Teknomarin Yat Boyaları olarak önceki yıllarda Dingo, Su (Fidan), Son Karga ve Neptün gibi ünlü klasik tekne restorasyonu projelerini gerçekleştirmiş ve bu tekneleri fuarlarda sergilemiştik. Bu zincirin en yaşlı ve en meşhur halkası Seddülbahir oldu.
Seddülbahir restorasyonunda ve diğer çalışmalarımızdaki öncelikli amaçlarımız bir Türk boya firması olarak sosyal sorumluluk bilinciyle Türk denizcilik tarihine sahip çıkmak ve bir Türk boya üreticisi olarak ürettiğimiz kaliteli ve yüksek teknolojili ürünlerin ne kadar kötü durumda olursa olsun, bir tekneyi nasıl yeniden ayağa kaldırabileceğini göstermekti.
Çeşitli nedenlerden dolayı bakımsız kalmış veya kaybolmaya yüz tutmuş tarihi değeri olan ahşap teknelerimizin Türk denizleri ile özdeşleştiğini ve birer tarih mirası olduğunu düşünüyoruz. Bu mirası gelecek nesillere aktarabilmek ve kendi tarihleri ile beraber
Teknomarin ismini de yaşatması amacıyla bu projeleri gerçekleştirdik. Seddülbahir ’i kısaca tanıtırsak, Türkiye’nin ilk yelkencilerinden ve önemli cerrahlarından Prof. Dr. Süleyman Dirvana (1915- 2010) önceki adı Yavru olan 7.5 metre boyundaki 1920 yapımı bir "ketch” olan yelkenliyi 1950 yılında satın alır ve Seddülbahir ismini verir.
Yelkenliyi Küçüksu Plajı’na getiren Dirvana, tamirat işlemlerini gerçekleştirir. Markoni yelken sistemi ile donattığı bu yelkenlinin rengini beyazdan koyu laciverte dönüştürür. Yelkenliyi başta motorsuz kullanan Dirvana, Ayvalık’a kadar tek başına seyahat eder.
Sonraki dönemlerde teknenin civardası uzatılır, baş bodoslamaya ilave yapılarak burun kemane haline getirilir, ahşap direkler alüminyum direklerle değiştirilir ve motor takılır. Teknesiyle yıllarca Ege sahillerine yelken açan Dirvana, sonraları yelken yarışlarına katılmaya da başlar ve dereceler kazanır.
Yarım asırdan uzun süre yelkenlisi Seddülbahir ’le dalgalara meydan okuyan Dirvana, 95 yaşında vefat eder. Seddülbahir , önceki bilinen restorasyon çalışmalarımız Dingo ve Neptün’e göre daha yaşlı bir tekne olmasına rağmen, faal olarak kullanıldığı için yüzer durumda idi ancak yine de detaylı bir bakıma ihtiyacı vardı.
En son ciddi bakımı 1950’li yıllarda geçiren tekne, yılların yorgunluğunu taşımaktaydı. Güverte kaplamaları kabarmıştı, dış boya ve kaplamalar her sene bakım istiyordu, armuz oynamaları çok fazlaydı. Salmayı tutan ma- den cıvataları deniz suyunun uzun yıllar etkisiyle eriyerek çok incelmişti, madenin serbest kalma riski vardı.
Teknenin gövde kaplamalarında ciddi çürümeler başlamıştı, ahşaplar el ile dokununca bile un gibi dağılmakta idi. Teknenin dışı ilk olarak Bozburun’da komple yakılarak soyuldu, tekne gövdesindeki poliüretan macunlar kaldırılınca teknenin yer yer 1 cm’yi bulan armuz araları ortaya çıktı.
Daha sonra Istanbul’a taşınması sırasında hasar görmemesi ve gövde bütünlüğü korunması amacıyla, tekne komple epoksi yapıştırıcı (1) ve klasik epoksi macun (2) ile sıvandı. Daha sonra teknenin direkleri söküldü ve İstanbul-Tuzla’daki fabrikamıza nakliyesi gerçekleşti.
