Uzman Psikolog Sayın Dr. Sinem Durusal ile Koronavirüs salgınının insan psikolojisi üzerindeki etkilerine ve bu süreci psikolojik olarak nasıl atlatmamız gerektiği ile ilgili keyifli bir röportaj çalışması gerçekleştirdik.
Uzman Psikolog Sayın Dr. Sinem Durusal öncelikle okurlarımıza, kendinizden ve profesyonel geçmişinizden bahseder misiniz?
Aslında hiç de beceremem kendimi anlatmayı ama kısaca bahsetmeye çalışayım. Psikoloji bölümü lisans, klinik psikoloji yüksek lisans programları ve sonrasında da Londra da doktora eğitimimi tamamladım. Yaklaşık 14 yıldır ruh sağlığı profesyoneli olarak hizmet vermeye naçizane gayret ediyorum diyebilirim özetle.
Dünyamız ve ülkemiz Koronavirüs salgını ile ciddi bir mücadele içerisinde. Bu süreci yakından yaşayan bireylerin psikolojisini bir uzman olarak nasıl değerlendiriyorsunuz?
Öncelikle benim bir ruh sağlığı uzmanı olmam tüm toplumdan bağımsız şekilde kaygılanmadığım anlamını taşımıyor. Hepimiz bilinmez bir durum ile karşı karşıyayız. Öncelikle kendimiz ve sevdiklerimiz ile ilgili çeşitli endişeler içerisindeyiz. Bu durumu normalleştirmek açıkçası mümkün değil. Belki de bir çoğumuzun yakınları ya da kendisi hastalıkla mücadele ediyor. Dolayısı ile bu durumda endişe yaşıyor olmamız tedbir alabilmek adına olumlu bir duygu olarak karşımıza çıkıyor çünkü endişe etmezsek önlem alamayız, durumu ciddiye almayız ve korunamayız.
Salgın sürecinde pek çok önlemler aldık. Ancak bu salgının psikolojimiz üzerinde de önemli bir etkisi var. Okurlarımıza bu süreçte vereceğiniz tavsiyeler nelerdir?
Az evvel belirttiğim gibi kaygı çok olağan ve faydalı bir duygudur böyle durumlarda ama aslında daha önemlisi bu kaygının seviyesi. Yani tedbir alacak kadar kaygılı ama panikten kaçınacak kadar da bunu sınırlı tutuyor olmak önemli çünkü panik bizi tedbir almaktan ziyade bir takım ruhsal sorunlara sürükleyebilir.
Koronavirüs salgını beraberinde bazı psikolojik sorunlara yer açtı ya da var olan sorunları daha fazla tetikledi. Bu çerçeve danışanlarınıza verdiğiniz tavsiyeleri okurlarımızla paylaşabilir misiniz?
Tabii ki aslında kaygımızı yönetmeye ya da daha doğrusu onu olması gereken seviyeye çekmeye gayret ediyoruz. Belki de buna dair öneriler paylaşırsam sanırım kıymetli okurlarınız için daha faydalı olacaktır.
Burada en önemli hususlardan biri reel tabanda kalmak yani, aslında bilgi kirliliğine karşı kendimizi koruyor olabilmemiz. Böyle zamanlarda insan kötüyü görüp iyiyi yok saymaya meyillidir. Bu da gerçeklik algımızı kaybetmeye ve felaket senaryoları üretmemize sebep olur. Doğru bir bakış açısında kalarak tedbir aldığımız sürece kendimizi hem virüsten hem de bunun olası psikolojik etkilerinden koruyor olacağız
Özellikle aile fertlerinin evde bulunması ile çocuk- ebeveyn ilişkisini nasıl değerlendiriyorsunuz? Anne ve babalara bu süreçte vermek istediğiniz tavsiyeler nelerdir?
Bu dönemi aslında bir fırsata çevirebiliriz. Günlük hayat akışında koşturmaca içerisinde ne çocuklarımıza ne ebeveynlerimize yeterince vakit ayıramıyoruz. Özellikle metropol hayatı çok yorucu ve karmaşık. Bu süreç özellikle anne-baba-çocuk etkileşimi için şahane bir fırsat. Bunu doğru kullanmak tamamen bizim elimizde. Evet çok fazla birbirimiz ile muhatabız doğru ama unutulmamalı ki aynı ev içerisinde de kendimize ve çocuklarımıza tek başlarına vakit geçirebilecekleri alanlar yaratmak yine bizim elimizde. Her şeyi beraber yapmak zorunda değiliz ama bu süreci etkin geçirmek aslında sağlam olan ilişkilerin daha da perçinlenmesini sağlar.
Burada bazı kişiler zaten sürdürmek istemedikleri bir hayata aşırı maruz kaldıkları için sıkıntıya düşebilir. Mesela mutsuz bir evlilik varsa ortada bunun bitmesine de sebep olabilir. Ama aslına bakarsanız belki bunu yönetmeye çalışan kişilerde, zaten sonunda bitecek olan bir yaşantı olduğunu anlamak adına yine de anlamlı.
Sosyal sorumluluk bilinci ile evlerimizde kaldığımız süreçte danışanlarınızla mevcut rutininizi nasıl ilerletiyorsunuz?
Hali hazırda teknolojiden faydalanarak online psikoterapi ile ilerliyoruz. Fakat yeni vaka alamıyoruz şu süreçte. Çünkü özellikle yüz yüze tanışamadığımız bireylere faydalı olabilmemiz oldukça güç ve etik bağlamda da yanlış.
Son olarak eklemek istediğiniz bilgiler var mı?
Beni kıymetli okurlarınız ile buluşturduğunuz için size çok teşekkür ediyorum. Sağlıklı günlerde yeniden buluşmamız dileği ile. Eğer izin verirseniz hep söylediğim bir söz ile bitirmek isterim.
İçinizdeki çocuk yakanızdan hiç düşmesin. Sevgi ile…
Hazırlayan: Çağla Köksal
