanım, daha fazla beyaz pigment verildiğinde hızla bozulur. Bu özellikleri, aynı zamanda benzimidazolon pigment serisinin bir üyesi olan ve biraz daha kırmızı olan P.Y.154’e göre daha düşüktür.
Pigment Sarı: 175 çiçeklenme yapmaz. 140°C’ye kadar güvenle dayanabilir. Daha yüksek sıcaklıklarda, değişik boya sistemlerinde küçük bir oranda kanama (bleeding) gözlemlenebilir.
Bu pigment 180°C’ye kadar ısıya dayanıklıdır. Ticari olarak bulunan tipleri iyi reolojik özellikler sergilemekte ve bu nedenle daha yüksek konsantrasyonlarda kullanılabilmektedir.
Pigment Sarı: 180
Pigment Sarı: 180, plastiklerin büzülmesinden etkilenmeyen, ısıya dayanıklı, yeşilimsi sarı ila orta sarı arası disazo bir pigmenttir. Bu nedenle, öncelikle plastik, PVC, polikarbonat, poliester ve polistiren gibi polimerlerde kullanılır.
Ayrıca, P.Y: 180 polipropilen spin boyamada ve ısıya dayanıklı mürekkepler ya da boyalarda ilgi çekmektedir. Yeşil-orta sarı renk tonundaki bu pigment, piyasaya son zamanlarda çıkmıştır. Bir disazo sarı pigmenttir ve plastik endüstrisi için özel bir önem taşır. HDPE içinde 290°C’ye kadar ısıya dayanıklıdır.
Plastiklerin büzülmesini etkilemez, bu nedenle enjeksiyonla kalıplanmış eşyalarda kullanımıyla ilgili bir sınırlama yoktur. Bununla birlikte, daha kırmızı olan P.Y.181’den daha az ışık haslığındadır. Mükemmel ısı stabilitesi ve temiz renk tonları sağladığı için PP iplik boyama için de kullanılır.
Bu amaçla özel bir pigment renk pastası bulunmaktadır. Daha kırmızımsı tonlara, çok kırmızımsı P.Y.181 ile kombine edilerek erişilebilir. Tam ton renkleri mükemmel ışık haslığındadır. Beyaz pigment verildiğinde ışık haslığı hızlı bir şekilde azalır. Bununla birlikte; 1/25 SD örnekleri Blue Scaledeki 5. adımla eşleşir.
Pigment Sarı: 180, dayanım özellikleri açısından tekstil endüstrisinde mükemmel performans gösterir. Giderek daha da önem kazanmakta olup diarilid sarı pigmentlerin kullanılamadığı belirli uygulamaların yapıldığı baskı mürekkeplerinde de kullanılmaktadır.
Diarilid sarı pigmentler, 200°C’nin üzerindeki sıcaklıklarda dekompoze olur; bu durum, metal deko baskılarda kullanılan belirli mürekkeplerin 200°C’nin üzerindeki sıcaklıklarda fırınlanmasına engel olur.
Pigment Sarı: 181
Pigment Sarı: 181, mükemmel ısı dayanımı ve ışık haslığı olan kırmızımsı sarı bir benzimidazolon sınıfı pigmenttir. Özellikle yüksek sıcaklıklarda işlenmiş polimerler için uygundur. Poliasetaller, polistiren ya da poliester gibi plastiklerin yanı sıra spin boyamada viskoz suni ipek ve viskoz selülozların renklendirilmesinde kullanılmaktadır.
Kırmızımsı sarı bir pigment olan Pigment Sarı:181 son yıllarda piyasaya sunulmuştur. Başlıca uygulama alanı plastikler, özellikle de poliolefinlerdir. Bu bağlayıcılarda, 300°C’ye kadar ısıya dayanıklı ve çok iyi ışık haslığındadır.
Kısmen kristalimsi polimerin büzülmesini etkilemez. Bununla birlikte, renklendirme gücü zayıftır. Plastifiye edilmiş PVC’lerde imigrasyon yapmaz. Ayrıca, bu bağlayıcı içinde mükemmel ışık haslığı gösterir. Hem transparan örnekleri hem de beyazla indirgenmiş örnekleri Blue Scale’de 8. adıma eşittir.
Pigment Sarı: 194
Pigment sarı:194, boyada iyi akışkanlık özellikleri ile yüksek renklendirme gücü olan sarı pigmenttir. Özellikle endüstriyel boyalarda ve plastik renklendirmede uygundur. Bu gibi uygulamalar için, pigment sarı 194, avantajlı fiyat/performans oranı nedeniyle tercih edilmektedir. Orta sarı tonları verir.
Renk tonları ve performansıyla ilgili olarak monoazo Pigment Sarı: 97 ve bisasetoasetarilid Pigment Sarı:16 gibi öteki bazı pigmentlerle yarışır durumdadır. Pigment Sarı: 194, gerek endüstriyel boyalarda ve gerekse toz boyalarda giderek önem kazanmaktadır.
Fırın boyalarda solvent haslığı nedeniyle, 120°C’de üst atım boyamaya dayanıklıdır. 140°C’de 30 dakika fırınlama süresi sonunda hafifçe kanama gösterebilir ve 200°C’ye kadar ısıya dayanıklıdır. Yüksek örtme gücü ve buna bağlı olarak 20 m2/g’lık spesifik bir yüzey alanı, kurşunsuz boyalar için kullanımını destekliyor.
Aynı zamanda plastik alanında da kullanılmaktadır. Özel bir tipi iyi renklendirme gücü ve özellikle iyi disperse olabilme özellikleri verir. HDPE’nin 1/3 SD (%1 TiO2) içindeki pigmentasyonu %0.17 pigment gerektirir. Yapılan renklendirmeler 240°C’ye kadar ısıya dayanıklıdır ve ışık haslığı Blue Scaledeki 5. adıma karşılık gelir.
Pigmentin özellikle LDPE’de kullanılması önerilir. Plastifiye edilmiş PVC’lerde kanama (bleeding) yapabilir. Bu bağlayıcılardaki standart renk tonu derinliğine bağlı olarak ışık haslığı Blue Scaledeki 5-6. adıma eşittir.
Kablo sektöründe, özgül elektriksel direncini yalnızca ihmal edilebilir düzeyde etkilediğinden önemli miktarlarda kablo yalıtımında da kullanılır.
Pigment Sarı: 213
Pigment Sarı: 213 bu tip pigmentlerin piyasaya en son çıkanıdır. Yeşilimsi sarı kuinoksalindiyon olan bu pigment, mükemmel hava koşullarına ve aşırı kat atma direncine, solventlere, asit ve alkalilere mükemmel bir dayanım gösterir. Bu özellikler P.Y.213’ü özellikle modern oto boyaları, özellikle su bazlı boya sistemleri için uygun duruma getirir.
M. Namık Kayaalp / Kimya Mühendisi / Ecelak Boya Kimya Ltd. Şti.
Kaynakça
1. R.P. Schunck and K. Hunger, in: Pigment Handbook, ed. by P.A. Lewis.
2. W. Herbst, K. Hunger, Industrial Organic Pigments
3. High Performance- Pigments. Edited by Hugh M. Smith.
4. Organic Pigments, Lewis.
