Çevreci yaklaşımlar artık yalnızca gelişmiş veya gelişmekte olan toplumlarda belirli bir demografik ilgi alanına giren bir niş alan olmaktan çıkmış; genç, yaşlı, erkek, kadın, zengin ve fakir ayrımı yapmaksızın hepimizi etkileyen konular haline gelmiştir.
İstatistiklere göre nüfusun yarısından çoğu çevreye karşı sorumlu olduğumuzu iddia ederken, yine de pek çoğumuz için hala bir öncelik değildir.
Aynı şekilde kişisel bakım ürünleri olarak kullandığımız kozmetiklerde de doğal veya organik ürünlere karşı bir yönelim söz konusudur. Dünyada önde gelen organizasyonlar doğal ve organik kozmetikler konusunda çeşitli tanımlamalar yapmıştır. Ancak doğal kozmetik ürünler için tam bir tanımlama yapılmamıştır.
Doğal iddiasının gerçekçi ve güvenilir olabilmesi; ürünün içeriğin büyük kısmının (%70-95) bitki, hayvansal veya mineral kaynaklardan gelmiş olması ve hammaddelerin elde edilişinde fermantasyon gibi biyolojik veya basit fiziksel yöntemlerin kullanılmış olmasıdır.
Amerika’da, kişisel bakım ürünleri kullanan tüketiciyi korumak ve tüketicinin refahı için en iyi imkanı sağlamak amacıyla kurulan ‘Natural Products Association Standart and Certification for Personal Care Products’ bir ürünün gerçekten doğal olup olmadığını belirten bir yönetmelik belirlemiştir.
Bu yönetmelik, ayrıca FDA tarafından düzenlenen ve tanımlanan tüm kişisel kozmetik bakım ürünlerine kılavuzluk eder.
Doğal Ne Anlama Gelir?
Doğal madde, doğada bulunan, yenilenebilen kaynaktan gelmeli ya da yapısında hiç petrol bileşimi içermemelidir.
‘Doğal’ diye etiketlenen tüm ürünlerde:
• İçeriğinde bulunan maddelerin en az %95’i doğal olmalıdır.
• İzin verilen sentetik maddelerden kullanılmışsa standartların kabul ettiği, tüketiciye ve çevreye zararsız sentetik maddeler olmalıdır.
Sentetik, Doğal Olmayan Madde Hangi Durumda Kullanılabilir?
•Alternatif olarak doğadan kolaylıkla bulunamayan madde olduğunda,
•İnsan hayatını risk altına almadığı bilimsel çalışmalarla kanıtlanmış olmalıdır.
Yasaklanan Maddeler:
•İnsan hayatını risk altına aldığı bilimsel çalışmalarla kanıtlanmış maddeler,
•Sentetik silikon ve petrol bileşimleri.
Aşağıdakiler yasaklanan maddelerin sınıflandırılmış listesidir:
•Parabens: Endokrin sisteme zarar verebilecek sentetik maddeler.
•Sodium Lauryl Sulfate: Cildin yağ tabakasına zarar veren, tahriş ve kızarıklığa sebep olan zararlı temizleyici maddelerdir.
•Petrolatum/Mineral Oil/Paraffin: Potansiyel tehlikeli içerikli ve yenilenmeyen maddeler.
•Chemical Sunscreens (Avobenzone / Oxybenzone): Cilt tarafından emildiği zaman hormon dengesini bozar.
•Glycols: Petrolden türeyen sentetik kimyasaldır ki diğer zararlı kimyasallarla birlikte kan dolaşımına girer.
•Phthalates: Toksin içeren sentetik güzel kokulu maddeler.
•Ethoxylated ingredients (Sodium Myreth Sulfate ve Sodium Laureth Sulfate, PEGs veya PPGs): Muhtemel kansorejen maddeler olarak sınıflandırılmıştır.
•Ethanolamines like MEA / DEA / TEA: Diğer maddelerle birleşerek kanserojen olan Nitrosomine’inin oluşmasına neden olan köpüklü maddeler.
•Synthetic polymers (PVP / Acrylate): PAHs içeren (ki bu en yaygın sanayi artığı) sentetik sabitleyiciler.
•Formaldehyde Donor (DMDM Hydantoin / Diazolidinyl Ureal / Methylisothiazolinone): Formaldehyde’leri serbest bırakır.
Diğer Gereklilikler:
•İçerikteki her madde için, FDA tarafından güvenilir olduğu önemli kurumlarca onaylanmış (Ağır metaller içermiyor gibi) ve GMP standartlarına göre üretilmiş olması,
•Üreticinin yönetmeliklere göre ve içerikteki maddelerin doğrulukla ve güvenli şekilde konulmuş olarak üretmiş olması,
•Üreticinin geri dönüşüme özen göstermesi,
•Ürünlerin hayvanlar üzerinde denenmemiş olmasıdır.
Hülya Dağöttüren
Uzman Biyokimyacı
Yeditepe Üniversitesi
Kozmetik Araştırma & Geliştirme
ve Üretim Bölümü Koordinatörü