Petrol ve gaz sektörü dünya ve Türkiye ekonomisinde oldukça önemli bir yere sahiptir. Türkiye’de her geçen gün petrokimya kaynaklı ürünlere talep artmaktadır. Petrokimya sektörü petrol ve türevlerinden (Örneğin nafta, LPG gibi) türetilen kimyasalların tüm proseslerinin yer aldığı petrokimya tesisleri oldukça karmaşık proseslerden meydana gelmektedir.
Her proseste farklı bir kimyasal reaksiyon oluşmakta ve bir aşamada oluşan ürünler diğer aşamadaki girdileri oluşturabilmektedir. Bu nedenle her kimyasal proseste verimli reaksiyon elde etmek tüm sistemin verimli hale getirilmesini sağlar.
SICK sürekli ölçüm yapan gaz analizörleri ile kimya prosesinde hızlı ve güvenilir sonuçlar elde edilmesini ve bu sonuçlara göre reaksiyonlara etkide bulunulmasını sağlar. Bu anlamda hem in-situ hem de sıcak ve soğuk ekstraktif teknolojileri üreten firma olma özelliği ile SICK tek analizör üreticisi firma sıfatını almaktadır.
Inertizasyon Uygulamaları
Şayet proseste hava ile birleşme durumunda patlama riski söz konusu ise azot ile inertizasyon uygulanmaktadır. Buradaki temel uygulama patlama riski oluşturacak oksijen ile azotu yer değiştirerek bu riski ortadan kaldırmaktır.
Böyle bir durumda oksijen konsantrasyonu izlenmelidir, temel uygulama olarak nihai ürün tankları örnek gösterilebilir.
SICK’ten Bu Uygulamalar için İdeal ve Kompakt Çözüm: TRANSIC100 Lazer Oksijen Analizörü!
TDL teknolojiyi kullanan analizör sayesinde oksijen konsantrasyonu 0 ile 100%’e kadar ölçülebilir ve analizör hem in-situ hem de ekstraktif olarak kullanılabilir.
Klor Alkali- VCM Prosesi için En Uygun Analiz Teknolojisi
Tuzun elektrolizi ile klor ve sudkostik elde edilen klor alkali prosesi sonrası üretilen ürünler VCM prosesinde vinil klorür eldesinde kullanılmaktadır. Günlük hayatta sıklıkla karşılaştığımız PVC bu reaksiyon dizisi neticesinde üretilmektedir.
Elektroliz hücresinde istenmeyen hidrojenin difüzyonu membranı olumsuz etkileyebilmektedir. Bu nedenle sürekli ölçülüp belirli seviyede tutulması istenmektedir.
Özellikle ıslak klor prosesinde TCD (thermal conductivity) korozyon riski ve yeterli hassasiyeti sağlayamama nedenlerinden dolayı uygulama için tercih edilmemektedir.
Bu proseste hem hidrojeni hem de HCl’yi NDIR prensibi ile ölçüm yapan ve numuneyi soğutmadan direkt olarak ölçen sıcak ekstraktif MCS300P analizörü ile ölçmekteyiz. Ayrıca numune neminin alınmaması avantajı sayesinde EDC’deki H2O’yu da aynı analizörle ölçmek mümkün.
Bu sayede reaktör kolonda korozyon riski önlenebilir, tıkanıklık problemi yaşanmaz ve reaksiyon çevriminin hızı ve verimliliği artırılabilir.
Etilen Prosesi için En Uygun Analiz Teknolojisi
Başlangıç maddesi iki karbon’lu alkan olan etandan etilen eldesine kadar gerçekleşen proseslerde sürekli gaz analizi sayesinde daha verimli bir üretim gerçekleştirilebilir.
Nafta, LPG buhar ile parçalanarak bileşiklerine ayrılır ve bu esnada parçalama fırnında CO2 (karbondioksit) giderimi gerçekleştirilmektedir,
ortamdaki CO2’nin gideriminin izlenmesi için SICK GMS820 soğuk ekstraktif gaz analizörü kullanılmaktadır. C2 fraksiyonunun sıyrılması prosesinde etilen ve etan muhtevasını da sırasıyla GMS820 soğuk ekstraktif analizör ve MCS300P sıcak ekstraktif analizör ile ölçerek prosesi kontrol etmek mümkün.
Nihai ürün olan etilen polimer olan alçak ve yüksek yoğunluklu polietilen eldesinde, propilen ve kauçuk eldesi gibi pek çok alanda kullanılmaktadır.
Polimer Tozlarının Ölçümü
Polimer tozlarının tutulduğu torbalı filtrelerdeki kaçakların kontrolü için toz analizörleri kullanılabilmektedir. SICK hem transmisyon hem de saçılan ışık prensibiyle ölçüm yapan toz analizörlerinin marketteki en eski üreticisi unvanına sahiptir. Toz analizörleri ve uygulamaları konusunda derin bir tecrübe ve bilgi birikimi mevcuttur.
Bacada Emisyonların Ölçümü ve Raporlanması
Baca gazında toz, gaz emisyonlarının ölçümü ve debi ölçümü içinse SICK geniş ürün yelpazesinden proses şartlarını değerlendirerek en uyumlu sistemi seçmektedir. Ayrıca bu amaçla seçilen sistemler Türkiye’de uygulanan Avrupa standartları EN14181 ve EN15267-3’e göre onaylı sertifikalara da sahiptir.
Sıcak/soğuk ekstraktif gaz analizörleri, in-situ (yerinde ölçüm yapan) gaz analizörleri, optik toz ölçüm sistemleri ve ultrasonik debimetreler emisyon ölçüm sistemlerini oluşturmaktadır.
Ölçülecek gazın özelliği, sıcaklık ve basınç, bakım gereksinimi dikkate alınarak bu teknolojiler arasından doğru seçim yapılmakta ve SICK’in mühendislik tecrübesi ile en uygun ölçüm sistemi buluşmaktadır.
Sera gazı olan CO2’nin ise yönetmeliklerde istenen düşük belirsizliklerde ölçümü ve raporlanması için in-situ gaz analizörü GM35 ve ultrasonik debimetre Flowsic100’den oluşan Sera Gazı Ölçüm Sistemi kullanılmaktadır.
CO2 konsantrasyonu bacada direkt temaslı olarak ölçülerek numune alma hattı, numunenin taşınması gibi noktalardan gelebilecek belirsizlik ortadan kaldırılmaktadır.
Sera gazının kütlesel olarak raporlanması amacıyla ise hassasiyeti artırmak için iki adet ultrasonik debimetre kullanılarak sistem oluşturulmaktadır. Bu çözüm sayesinde karmaşık hesaplama yönteminden çok daha kolay ve pratik olan direkt ölçüm ile sera gazı raporlanabilmektedir.
Özlem Yavuz Aydınlık - Sick Analizörler Ürün Yöneticisi - Proses Otomasyonu - SICK A.Ş.
