Ağız Sağlığının ve Diş Beyazlığının İnsan Yaşamındaki Önemi
Diş çürükleri ve periodontal hastalıklar, dünyanın birçok ülkesinde önemli halk sağlığı problemlerindendir. Bu nedenle, ağız ve diş sağlığının korunması, çocukluk döneminden itibaren öncelikli olarak üzerinde durulması gereken bir konudur.
Ağız ve diş sağlığının önemi sindirim sisteminin başlangıcı olan ağız olduğundan dolayı fazlası ile önemlidir. Besinlerin parçalanması ile mideye gönderilmesi işlemini dişler yaptığından, dişlerin eksik, sağlıksız, hastalıklı ya da çürük olması sindirim durumunu sekteye uğratmaktadır.
Ağız sağlığı ve diş hastalıkları sorunu olan kişiler çoğunlukla besinleri çok çiğneyemeden mideye hızlı bir şekilde inmesini sağladıklarından ileride oluşabilecek sindirim sistemi ve mide rahatsızlıklarına yol açmaktadır.
Diş sağlığının bozulması vücuttaki diğer organları da etkileyebilir. Dişler neredeyse bütün sistemleri olumsuz etkileyen sürekli enfeksiyon odağı haline gelebilir ve kalp, böbrek, eklemler vb. yapılarda önemli sağlık sorunlarına yol açabilen enfeksiyonlara sebep olabilir. Bu sebeple bireyler için diş sağlığı çok önemlidir.
Diş tedavilerinden sonra ağız florasının yeniden oluşturulması, hastanın gerekli vitamin ve antioksidan bileşikleri vücuduna alması büyük önem taşımaktadır. Yoksa yapılan tedavi sonucunda iyileşme süresi uzayacak, hastalığın tekrar etme potansiyeli artacaktır.
Dişlerin sağlığının bozulmasında yaşanan diş kayıpları konuşma ve kelimeleri telaffuz ederken doğrudan problemler doğurabilmektedir. Ayrıca çiğneme ve yutma yetilerinin zorlaşmasına hatta dişlerimizdeki bakteri oluşumundan diş etlerimiz ve ağız yapımızdaki tüm organlarımız için problem çıkarmaktadır.
Diş eti, diş sağlığı ve sağlamlığı için gerekli C, A ve D vitamini eksikliği olmamalıdır. Süt, süt ürünleri ve taze meyveler özellikle yararlıdır. Fakat bazen beslenmeyle istenilen düzeyde vitamin vücuda alınamamaktadır. Bu durumda takviye edici tabletlere başvurmak kaçınılmazdır.
Vitamin ve mineraller vücudumuzun gelişip büyüyebilmesi ve sağlıklı çalışabilmesi için gerekli olan ve vücut tarafından üretilemeyen yapılardır. Özellikle birbirine gereksinim duyabilmeleri sebebiyle vitamin ve mineralleri birlikte ele almakta fayda vardır.
Vitaminler vücudumuz için son derece önemlidir ve her bir vitaminin birçok görevi vardır. C vitamini dişeti sağlığı açısından önemlidir. Eksikliğinde, dişetlerinde şişme ve kanama görülebilir. B1 vitamini eksikliğinde dilde yanma, tat almada bozukluk, ağız mukozasında hassasiyet görülür. B2 vitamini eksikliğinde dil yüzeyi pürtüklü yapıdadır, haritayı andıran bir görüntü oluşur.
Ayrıca günümüzde insanların estetik beklentilerinin artmasıyla birlikte beyazlatma tedavisi önem kazanmıştır. Dişlerdeki renklenmeler estetik problemlere, bunun sonucunda da psikolojik ve sosyal problemlere neden olabilmektedir.
Yapılan psikolojik çalışmalar da beyaz diş rengine sahip bireylerin daha özgüvenli oldukları ve toplum tarafından da daha fazla takdir gördükleri ortaya çıkmıştır. Diş renginin normal beyazlıkta olmadığı bireyler ise psikolojik ve sosyal olarak negatif etkilenmektedir.
Bu sıkıntıyı ortadan kaldırmak amaçlı diş hekimleri tarafından diş beyazlatma işlemi sıkça yapılarak, diş renklenmesinin önüne geçilmektedir. Diş renklenmesi, iç ve dış renklenmeler olmak üzere 2 kategoriye ayrılmaktadır.
Dış renklenmeler yeterli olmayan ağız hijyeni sonucunda oluşan plak ve diş taşından, çay/kahve/boyar madde içeren içecek ve yiyeceklerin tüketilmesinden, ağızdaki bakterilerden, sigaradan dolayı oluşmaktadır.
İç renklenmeler ise genellikle cansız yani devital dişlerde ve kanal tedavili dişlerde, genetik bazı hastalıklarda, florlu suların tüketilmesinde ve bazı ilaç kullanımları sonucunda görülmektedir. Beyazlatma tedavisi dişlerdeki renklenmeleri etkin bir şekilde uzaklaştırır. Diş beyazlatma tedavilerinde çeşitli konsantrasyonlardaki ajanlar farklı tekniklerle kullanılmaktadır. Gelişen modern hayatla birlikte her alanda olduğu gibi bireylerin estetik ve güzellik konusundaki beklentileri artmıştır.
Diş beyazlatma işlemi diş taşı temizliği işlemi sonrası yapılan polisaj işleminden oldukça farklıdır. Diş beyazlatma işleminde dişin kendi renk tonu 2-3 ton kadar açılabilmektedir. Diş beyazlatma işlemi hekim tarafından ofis ortamında uygulanan ‘ofis tipi beyazlatma (ofis bleaching) denir.
Fakat çoğu diş beyazlatma işlemi oldukça maliyetlidir ve tekrar tekrar uygulandığında diş minesine zarar verme potansiyeli bulunmaktadır. Son yıllarda geliştirilen diş beyazlatma kalemleri ile hastalar diş fırçalar gibi diş beyazlatma işlemini evlerinde uygulayabilmektedir.
Bizler de Türkiye’nin en büyük teknoparkı olan Yıldız Teknopark bünyesinde yer alan Anatolia Botanics isimli kuluçka firmamızda diş beyazlığı ve ağız sağlığı üzerine projeler geliştirmekteyiz.
Diş tedavisi sonrası kullanılacak, hastanın sağlığına bir an önce kavuşmasını sağlayan, iyileşme sürecini hızlandıran, takviye edici formülasyonlar üzerine çalışmaktayız. Ayrıca bir başka projemizde de diş beyazlatmada etkin, zararlı kimyasallar içermeyen özel formülasyonlar üzerine çalışmaktayız.
Doç. Dr. Ömer Tahir Günkara
Yıldız Teknik Üniversitesi
Kimya Bölümü – Öğretim Üyesi
Anatolia Botanics – Kurucu Ortak
