Demir – çelik ürünler korunmadığı takdirde korozyona uğrayarak yapının bozunmasına; doğal kaynakların boşa harcanmasına; emek, sermaye, hammadde, iş gücü israfına neden olur. Sıcak daldırma galvaniz işte bu noktada tamamlayıcı bir servis sektörüdür.
İmalatı tamamlanmış demir ve çelik ürünlerin çinkoyla kaplanarak korozyona karşı korunmasını sağlar. Galvanizle kaplanan demir-çelik ürünlerin kullanım ömrünü uzar ve böylece doğal kaynaklar ve ülke ekonomisini korunmuş olur. Çeliğin korozyona karşı korunması ona ayrı bir değer de kazandırır.
Galvaniz kaplama enerji, ulaştırma, yapı-inşaat, bağlantı elemanları, tarım, hayvancılık, denizcilik, kent mobilyaları, park-bahçe ekipmanları gibi sektörlerde kullanılıyor.
İmalatı tamamlanan demir-çelik ürünler yüzey temizleme adımlarını takiben yaklaşık 450oC’de ergimiş çinko banyosuna daldırılır. Bu şekilde hem çelikle çinko metalürjik bağ oluşturur hem de malzemenin tüm yüzeyleri kaplanarak koruma sağlanır.
Galvaniz kaplamanın birçok avantajı vardır. Günümüz koşullarında bunların en önemlileri doğaya dost olması, ekonomik olması ve uzun ömürlü olmasıdır.
Sıcak daldırma galvaniz (SDG) kaplamada kullanılan çinko kullanım ömrü sonunda doğada yok olur, kalıntı bırakmaz. Ayrıca proseste kullanılan malzemeler geri dönüşümle yeniden kazanılabilir.
Sanılanın aksine SDG kaplama alternatiflerine göre daha ekonomiktir. Çünkü galvaniz kaplama ilk uygulamanın ardından bulunduğu ortam koşullarına bağlı olarak uzun yıllar bakım ve onarım gerektirmez.
Ancak bariyer kaplamalarda bu mümkün değildir, ortalama 5-10 yıllık süreçlerde bakım-onarım ihtiyacı oluşur. Bu da kullanım ömrü maliyetini arttırır.
Galvaniz kaplamanın tahmini kullanım ömrü kaplama kalınlığı ve bulunduğu ortam koşullarına bağlı olarak standartlar çerçevesinde belirlenmiştir.
Bu şekilde örneğin 50 mikron kaplama kalınlığına sahip bir çelik ürün, kentsel ortamda yaklaşık 60 yıl bakım gerektirmeden hizmet verebilir. Bu da enerji nakil hatları, otoyol bariyerleri gibi erişilmesi zor ve hayati öneme sahip ürünlerde büyük avantaj sağlar.
Sektörün Durumu:
Bugün ülkemizde 58 adet sıcak daldırma galvaniz tesisi yer alıyor. Mevcut tesislerin teknik kapasiteleri toplamı yıllık 2 milyon 600 bin ton’dur, ancak maalesef bu kapasitenin tamamı kullanılamıyor. %30 gibi bir atıl kapasite söz konusu.
Bunun da galvaniz kaplama kullanma bilincinin oluşması ve galvaniz kaplama kullanımının yaygınlaşmasıyla giderileceğine inanıyoruz. Dernek olarak bu konuda çeşitli çalışmalar yapıyoruz.
Kurum ve kuruluşlara özel ve ihtiyaçlarına uygun olarak eğitimler organize ediyoruz. Hem galvanizciyi hem de kullanıcıları bilgilendirecek yayınlar hazırlıyoruz.
Gelişmekte olan sektörümüz, galvanizin bilinirliğinin artmasına bağlı olarak büyüme eğilimini sürdürüyor. 2016 yılında 1,2 milyon ton galvanizli çelik üreten sektörümüz bu şekilde ülke ekonomimize de 3,6 milyar USD katkı sağlamıştı.
2017 yılının ilk çeyreği durgun geçmiş olsa da özellikle mayıs ayı itibariyle yoğun bir dönem yaşanarak o süreç telafi edildi. Güneş enerji sistemi panel ve altyapı konstrüksiyonları, rüzgar enerjisi santralleri, enerji nakil hattı direkleri, dış cephe iskeleleri, vb. sektörümüze ivme kazandırdı.
Özellikle 2017 yılının ikinci yarısında güneş enerjisi sektörünün yılsonu teşviki kapsamında yoğun bir döneme girmesi, galvaniz sektörüne de olumlu yansıdı. Bu yıl bir önceki yıla göre yaklaşık %20’lik bir büyümeyle yıllık üretimimizin 1,5 milyon tonlara ulaşacağını tahmin ediyoruz.
