Günümüzde Aromaterapi oldukça ilgi duyulan alanlardan biri haline gelmiştir. Kaynaklara göre, Aromaterapi uygulamalarında kullanılan uçucu yağlar binlerce yıldır kullanılmaktadır.
Uçucu yağlar tarih boyunca sağlık ve güzellik alanında yerini aldı çünkü doğanın sunduğu bu yağlara ulaşmak kolaydır. Daha da önemlisi vücudumuz, bitkileri ve onların yağlarını nasıl kullanacağını doğal tabiatıyla bilir.
Uçucu yağların Anadolu’da, Çin ve Mısır tıbbında önemli yer tuttuğuna dair kanıtlar vardır. Örneğin, Kral Tut’un mezarında özel olarak korunmuş şişeler içinde yüzlerce litre uçucu yağ bulundu. Kleopatra SPA (salve per aqua) tedavisinde ve güzelliği için uçucu yağları kullandı.
Modern tıbbın babası kabul edilen Hipokrat 2000 yıl önce ‘doğa senin ilacın’ söylemiyle uçucu yağları kastederek hastalarında kullandı.
Aromaterapi Nedir?
Biyolojik ve doğal temele dayalı olan tamamlayıcı ve alternatif tıbbın bir alt kolu olan Aromaterapi, bitkilerden elde edilen uçucu yağların fiziksel, duygusal ve ruhsal olarak iyileşmeye destek olacak şekilde kullanılmasıdır.
Aromaterapik uygulamalar hastalığa tek başına çare bulmaktan öte, vücut ve ruh sağlığı için geniş kapsamlı bir etkileşim üzerinden tedavi öngören uygulamalardır. Organizmada dengeyi amaçlayan aromaterapi, vücut ve zihni uyarmak yoluyla kendi kendini desteklemesi ve iyileştirmesi esasına dayanır.
Vücut ve ruh, aromaterapide bir bütün olarak ele alınır ve herhangi birinde meydana gelen bir rahatsızlık veya düzensizliğin diğeri üzerinde de olumsuz etkiler oluşturacağı kabul edilir.
Aromaterapide kullandığımız uçucu yağların fitokimyasal bileşenlerinin terapatik etkileri çalışmalarla kanıtlanmıştır. Bu yağların vücudumuzda fiziksel ve zihinsel olarak etkileri vardır.
Aromaterapide Sentetik Bileşenler ve Türevleri Kullanılmaz
Aromaterapide kullanılan yağlar, bitkinin yapısında koku verici olarak depolanmış halde bulunurlar. Bitkilerin - kabuk, yaprak, çiçek, meyve, tohum, sap, kök - farklı yerlerinden çeşitli yöntemlerle elde edilen güzel kokulu bu yağlar uçucu özellik taşırlar. Buharlaşarak havaya karıştıkları için ‘uçucu yağlar’ olarak adlandırılırlar.
Etiketlerde parfüm veya kokulandırıcı (fragrance) olarak yazılan bileşenler uçucu yağlarla aynı sınıfta algılanmasına rağmen, birbirinden çok farklıdır. Parfüm veya kokulandırıcılar sentetik kimyasallar içerir ve uçucu yağların iyileştirici etkisine sahip değildir. Burada dikkat edilmesi gereken konu, ‘fragrance - parfum’ olarak yazılan bileşenler kesinlikle doğal değildir ve uçucu yağların etkisine sahip değildir.
Aromaterapinin Bilinçli ve Dikkatli Uygulanması Gerekir
Aromaterapi, bilgi ve beceri ile uygulandığında güvenilir ve zararsız bir destekleyici tedavi şeklidir. Ancak, sağlıkla ilgili diğer tüm uygulamalar gibi bilinçli ve dikkatli uygulanması gerekir. Aromaterapinin en önemli temel öğretisi, bir uçucu yağı derinize asla seyreltmeden uygulamamanızdır.
Uçucu yağları, ilaçları kullandığınız gibi aynı önemi vererek kullanın. Uçucu yağları dikkatle kullanırsanız aromaterapinin sunduğu tüm avantajlardan yararlanarak bütünsel bir yaşam tarzı içinde inanılmaz bir nimet olabilir.
Uçucu yağları cildinizde kullanmadan önce seyreltin ve tahrişe / hassasiyete neden olan yağlara karşı dikkatli olun. Bugüne kadar seyreltilmemiş bir veya daha fazla uçucu yağ kullandıysanız ve bir sorun yaşamadıysanız dahi, bu sorun yaşamayacağınızı garanti etmez. Doğru seyreltme her zaman önemlidir.
