Türk kimya endüstrisi, ağırlıklı olarak petrokimya, sabun, deterjan, gübre, ilaç, boya-vernik, sentetik elyaf, soda gibi çeşitli kimyasal hammadde ve tüketim ürünlerinin üretiminin gerçekleştirildiği tesislerden oluşuyor. Sektörde, ölçek ve sermaye kaynakları açısından farklılık gösteren firmalar faaliyet gösteriyor. Bu firmaların önemli bir kısmı küçük ve orta ölçekli işletmelerden oluşurken, büyük ölçekli firmalar ve çok uluslu şirketler de yer alıyor.Kimya sektörü, üretim için kullandığı hammaddenin önemli bir kısmını ithalat ile karşılıyor. Kullanılan hammaddenin yaklaşık yüzde 70’i ithal edilirken, yüzde 30’u ise yerli üretimle karşılanıyor. Ağırlıklı kapasite kullanım oranı yüzde 75,3 olarak belirlenen kimya sanayii, sermaye/teknoloji yoğun bir sektör. İmalat sanayii istihdamı içindeki payı son beş yıldır ortalama yüzde 8 düzeyinde seyreden sektörün imalat sanayiinde yaratılan toplam katma değer içindeki payı ise yüzde 13,77’ye karşılık geliyor.[the_ad id="105219"]Kimya sanayi, lojistik önemi açısından çoğunlukla ülkenin kıyı bölgelerinde yer alıyor. Petrol ve petrol ürünleri, deterjan, sabun, ilaç kimyasalları, boya gibi ürünleri üreten kimya firmalarının çoğu Marmara Bölgesi’nin üç büyük sanayi ili olan İstanbul, Kocaeli ve Sakarya’da,Ege Bölgesi’nde İzmir’de yerleşim gösterirken, gübre ve petrol ürünleri firmalarının çoğu Akdeniz Bölgesi’nde toplanmış durumda. Ayrıca Akdeniz bölgesinde ana hammaddelerden olan soda, bikromat gibi önemli üretim merkezleri de bulunuyor.Türkiye’nin lokomotif sektörlerinden kimya sanayi, pek çok sektöre ara mal ve hammadde temin eden bir sanayi dalı olarak gerek üretim gerekse de dış ticarette ülke ekonomisine oldukça büyük fayda sağlıyor. Toplam ülke ihracatının yüzde 10’unu gerçekleştiren, yaklaşık 300 bin kişiye istihdam sağlayan kimya sektörü, Türkiye’nin hedeflerine ulaşmasında en fazla katkı yapacak sektörlerin başında geliyor.
Kimya Sektörü İhracatı Artmaya Devam Ediyor
İKMİB olarak, Türkiye ihracatını sırtlayan kimya sektörünün yurt dışı pazarlarda daha da güçlü bir konuma gelmesi ve ihracatını artırması için yoğun çaba içinde çalışmalarımızı sürdürüyoruz. Plastikten kozmetiğe, ilaçtan boyaya kimya sektörünün tüm alt sektörlerinde dünyanın hemen hemen her ülkesinde düzenlediğimiz organizasyonlar ve yaptığımız tanıtımlar çalışmaları ile Türkiye’ye ve Türk Kimya Sektörü’ne var gücümüzle hizmet ediyoruz.Türkiye’nin en çok ihracat gerçekleştiren üçüncü sektörü konumundaki kimya sanayi, yılın başından bu yana ihracatta yakaladığı yükselişi artırarak sürdürdü. Kimya sektörü ihracatı 2017 yılında 16 milyar 115 milyon dolar olarak gerçekleşti. 2016 yılına kıyasla sektör ihracatı değer bazında yüzde 15,2 artış gösterdi.Türkiye’nin bir enerji koridoru üzerinde bulunma özelliğini kullanan kimya sektörünün ihracatının gelecek projeksiyonunda, yüksek katma değerli üretim yapısına geçip, ara girdi ithalatını azaltma yoluyla, ihracatın ithalatı karşılama oranının 2023 yılı itibariyle yüzde 70’e çıkarılması hedefleniyor.Avrupa başta olmak üzere Afrika’dan Güney Amerika ve Uzak Doğu’ya kadar geniş bir dağılımda ihracat yapan sektörümüz rekabet gücünü her geçen gün artırıyor. Kimya sanayinin ihracatında Avrupa Birliği ülkeleri önemli bir konumda bulunuyor.
En çok ihracat gerçekleştirdiğimiz ülke grubu olan Avrupa Birliği’ne toplam kimya sektör ihracatımızın yaklaşık yüzde 36’sını gerçekleştiriyoruz.