Gövde Kaplama Tamiratı ve Kontrplak Sarılması
İlk olarak nakliye sırasında gövdeyi saran epoksi macun armuz araları hariç gövdeden yakılıp kazınarak temizlendi. Gerekli kaplama tamiratları yapıldıktan sonra gövde zımparalanarak kontrplak kaplamasına hazır hale geldi. Teknenin gövdesine epoksi yapıştırıcı (1) ile çift kat diyagonal su kontrplağı sarıldı.
Şeritler halinde 4 mm kalınlıkta kesilen kontrplaklar, yüzeyine delikler açılıp zımba ile basılarak yapıştırıldı; bu işlemde çivi ve vida kullanılmadı. Basma işlemi sırasında, epoksi yapıştırıcı (1) açılan deliklerden taşmakta, kimyasal vida görevi görmekte ve kontrplakların zemine tam olarak oturmasını ve yapışmasını sağlamaktadır.
Elyaf sarma işleminden önce kontrplak zemin epoksi yapıştırıcı ve mikrofiber karışımı ile sıyrıldı ve aralıklar dolduruldu.
Elyaf Sarılması
Zımpara yapıldıktan sonra tekneye epoksi reçine (3) ile iki kat 300 gr’lık örme elyaf sarıldı. Elyaf sarma işlemi sırasında plastik spatula kullanılarak elyafa zarar vermeden kat aralarında kalan hava alındı.
Elyaf sarma işleminden sonra peel ply uygulandı. Peel ply uygulamasından sonra zımpara yapılmış gibi bir zemin ortaya çıkmaktadır. Böylece tekne astarlanmaya hazır hale geldi.
Astarlama
Epoksi elyaf kaplaması üzerine epoksi universal astar (4) uygulandı. Uygulanan epoksi astar tüm elyaflı yüzeyi kaplayarak, üzerine uygulanacak epoksi macun (5) için uygun bir zemin oluşturdu. Bu astar universal yapısı nedeniyle, epoksi içerikli boya ve kaplama katları arasında rahatlıkla geçiş astarı olarak kullanılabilmektedir.
Macun Uygulaması
Epoksi astar zımparalandıktan sonra, epoksi macun (5) uygulamasına geçildi. Macun uygulanırken kullanılan çıtalama (4mm) yöntemi sayesinde tüm tekne gövdesine eşit kalınlıkta macun uygulamak mümkün oldu.
Kullanılan macun düşük yoğunluğu nedeniyle dik yüzeylerde sarkma yapmamaktadır ve 2 cm’ye kadar dolgular rahatlıkla yapılabilmektedir. Epoksi macun kuruduktan sonra mastar ile zımpara yapıldı ve daha sonra epoksi yoklama macunu (6) ile sıyrıldı.
Elyaf uygulaması ile birlikte, fabrikamızda çalışmaların yapıldığı bölüme mazotlu ısıtıcılar yerleştirildi ve bu ısıtıcıların devamlı çalışması sağlandı. Epoksi esaslı malzemeler kürleşmek için ısıyı sevdiklerinden dolayı, özellikle kış şartlarında yapılan epoksi uygulamalarında bu ısıtma gerekli olmaktadır.
Güverte Kaplamaları
Güverte üzerinde, kamara yanlarında ve havuzda orijinal ahşap yapının üzerine maun kaplama yapıldı. Maun kaplama yapılırken epoksi yapıştırıcı (1) kullanıldı ve yapıştırılan parçalar işkence ile sıkılarak sabitleştirildi.
Daha sonra yapılan maun kaplama poliüretan emprenye astarı (7) kullanılarak doyuruldu ve vernik uygulamasına hazır hale getirildi. Yine güverte üzerinde eski güverte komple söküldükten sonra 2 kat 8mm’lik su kontrplağı kullanılarak yeni güverte inşa edildi.
Güverte kaplaması sırasında kontrplaklar epoksi yapıştırıcı (1) ve krom vida kullanılarak monte edildi. Kontrplak kaplaması bittikten sonra güverteye de aynı gövdede olduğu gibi epoksi-elyaf, epoksi astar ve epoksi macun işlemi yapıldı.
Sprey Macun ve Arakat Uygulaması
Gövdeye ve güverteye macun uygulamasından sonra zımpara yapıldı ve zemin sprey macun (8) uygulamasına hazır hale geldi.
