Antarktika’daki Deception Adası’nda bulunan Bacillus licheniformis mikroorganizması tarafından üretilen biyoaktif bir bileşik, gıda, kozmetik, ilaç ve biyolojik olarak parçalanabilir malzemelerin üretiminde kullanılmaya uygun kılan özelliklere sahip.
Bu bulgu, Şili Antarktik Enstitüsü liderliğinde yürütülen bir projenin sonucu. Araştırma sonuçları International Journal of Biological Macromolecules dergisinde yayımlandı.
Deception Adası, çok uçlu (poly-extreme) bir ekosistem olduğu için çalışmanın odağı olarak seçildi; yani, çok yüksek veya çok düşük sıcaklıklar, pH değişimleri ve yoğun ultraviyole radyasyonun bir arada bulunduğu bir ortam. Bu özellikler, bölgedeki mikroorganizmaların özel metabolik ve fizyolojik yetenekler geliştirmesini zorunlu kılıyor.
Bu uyum mekanizmalarından biri, bakteriler, mantarlar, mayalar ve algler tarafından salgılanan ve onları çok uçlu ekosistemin yarattığı streslerden korumada kritik rol oynayan şeker polimerleri olan ekzosakkaritlerin (eksopolisakkaritlerin) üretimidir. Düşmanca ortamlarda bu madde, mikrobiyal hücreleri dehidrasyondan, ozmotik basınçtan, toksik maddelerden ve faj (bakteri enfekte eden virüsler) saldırılarından korurken, aynı zamanda hücreler arası iletişimi de kolaylaştırır.
“Bu nedenle, Antarktika’da bulunmasına rağmen sıcaklığı 100 °C’nin üzerine çıkan fumarolik sudan [su buharı, gazlar ve volkanik aktiviteden gelen minerallerin açığa çıktığı Yer kabuğundaki bir açıklıkta bulunan sıvı] izole ettiğimiz bir Bacillus licheniformis suşunu ayırdık ve genomunu analiz ettik,” diye açıklıyor, FCF-USP Gıda ve Deneysel Beslenme Bölümü’nden öğretim üyesi João Paulo Fabi.
Genom dizilemesi, ultraviyole radyasyona iyi direnç ve ısısal adaptasyon sağlayan ekzosakkarit biyosenteziyle ilişkili genleri ortaya çıkardı. Ayrıca, işlevsel özelliklerinin; gıda, ilaç ve kozmetik endüstrilerinde kıvam artırıcı, stabilizatör ve emülgatör olarak kullanılan ve Xanthomonas campestris bakterisi tarafından üretilen ticari ksantan gumunkinden üstün olduğu görüldü.
“Bu özellikler, Bacillus licheniformis tarafından üretilen ekzosakkariti, stabilite ve biyoaktivite gerektiren biyoteknolojik uygulamalar için güçlü bir aday haline getiriyor,” diye vurguluyor Fabi. “Antioksidan koruma, daha uzun raf ömrü, emülsiyon stabilitesi ve özellikle fonksiyonel gıdalarda doku iyileştirmesi sunuyor. Isısal stabilitesi ve aşırı pH koşullarına toleransı da onu; kozmetik, ilaç ve diğer birçok alandaki biyolojik olarak parçalanabilir malzemeler için umut verici kılıyor.”
Kaynak: Aparna Banerjee et al, Structural characterization and biotechnological potential of an exopolysaccharide produced by Bacillus licheniformis F2LB isolated from Fumarole Bay of Deception Island, Antarctica, International Journal of Biological Macromolecules (2025). DOI: 10.1016/j.ijbiomac.2025.146114
Görsel Kaynak: Contains modified Copernicus Sentinel data 2023 - Andrew Shiva / Wikipedia / CC BY-SA 4.0
