Ülkemizde birçok AVM inşaatı devam ederken birçok AVM’de de yenileştirme/iyileştime çalışmaları sürüyor. Genel olarak AVM müşterisi aracı ile gelip AVM’ye giriş yaptığı için, otoparkların tasarımı gittikçe daha fazla önem kazanıyor.
Araç trafiğinin yoğun olduğu AVM otoparklarında, hem estetik, hem çizilme direnci yüksek, hem de uzun süre hizmet verebilecek bir polimer kaplama sistemini hayata geçirmek için bazı noktalara dikkat etmek gerekiyor.
Bir otoparkın zemininin ne tür bir kaplama ile kaplanması gerektiğinin kararına sıra geldiğinde, epoksi veya poliüretan kaplama sistemlerinden hangisine karar verileceği her zaman biraz uğraştırıcı olur.
Zira araştırma yapıldığında elde edilen bilgiler ile bu bilgilerin analizi sonucunda doğru kaplama sistemine karar verilmesi süreci biraz sancılı olabiliyor.
Epoksi ve poliüretan zemin kaplamaları, beton zemini lekelerden, hasardan, kimyasallardan, yağlardan ve de belki de en önemlisi, aşınmanın verdiği zarardan korurlar. Her iki sistem de ışığı yansıtan, aydınlık bir mekan sağlayan, kolay temizlenebilen ve uzun ömürlü sistemlerdir.
Aynı zamanda uygulamaya bağlı olarak kendine has avantajları da vardır. Peki, hangisini kullanmalısınız ve aralarındaki fark nedir?
Epoksi Zemin Kaplamanın Avantajları
Epoksi termoset bir polimerdir, otopark zemin kaplaması için üç farklı formülasyon kullanılabilmektedir; su bazlı, solvent bazlı ve %100 katı maddeli.
Bu formülasyonlar ile değişik kalınlıklarda kaplama uygulamak mümkündür, boya uygulaması ile 400-800 mikron arası kuru film kalınlığı elde edilirken, kaplama uygulaması ile 1,5-3,0 mm arası bir film kalınlığı elde etmek mümkündür.
Sistemlerin uygulama özellikleri, kendine has yapışma özellikleri ve VOC hususlar bazı durumlarda karar verme noktasında önemli olabilirler. Epoksi düzgün şekilde hazırlanmış bir beton yüzeye son derece iyi tutunur.
Bu özelliği sebebi ile eski ve yıpranmış bir beton zemine uygulanacak polimer kaplama öncesi yüzey tamiri ve hazırlığı malzemesi olarak da kullanılır.
En iyi epoksi formülasyonları %100 katı maddeye sahip olanlardır; bu tip ürünler son derece sert, dayanıklı, kalın, ve darbelere dayanıklı bir yüzey sağlarlar.
Kendiliğinden yayılan bu tip epoksiler sahip oldukları kalınlık sayesinde zemindeki küçük kılcal çatlakları ve kusurları doldururlar, bunun yanı sıra zemin betonunu koruyarak da katkı sağlarlar. Aynı zamanda sıcak lastiğin sebep olduğu yüzeye yapışma/parça alma, çizilme ve aşınmaya karşı dayanımı yüksektir.
Bazı epoksi formüllerinde UV direncini artırmak için UV inhibitörleri eklenmiş olsa dahi, uzun süre boyunca güneş ışığına maruz kaldığında sararma gerçekleşecektir. Bu durum, otopark zemini kaplamasına karar verirken önemli olabilecek bir husustur.
Poliüretan Zemin Kaplamanın Avantajları
Poliüretan, epoksi gibi, thermoset bir polimerdir ve poliüretanlar yüksek performans kaplama olarak kabul edilirler. Genellikle kısa ismi üretan olarak bilinir, bu teknik olarak yanlıştır, poliüretan ve üretan arasında büyük bir fark vardır. Üretan kaplama olarak neşredilen tüm kaplamalar aslında poliüretan kaplamadır.
Poliüretan kaplamalar epoksi kaplamalara göre daha yüksek esnekliğe sahiptir ve bu esneklik darbeleri sönümlendirmektedir. Ayrıca, üzerine uygulanan son kat sayesinde aşınma dayanıklılığı da yüksektir. Epoksi kaplama ile karşılaştırıldığında, poliüretan kaplamanın aşınma direnci neredeyse 3 kat daha yüksektir.