Epoksi sprey macun (8) 500-1000 mikron kalınlık arasında tüm gövdeye ve güverteye uygulandı; böylece epoksi macunun zımparasından sonra oluşan zımpara izleri ve epoksi macunun tam dolduramadığı köşe hatları sprey macun (8) tarafından mükemmel bir şekilde doldurulmuş oldu.
Teknenin kıvrımlı köşelerine gerekli form verilebilmesi için bu işlem çok yararlı olmaktadır. Sprey macun zımpara yapıldıktan sonra, sonkat astarı vazifesi görecek olan açık mavi renkteki poliüretan arakat (9) uygulamasına geçildi.
Poliüretan arakat epoksi yapılı sprey macun ile poliüretan yapılı sonkat boya arasında bağlayıcı astar katı görevi görmektedir. Poliüretan arakat (9) aynı zamanda dolgulu yapısı ile sprey macunun zımparasında oluşan çizikleri de doldurdu.
Güverte Vernik İşlemleri
Üst binada kamara yanları, yumrular ve bastonlar emprenye astarı (7) ile astarlandıktan sonra dolgu verniği ve sonkat ve
rnik işlemleri için hazır hale geldi. İlk olarak poliüretan dolgu verniği (10) yaklaşık 15 kat olarak uygulandı; 3 katta bir kuruma süresi beklenerek zımpara yapıldı.
Son işlem olarak da poliüretan vernik (11) yaklaşık 15 kat olarak uygulandı; yine 3-4 katta bir kuruma süresi beklenerek zımpara yapıldı. Gövdede ve güvertede poliüretan arakat zımparalandıktan sonra teknenin güvertesi ve bordası sonkat boya için hazır hale geldi.
Sonkat Boya Uygulaması
HS(High solid) yapılı sonkat polyester poliüretan boya (12) ilk aşamada showcoat olarak 3 kat uygulandı; böylelikle zemindeki son hatalar ve bozukluklar görülmüş oldu.
Zımpara yapılıp, gerekli yoklamalar yapıldıktan sonra, son aşamada poliüretan sonkat boya (12) 3 kat olarak uygulandı ve sonkat boya işlemi tamamlanmış oldu. Renk olarak orjinaline sadık kalındı ve borda rengi siyah, üst bina rengi bey
az tercih edildi.
Kamara İçinin İnşası
Seddülbahir ’in dışına bu işlemler yapılırken, kamara içine de baştan sona revize işlemleri yapıldı. İlk olarak kamara içi komple söküldü, omurgayı madene bağlayan maden cıvataları komple krom cıvatalarla değiştirildi.
Tekne omurgasının üzerine eski tadilatlar sırasında su yapmasını engellemek ve ağırlık için dökülen beton kopmle söküldü ve y
Daha sonra ahşaba kadar soyulan kamara içine sırası ile poliüretan emprenye astarı (7), epoxy arakat (13), epoxy macun (5) ve solventsiz epoxy sonkat (14) uygulaması yapıldı.erine epoksi güverte harcı (15) uygulandı.
Daha sonra kamara içerisindeki oturma grupları, masa, mutfak tezgahı ve yer döşemeleri yeniden orjinaline uygun olarak inşa edildi ve bu mobilyalara vernik ve boya işlemleri yapıldı. Teknenin orijinal sarı ve krom aksesuarlarının tamamına yakını parlatma ve cilalama işleminden sonra yeni gibi oldu ve yerlerine monte edildi.
Caner Masmanacı
Pazarlama Sorumlusu / Marketing Manager
İstanbul Teknik Boya ve Kimya San. Ltd. Şti.
Seddülbahir restorasyonu sırasında kullanılan Teknomarin ürünleri
(1) Teknomarin ESA-3000 (2) Teknofiller (3) Teknomarin ERA-4000 (4) Teknopox 1545 Universal Epoxy Primer (5) Teknofiller Light (6) Teknofiller Repair (7) Teknodur Polyurethane Primer 8) Teknopox Epoxy HI-Build (9) Teknomarin Polyurethane Barrier (10) Teknowood Clear Sealer (11) Teknomarin Polyurethane Varnish (12) Tekno HS Polyester Polyurethane Finish (13) Teknopox Barrier (14) Teknopox Solventless Epoxy
