Eskişehir Teknik Üniversitesi (ESTÜ) öğretim elemanları ‘Kompozit Fırın’ projesi ile çok önemli örnek bir çalışma gerçekleştirdi.
1993 yılından bu yana üniversite envanterinde bulunan ancak neredeyse hiç kullanılmayıp atıl bir şekilde duran büyük ebatlı
kompozit üretimine uygun “Fırın”, üniversitenin desteği ve sponsorların katkılarıyla geliştirilerek, aktif bir şekilde kullanılmaya başlandı.
Mühendislik Fakültesi Öğretim Üyeleri Doç. Dr. Abdullah Tuğrul Seyhan ve Arş. Gör. İlhan Kahraman ile Elektrik Teknikerleri Feyzullah Gündoğan, Şamil Kaya ve Hüsmen Orhan, uçak koltuklarından uçak gövdesinde kullanılabilecek küçük ve orta boyutlu malzemelere kadar geniş bir yelpazede üretimin yapılabileceği kompozit fırın projesini hayata geçirdi.
Eskişehir Teknik Üniversitesi öğretim üyeleri tarafından yenilenen kompozit fırın kompozit malzeme elde etmek için kullanılan eritme ve pişirme yöntemlerinin bir arada uygulanabilme özelliğine sahip. Fırını, diğer kompozit fırınlardan farklı kılan ise otoklav dışı teknik uygulamalara sahip olması.
Bu teknoloji sayesinde 400 dereceye kadar ısınan fırın, içerisine yerleştirilen malzemenin pürüzsüz ve homojen bir yüzeye sahip olmasını sağlıyor.
Bu proje kapsamında geliştirilen kompozit fırının en önemli özelliğinin ısıyı homojen bir biçimde dağıtarak pişirilmek istenen numunenin tüm yüzeyinin eşit biçimde pişmesini sağlamak olduğunu dile getiren Mühendislik Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Seyhan, “Karbon fiber, polimerler, lastikler ve tekstiller kompozit malzeme üretimi için kullanılan yaygın bileşik malzemelerdir.
Bu kompozit malzemeler için sertleştirme işlemi, genelde reçine emdirilmiş parçanın fırın içinde pişirirken vakum altında bırakılmasını içerir.
Havacılık kompozit malzemelerini kürlemek için kullanılan fırınlar bu amaç için özel olarak tasarlanmıştır. Bu çeşit endüstriyel fırınlar ise kompozit yapıyı üretmek için gerekli birçok elektronik özelliğe sahiptirler.
Bu özelliklerden bir tanesi özenle tasarlanmış bilgisayar kontrollü hava besleme sistemidir. Kompozit fırınlar için en yaygın hava kanalı düzenlemesi “kombinasyon hava akımı” olarak adlandırılır.
Fırın içi çalışma odası boyunca eşit bir ısı dağılımı ve daha hızlı hassas ısıtma oranları ile geri kazanım süreleri sağlayan bir kombinasyon, hava akış düzenlemesi ve bilgisayar kontrollü yüksek sıcaklık, havacılık kompozitlerinin üretilebilmesi için elzemdir.
Çünkü kompozit kürleme için homojen bir sıcaklık gereklidir. Başka bir deyişle; ısıtma sırasında parça boyunca ölü noktalar olmaması elde edilen ürünün son mekanik özellikleri için önemlidir” şeklinde konuştu.
Geniş Bir Yelpazede Değerlendirilebilecek
Kompozit fırın sayesinde uçaklarda kullanılan koltuklardan uçak gövdesinde kullanılabilecek mekanik bileşenlere kadar geniş bir yelpazede değerlendirilebilecek epoksi ve karbon esaslı kompozitlerin üretiminin sağlanabileceğini ifade eden Doç. Dr. Seyhan, fırının 400 dereceye kadar ısınabildiğini ve bu ısının vakum altında termoplastik ve termoset prepreg yapıların üretilebilmesine zemin hazırladığına dikkat çekti.