Bazı durumlarda poliüretanın kimyasal direnci epoksilerden daha yüksek olabilmektedir, solventlere dayanıklığı yüksektir. Örnek olarak, ‘boya sökücü’nün ana kimyasalı olan metilen kloride olan dayanıklılığı çok yüksektir. Poliüretanın epoksiye karşı bir diğer avantajı da UV stabil olmasıdır.
Bu özellik, düşük seviyelerde UV ışınlarına uzun süreli maruz kalması durumunda herhangi bir sararma olmayacağı anlamına gelmektedir. Poliüretanın yüzeyi epoksi gibi sert değildir ancak poliüretanın çizilme direnci çok daha yüksektir.
Aynı zamanda ısı farklılıklarını çok daha iyi tolore eder ve ıslak alanlarda kullanıldığında çok iyi sonuçlar elde edilir.
Poliüretan sistemlerin epoksi sistemler üzerinde birçok avantajı olmasına rağmen, betona tutunmaları pek iyi değildir, bu nedenle epoksi astar uygulaması sonrasında poliüretan kaplama uygulaması gerçekleştirilerek sistemin sağlam ve dayanıklı olması sağlanır.
Poliüretan sistemlerin uygulamasında, epoksi kaplamalar gibi, beton yüzey mekanik yöntemlerle silinerek yüzey hazırlığı gerçekleştirilir, akabinde epoksi astar uygulamasına geçilir.
Sıyırma veya ara kat olarak tabir edilen katmanda poliüretan kullanılır ve bu katmanın üzerine self-levelling poliüretan kaplama uygulandıktan sonra alifatik son kat ile kaplama sonlandırılır.
Poliüretan, epoksi kaplama gibi kendiliğinden yayılan bir sistem olduğunda, yüzeydeki küçük çatlaklar ve hasarlar aynı şekilde epokside olduğu gibi kapatılmış olur.
%100 katı madde ihtiva eden poliüretan selflevelling malzemelerde VOC sıfırdır, solvent ihtiva eden son katlar yerine, su bazlı son kat poliüretanlar kullanılarak sistemin toplam VOC değerleri limitlerin altında tutulabilmektedir.
Epoksilerin yük taşıma kapasiteleri ve de korozif kimyasallara karşı direnci yüksek olması sebebi ile birçok endüstride öne çıkan kaplama sistemi olsa da, otopark zeminlerinde yükler ile kimyasallar düşünüldüğünde, hem epoksinin, hem de poliüretanın otopark zemin kaplama sistemi olarak kullanılması mümkündür.
Poliüretanın sahip olduğu ek özellikler, otopark zeminlerinde önem arz eden özelliklerdir.
Poliüretan’ın elastik olması sayesinde, bina hareketleri neticesinde beton zeminde olabilecek çatlamalar, üzerine uygulanmış olan elastik kaplama tarafından tolere edilecektir.
Bu çatlakların üzerinde kaplama bir ‘’çatlak köprüsü’’ oluşturarak beton zemine suyun geçişi engellenecektir.
Epoksi kaplamalarda betona bu şekilde geçebilen su zamanla negatif su basıncı yaratır, bu da epoksi kaplamalarda zeminden kalkmasına neden olur.
Ayrıca, zemine bu çatlaklardan geçen su, otoparkın alt katlarına geçebilir.
Bu su genelde beton içindeki mineral ve tuzları çözer ve de alt katta bulunan araçların üzerine damlayarak, boyalarına zarar verebilir.
Bunun dışında, son kat olarak uygulanan poliüretan boyanın sürtünme direnci çok yüksektir. Bu nedenle poliüretan ile kaplanmış bir otoparkın zemin kaplaması, yoğun araç trafiğine rağmen, uzun yıllar başarı ile hizmet verebilmektedir.
Alifatik olarak formüle edilmiş bir poliüretan son kat ise epoksiler gibi sararmayacağı için ilk gün uygulandığındaki renk ve canlılıkta hizmet verecektir. Birçok ek özelliği olan bir poliüretan sistemin metrekare fiyatı epoksilere göre biraz daha yüksek olmakla beraber, bu fark sanıldığı gibi çok yüksek değildir.
Bu iki ürünün fiyat/ performans karşılaştırması yapıldığında bu cuzi fiyat farkının çok olmadığı görülecektir, hatta uzun vadede kaplama yenileme frekansının poliüretan zeminlerde daha uzun olması sebebi ile işletme için ekonomik bir kaplama olduğu görülecektir.
Saydun Gökşin / Genel Müdür - PÜRKAY Boya ve Kimya San. A.Ş.