Devam eden ve yeni yapılacak ulaşım projeleriyle de (Çanakkale Köprüsü, otoyol, üst geçitler, hızlı tren, metro ve hafif raylı taşıma sistemleri, vs.) 2018 yılında sektörümüz büyümeye devam edecektir.
Ayrıca şu an gündemimizde olan yeni iş alanlarının da hayata geçmesiyle sıcak daldırma galvanizcilik pazarda hak ettiği paya biraz daha yaklaşacaktır.
Sektörün Dünyada ve Avrupa’da Durumu, Türkiye SDG Sektörünün Konumlanışı
Sektörümüzün geçmişi 150 yıl öncesine dayanıyor. Türkiye’de ise yaklaşık 60 yıldır üretim yapılıyor. Her ne kadar biraz geriden takip etmiş olsak da bugün Türkiye Sıcak Daldırma Galvaniz Sektörü hem teknoloji hem de iş kalitesi olarak gelişmiş ülkelerdeki tesislerle rekabet edebilecek düzeydedir.
Dünyada ve özellikle Avrupa’da SDG, Türkiye’ye kıyasla daha uzun süredir bilinen ve uygulanan bir korozyon koruma yöntemi olduğu için, mevcut yapısal çelik projelerin büyük çoğunluğu galvanizli olarak kullanılıyor. Dolayısıyla artık bu pazarlar mevcut seviyelerini koruyor ve yeni projeler oldukça hareket kazanıyor.
Türkiye’de ise birçok ilgili sektör galvanizin önemini ve avantajlarını yeni yeni keşfediyor. Bunda derneğimizin tanıtım ve kurum/kuruluşlara özel olarak organize ettiği eğitimler de önemli rol oynuyor.
Çelik imalatçılarını, tasarımcıları, kullanıcıları ve galvanizcileri bilgilendirmek için ihtiyaçlarına ve gündeme uygun olarak çeşitli yayınlar hazırlıyoruz. En önemlisi Sıcak Daldırmayla Galvanizleme El Kitabı’dır. Bu yayın sektörümüz hakkında bugüne dek yazılmış en kapsamlı kitap. Ana dili Almancadır.
İngilizceden sonra GALDER’in katkılarıyla Türkçeye çevirildi ve sektörle buluşturuldu. Böylece eşsiz bir kaynak kazandırdık. Bunun dışında özellikle kullanıcıları bilgilendirmek için hazırladığımız ücretsiz yayınlarımız da bulunuyor.
İlgiler derneğimize ulaşarak bu yayınları talep edebiliyorlar. Ayrıca sektörümüzle ilgili konularda teknik destek sağlıyoruz. Tüm bunlar hem sektörümüzü geliştiriyor hem de galvaniz kullanımına olumlu yansıyor.
SDG Çeliğe Değer Katar:
Çeliğin korozyona karşı korunması ona ayrı bir değer kazandırır. Bu, ihracatta ülkemize avantaj sağlamanın yanı sıra iç pazarda da önemlidir.
Genelde uygulayıcılar ya da proje sahipleri ekonomik olması düşüncesiyle ilk uygulamada galvanize göre daha ucuz olan alternatiflere yöneliyorlar ve maalesef ucuz olan her zaman ekonomik olmuyor. Tabloya geniş açıdan baktığınızda bakım- onarım maliyetleri, çevresel etki, vb. ile değerlendirdiğinizde bambaşka bir sonuç çıkıyor.
Türkiye’de 2014 yılı verilerine göre toplam korozyon kaybı maliyeti 49,6 milyar USD’ydi. Bu kaybı sıcak daldırma galvaniz kaplama kullanarak azaltmak mümkün.
Çelik projelerde, proje sahibine ya da uygulayıcıya bir takım destekler ya da teşvikler sağlanması özendirici olacaktır. Bu, aynı zamanda korozyonla mücadele açısından da önemlidir.
Sektörün Sorunları ve Beklentileri
SDG Hammaddesi (Çinko) konusunda dışa bağımlı olmamız, sektörün ekonomimize sağladığı katkıyı azaltan bir unsur. Derneğimizin temsil ettiği genel galvanizlemede yılda yaklaşık 150 bin ton civarı çinko kullanılıyor. Bir bu kadar da sürekli sac ve boru galvanizcileri kullanıyor.
Yani Türkiye’de tüketilen yıllık çinko miktarı yaklaşık 300 binton. Bunun parasal karşılığı yaklaşık 1 milyar USD . Bu para her yıl yurtdışına transfer ediliyor. Çinkoyu yurtiçinde üretmek mümkün. Bu sağlandığı takdirde hem paramız içeride kalacak, hem de tüm galvanizciler özellikle yurt dışı ile rekabet avantajına kavuşacaktır.
S. Burcu Akman
Genel Sekreter
Genel Galvanizciler Dernegi GALDER