Avrupa Birliği’ni sırasıyla Yakın ve Orta Doğu Asya ülkeleri yüzde 23 payla ikinci, diğer Avrupa ülkeleri yüzde 12 payla üçüncü, Kuzey Afrika ülkeleri yüzde 8 payla dördüncü ve diğer Asya ülkeleri yüzde 8 payla beşinci sırada takip ediyor.Bu açıdan bakıldığında kimya sektörü ihracatının farklı kıtalar arasında pazar çeşitliliği açısından dengeli bir biçimde dağıldığını söyleyebiliriz. Dünyanın en büyük pazarlarından Kuzey Amerika’ya kimya sektörü ihracatımızın artırılmasına yönelik olarak da çalışmalarımız sürüyor. Bu pazara yönelik gerçekleştirdiğimiz Türk Ticaret Merkezleri, yurt dışı fuar ve ticaret heyetleri organizasyonları ile ihracatçılarımıza destek oluyoruz.Kimyevi Maddeler ve Mamulleri Sektör ihracatının ülkeler itibariyle dağılımını incelediğimizde Birleşik Arap Emirlikleri, 920 milyon dolar ihracat ile ilk sırada yer alırken, Almanya’nın 874 milyon dolar ihracat ile ikinci, Irak’ın 841 milyon dolar ihracat ile üçüncü sırada yer aldığını görüyoruz. Irak’ı, Amerika Birleşik Devletleri, Mısır, İtalya, İran, İspanya, İngiltere ve Yunanistan’a yapılan ihracat izliyor.Toplam Kimyevi Maddeler ve Mamulleri ihracatı içinde, plastikler ve mamulleri ürün grubu yüzde 9,7 artış ve 5,3 milyar dolarlık ihracat ile ilk sırada yer alıyor. Toplam sektör ihracatı içinde yüzde 33’lük bir paya sahip. Bu ürün grubunu yüzde 31,8 artış, 3,5 milyar dolar ihracat ve yüzde 22 payla mineral yakıtlar ürün grubu ikinci, yüzde 22,2 artış, 1,3 milyar dolar değer ve yüzde 8 payla anorganik kimyasallar ürün grubu üçüncü olarak izliyor. En çok ihraç edilen diğer ürün grupları ise sırasıyla kauçuk ve kauçuk eşyalar, eczacılık ürünleri, sabun ve yıkama müstahzarları ile uçucu yağlar ve kozmetik ürün gruplarıdır.
“İhracat Artışı 2018 Yılında da Sürecek”
Türkiye ekonomisi 2017 yılında beklentilerin üzerinde bir büyüme kaydetti. 2017 yılında büyümeyi destekleyen faktörlerin 2018 yılında da etkisini göstermesini bekliyorum.Küresel ekonomideki büyüme ve özellikle Avrupa Birliği ülkelerinin ekonomik performansındaki iyileşme, kimya sektörüne de olumlu yansıyacaktır. İran, Irak, Suriye gibi komşu ülkelerde yaşanan gelişmelerin sektörümüze ve dolayısıyla ihracatımıza yapacağı etkilerin yakın olarak takip edilmesi gerekiyor. Volatilitenin yüksek seyrettiği, jeopolitik ve siyasi risklerin ülkelerin ekonomi politikaları üzerinde etkili olduğu mevcut konjonktürde, ihracatta pazar çeşitliliğinin artırılması ve katma değer sağlayan üretim politikalarına ağırlık verilmesi sektörün rekabet gücü açısından önem arz ediyor.Dünyada kimya sektörü ticaret hacmi yaklaşık 4 trilyon dolar seviyesinde seyrediyor. Kimya sektörü ticaretinde en çok paya sahip ülkeler ise A.B.D., Almanya, Çin, Suudi Arabistan, Belçika, Rusya ve Hollanda. Türkiye’nin sahip olduğu potansiyeli düşündüğümüzde, küresel kimya sektörü içinde aldığı payı çok daha yükseltebileceğini görüyoruz.Hem kimya sektörü hem de toplam ülke ihracatımızdaki artışın 2018 yılında da süreceğini öngörüyorum. Bilindiği gibi birçok uluslararası kuruluş ülkemizin gelecek dönemdeki büyüme oranı tahminlerini önemli seviyede artırdı. Ülkemizin büyümesine önemli katkı sağlayan ihracatımız yine bu artışta itici güç olacaktır. Var olan ihracat artış hızını sürdürmesi halinde kimya sektörü ihracatı 2018 yılında 18 milyar dolara ulaşabilir.Murat Akyüz / İKMİB Yönetim Kurulu Başkanı - İstanbul Kimyevi Maddeler ve Mamülleri İhracatçıları Birliği (İKMİB)Türkiye Kimya Sektörü İhracatı Büyüyor
