Hidroalkolik El Jellerinde Kullanılan Farklı Nemlendiricilerin Cilt Nemi Üzerindeki Etkisi
Özet
Dünya Sağlık Örgütü’ne (DSÖ) göre alkol bazlı el dezenfektanları mikropları öldürmede en etkili formüllerdir. Alkol bazlı bir dezenfektan olan hidroalkolik el jellerinin kullanımı Koronavirüs’ün ortaya çıkmasıyla oldukça artmıştır.
Farklılaşan ihtiyaçlarla beraber nemlendirici özellikte el jelleri geliştirilmiştir. Bu calışmada üç farklı nemlendirici (gliserin, izopropil miristat, monopropilen glikol) farklı hidroalkolik el jellerine eklenmiştir ve nem değerleri ölçülmüştür.
Giriş
Hidroalkolik jeller dezenfeksiyon sağlamak amacı ile yüksek alkol içeren polimer yapılardır.[1] Bu yüksek alkol miktarı kullanım nedeniyle cildin kurumasına neden olabilir. [2]
Elleri korumak için iyi bir hidroalkolik jel, gliserin veya aloe vera gibi koruyucu maddelere sahip olmalıdır.[3] Hidroalkolik jellerin biyosidal ve hijyenik alanlarda kullanımı yıllara göre artış göstermekle beraber Covid-19 salgını süresince daha da hız kazanmıştır.
Su ve sabuna erişimin sınırlı olduğu durumlarda, mikropların yayılmasını azaltmak için en az %60 alkol içeren alkol bazlı el dezenfektanlarının kullanılması önerilmektedir.[4] Alkol bazlı olmasına bağlı olarak el dezenfektanları hafif yanıcıdır ve bazı durumlarda cilt toksisitesine yol açabilir.
Günümüzde el jeli tüketiminin günlük sık periyotlar ile kullanımında ellerimizde kuruluğa sebep olduğu gözlemlenmektedir ve bu nedenle hidroalkolik el jelleri yapılarında nemlendirici etkisi olan aktif maddeler kullanılmaktadır.
Gliserin, kozmetik uygulamalarda yaygın olarak kullanılan bir nemlendiricidir ve trihidrik alkol yapısına sahiptir. Gliserin toksik özellik göstermez ve çevre dostudur. Gliserin hidroksil gruplarının derecesi ve yüksek higroskopik özelliği nedeniyle çok yönlü bir kimyasal ve iyi nemlendiricidir.
Antimikrobiyal etkisi de vardır. Bu nedenle geniş bir kullanım alanına sahiptir.[5] İzopropil miristat (IPM), mükemmel yayılma özelliğine sahip olduğu için doğal yağların yerine geçer ve cilt tarafından kolayca emilir.
IPM aynı zamanda bir yardımcı çözücü olarak da kullanılır. Monopropilen glikol, bir nemlendiricidir, yani ciltte ve saçta nemin tutulmasını artırmak için kozmetiklere eklenen bir bileşendir Monopropilen glikol cilt tarafından iyi tolere edilir ve kızarıklık veya tahrişe neden olmamaktadır.
Monopropilen glikol (MPG) şeffaf, kokusuz, viskoz ve gliserin kadar suda çözünürdür. MPG'nin acı tadı nedeniyle ağız bakım ürünlerinde ve dudak parlatıcısında kullanımı sınırlıdır. [6]
Materyal ve Metod
Hidroalkolik el jeli formülasyonları Etil alkol, polimer, su ve nemlendirici olarak gliserin, izopropil miristat ve monopropilen glikol içermektedir. Nemlendirme etkileri korneometre
ile değerlendirilmiştir. Bu çalışmalar için MPA 5 (Khazaka, Almanya) Cihazı kullanılmıştır. Denemeler 20 derece şartlandırılmış ortamda gerçekleştirilmiştir.
Korneometre ile cilt nemi direk olarak numerik olarak hesaplanabilmektedir. Yöntemin temel ilkesi, bir dielektrik ortamın kapasitansını ölçerek suyun dielektrik sabiti (81) ile diğer maddelerin arasındaki farkın gücüdür. Cilt nemlendirme değeri değerlerinin değişim aralığı 0-130 AU olarak ifade edilir. [6]
[caption id="attachment_131488" align="aligncenter" width="615"]
Şekil 1. Khazaka MPA 5 Cihazı[/caption]
[caption id="attachment_131490" align="aligncenter" width="574"]
Tablo 1. AU Değerlerine göre Cilt Tipi Sınıflandırılması.[7][/caption]Korneometre ölçümleri el jeli formülasyonu uygulamadan önce ve sonra olarak direkt kol üzerinden gerçekleştirilmiştir.
Sonuçlar
Ölçülen nem değerleri Tablo 2’de gösterilmiştir.
[caption id="attachment_131491" align="aligncenter" width="1194"]
Tablo 2. 60 dakika boyunca korneometre ile ölçülen nem değerleri.[/caption]
Uygulama öncesi ölçülen korneometre değerleri her dört formül için de oldukça yakındır. Uygulama sonrası değerlendirilme yapıldığında en yüksek nemlendirme gliserin ve IPM’de görülmüştür. Nemlendirici içermeyen el jelinde ise uygulama sonrası nem değeri artmasına rağmen 60 dakikanın sonunda nem değeri başlangıç değerine göre oldukça yakındır. MPG, gliserin ve IPM içeren formüllerde ise 60 dakikanın sonunda korneometre değeri başlangıca göre oldukça fazladır. Yapılan çalışmalar ve ölçümler sonucunda nemlendirme performansı en başarılı formüllerin gliserin ve izopropil miristat içeren el jeli olduğu gözlemlenmiştir.
Esra Duygu Aracıer Balıkçı
Ar-Ge Mühendisi
EVYAP
Dr. Aslı Özge Avcı Tuna
Ar-Ge Kategori Müdür
EVYAP
Enis Tek
Uzun Dönem Stajyer
EVYAP
Nazlı Karaca
Yaz Stajyeri
EVYAP
Kaynaklar:
1. https://www.pharmaexcipients.com/new/hydroalcoholic-gel/ Son Erişim Tarihi: 25.10.2021
2. Leslie, R. A., Zhou, S. S., & Macinga, D. R. (2020). Inactivation of SARS-CoV-2 by Commercially Available Alcohol-Based Hand Sanitizers.
American Journal of Infection Control.
3. https://www.bestmedicaldiet.com/2020/05/21/hydroalcoholic-gel/?lang=en Son Erişim Tarihi: 25.10.2021
4. http://www.tuba.gov.tr/files/images/2020/kovidraporu/Covid-19%20Raporu-Final%2B.pdf Son Erişim Tarihi: 25.10.2021
5. Fluhr J.W., Bornkessel A. and Berardesca E. (2005). Glycerol- Just a Moisturizer? Biological and Biophysical Effects, in: Loden M and Maibach
(Eds.), Dry Skin and Moisturizers: Chemistry and Function, CRC Press, Boca Raton (FL).
6. Yılmazer, M., Kafadar, B., Saka, B. (2019). Hümektan (Nemlendirici) Özellik Gösteren Gliserin, Propilen Glikol ve Sorbitolun Cilt Üzerindeki
Etkileri ve Farkları. Journal of Turkchem.
7. Zuang, V., Rona, C., Distante, F., Berardesca, E. (1997). The Use of a Capacitance Device to Evaluate The Hydration of Human Skin. Journal
of Applied Cosmetology, 15: 95-102.
