Türkiye’nin İlk Kadın Kimyager’i Remziye Hisar Kimdir?

Türkiye’nin İlk Kadın Kimyager’i Remziye Hisar Kimdir?
  • 07.04.2022
Google platformu önemli kişi, olaylara dair doodle hazırlıyor. Bugün ise arama sayfasında hazırladığı Doodle'da Türkiye’nin ilk kadın kimyageri olan Remziye Hisar’a yer verdi. Türkiye’nin ilk kadın kimyagerini unutmayan Google, hazırlanan görsele tıklanınca ise Remziye Hisar’ın hayatına dair bilgilere erişim imkanı sundu. Peki Remziye Hisar kimdir ? Sizin için Remziye Hisar’ın hayatını derledik. Remziye Hisar; 1902 tarihinde Üsküp’te dünyaya geldi. Başarılı bir eğitim hayatı geçiren Hisar, Dartülmuamillat’tan mezun oldu. Ardından ise Darulfünün’un kimya bölümüne kaydoldu. O dönemde kimya bölümünde eğitim gören üç kadın öğrenciden biriydi. Kimya bölümünü tercih etmesini sebebini ise "Fen derslerinde kanunlarda olsun, buluşlarda olsun hep yabancı isimler görmek beni kahrediyordu. Fen alanında bir tek Türk ismi görememenin ezikliğini, bu dalda başarılı olursam giderebilirim sanıyordum" cümleleri ile ifade etti. Hisar, Fransa’da bulunan Sorbonne Üniversitesi’nden doktora derecesi ile mezun olan ilk Türk kadın oldu. Cumhuriyet Dönemi Türkiyesinde ise çağdaş bilimin ve kimyanın öncüsü olan kadın olarak kabul edildi. Eğitimini tamamlamasının ardından Bakü’de açılacak bir okulda öğretmenlik yapmak üzere 15 Aralık 1919 tarihinde beş okul arkadaşı ile birlikte Azerbaycan’a gitti. Sovyet Rusya, Azerbaycan’ı egemenliği altına alana kadar da orada bir erkek lisesinde ders verdi. Azerbaycan’da ise bir toplantı sırasında Yüzbaşı Doktor Reşit Süreyya Bey ile evlendi ve evlendiği yıl olan 1920’de İstanbula geri döndü. 1921 yılında ise oğlu Feza Gürsey’i dünyaya getirdi. Türkiye'nin ilk kadın kimyageri Remziye Hisar Bu yıllarda Türkiye’de hala Kurtuluş Savaşı sürmekteydi. Yapılan savaşlar sonucunda Çukurova bölgesi Fransızlardan geri alındı. Hisar; bu gelişme üzerine Adana’da Darülmuallima’da müdür olarak, eşi Reşit Süreyya Bey ise kolordu doktoru olarak tayin oldu. Adana’da görev almaya giderken ise Hisar, bir buçuk yaşındaki oğlunu annesine bıraktı.

Remizye Hisar kimin öğrencisi?

1923 yılında Cumhuriyet’in ilan edilmesinin ardından tedavi amaçlı olarak eşinin yanına Paris’e gitti. Burada Paris’te bulunan Sorbonne Üniversitesi’nde kimya eğitimi aldı. Madam Curie, Langevin gibi alanında uzman olan bilim insanlarından eğitim aldı. Buradaki eğitiminin ikinci yılında ise Milli Eğitim Bakanlığı’nın sağladığı burstan yararlanmaya hak kazandı. Pasteur Enstitüsü’nü takip etti ve biyokimya sertifikası aldı. Tam doktorasının başlayacağı dönemde eğitim bursu kesilince ve Erenköy Kız Lisesi’ne kimya öğretmeni olarak atanınca ise yurda geri döndü. Hisar; 1924 yılında ise kızı Deha Gürsey’i dünyaya getirdi. 1930 yılında Hisar; Milli Eğitim Bakanlığı’nın yurtdışı doktora bursundan yararlanma şansı elde etti. Bunun üzerine Hisar; yeniden doktorasını yapmak üzere Paris’e gitti. Eşinden boşanan Hisar; buraya kardeşi ve iki çocuğu ile birlikte gitti ve doktora tezini tamamladıktan sonra tekrar Türkiye’ye döndü. Hisar; Sorbonne Üniversitesi’nde doktora derecesinde mezun olan ilk Türk kadın oldu. 1933-36 yılları arasında Hisar; İstanbul Üniversitesi Kimya ve Fizik bölümlerinde kimya dersleri verildi. 1936 yılından sonra ise üniversiteden ayrıldı ve Hıfzısıhha Müessesesi Farmokodinami Şubesi’nde Kimya Mütehassıslığı görevinde bulundu. 1942-1947 yılları arasında ise Hisar; İstanbul Üniversitesi Eczacılık Okulu Analitik Kimya ve Toksikoloji kürsüsünde görev yaptı ve 1955 yılında ise İstanbul Teknik Üniversitesi Maden Fakültesi Kimya Kürsüsü'ne atandı. Hisar; 1955 yılında Fransa’da Fransa’da "Officiel d'Academie" nişanı'na layık görüldü ve 1956 yılında profesör oldu. 1973 yılında emekliye ayrıldı ve yaşamını İstanbul'da Anadoluhisarı Otağtepe'de ailesinden kalma konakta sürdürdü. 1991 yılında ise Tübitak Hizmet Ödülü'nü layık görüldü. Remziye Hisar; 13 Haziran 1992'de hayata veda etti.  

Yazıyı Paylaş