Bazı bitki türlerinin yağlarının oldukça zehirli olduğu unutulmamalıdır. Örneğin, bir çay kaşığından az miktarda okaliptus yağının ağız yoluyla alınması muhtemel ölüme sebebiyet verebilir. Zehirli olmayan ölçülerde olsa bile aromaterapi esaslarına uygun olarak kullanılmayan bazı yağlar, organizmaya zarar verebilir.
Uçucu Yağların Kullanımı
‘’Küçük Bir Damla Çok Yol Kateder’’
Yaşam tarzınıza uçucu yağları dahil etmek oldukça kolay, farklı, eğlenceli ve terapötik açıdan yararlıdır. Aşağıda, başlayabileceğiniz birkaç yol bulunmaktadır.
Bu yöntemler yalnızca öneriler olarak sunulmuştur ve seçtiğiniz her bir uçucu yağ için geçerli olan tüm güvenlik önlemlerine özel dikkat göstermeniz gerekir. Ayrıca uçucu yağların yanıcı olduğu da akılda tutulmalıdır.
Buharla Soluma
2 bardak su kaynatın. Suyu bir kaba dökün ve 3-7 damla yağ ilave edin. Mukoza zarlarında tahrişe neden olabilecek bir yağ kullanıyorsanız (Örneğin, Tarçın, okaliptüs, biberiye, çam, kekik, kajuup, vb.) daha az yağ kullanın.
Yüzünüzü kaptan 20 cm uzakta tutacak şekilde yavaşça soluyun (buharı sürekli solumayın) ve herhangi bir tahriş veya rahatsızlık hissederseniz devam etmeyin. Buhar solunumu soğuk algınlığı ve grip için yardımcı olabilir. Bu yöntem gündüz veya gece her zaman yapılabilir.
Oda Havasını Tazeleme
Buhar soluma yöntemindeki gibi, 2 bardak su kaynatın. Suyu bir kaba dökün ve 7-10 damla yağ ilave edin (doğrudan hazneye solumayın). Hassasiyete neden olabilecek bir yağ kullanıyorsanız, daha az damla kullanın. Bir aromaterapi difüzörü veya buhurdanlık kullanarak odanızın havasını tazeleyebilirsiniz.
Genel Ev Havasını Tazeleme
Çöp kutusu, çamaşır yıkama, boşaltma, vakum torbası filtresi veya çekmecelerinize yerleştirmek üzere bir mendil üzerine birkaç damla yağ ilave edin.
Böcek Kovucu
Citronella, limonotu, sedir, okaliptüs, lavanta ve nane gibi pek çok uçucu yağ, böceklere karşı doğal bir kovucudur. Kumaş veya pamuk üzerine birkaç damla uçucu yağ dökün ve böcekleri kovmaya yardımcı olması için kapılarınızın ve pencerelerin yakınına yerleştirin.
Kullandığınız yağlarla ilgili tüm güvenlik bilgilerini okuduğunuzdan emin olun çünkü bazı yağlar evcil hayvanların kullanımı için uygun olmayabilir. Uçucu yağı direkt olarak kırılgan yüzeylere uygulamamaya dikkat edin.
Aromaterapi Masajı
Tatlı badem yağı gibi 30 ml taşıyıcı yağa yaklaşık 12 damla uçucu yağ ekleyerek masaj yağı olarak kullanılır. Gözlerden ve genital bölgelerden uzak tutun. Uçucu yağları seyreltmeden kesinlikle deriye uygulamayın. Kullanmayı seçtiğiniz uçucu yağların güvenlik bilgilerini de okuduğunuzdan emin olun.
Kokulu Saç Bakım Yağı
İçeriği: 1 damla biberiye, 1 damla lavanta veya sandal ağacı yağı.
Kullanımı: Bu karışımdan bir damla saç fırçanıza damlatarak uygulayın ve saçınızı iyi fırçalayın. Karışım, saçınıza güzel bir aroma katacaktır.
Doğal Aromaterapi Saç Bakımı Tarifi
İçeriği: 1 çay kaşığı jojoba, 1-3 damla biberiye yağı.
Yapılışı: Bu tarifi yapmak kolaydır. Jojoba ve biberiye yağını küçük bir kapta karıştırın. Bu tarif artırabilir ve bir cam şişede saklanabilir.
Kullanımı:
Saçlarınızı ılık suyla ıslatın ve sonra bakım karışımını uygulayın. 15-30 dakika boyunca saçınızda kalmasına izin verin. Daha sonra saçınızı normal şekilde yıkayın. Jojoba ve biberiye yağları özellikle kuru saçlar için faydalıdır.
Biberiye esansiyel yağı, kepek için yardımcıdır. Bu karışımı denemeden önce, biberiye yağının güvenlik bilgilerini okuduğunuzdan emin olun.
Hülya Dağöttüren
Biyokimyager
Klinik Aromaterapist
T.C. Yeditepe Üniversitesi
Kozmetik Ar-Ge ve Üretim Koordinatörü
