Sanayide Dijital Dönüşüm Uygulama Süreci

20.09.2019

Uzun süredir dünya gündeminde olan bu kavram özellikle teknoloji üreten uluslararası bilindik bazı şirketlerin pazarlama (talep yaratma) tanıtımları ve sunumlarıyla gündemde bulunmaktadır. Ancak her nedense endüstri (sanayide dijital dönüşüm) 4.0 uygulama kurgusunun nasıl yapılacağı konusunda pek sağlıklı ve rasyonel ip uçlarını içermemektedir. Yazımda özellikle geçiş sürecinde neler yapılmasının gerektiği ve bu süreci siz saygıdeğer okuyucu, takipçi ve sektör oyuncularının dikkatine sunulmasını görev saydım.

Bazı Temel Bilgiler (Gelecekteki Katma Değer)

• 2019 sanayide kullanılacak robot sayısı yaklaşık 3 milyon olacak. Birbirine bağlı cihaz sayısı 13 milyardan 29 milyara çıkıyor. • 2020 nesnelerin interneti pazarının büyüklüğü 656 Milyar USD’den 1.7 Trilyon USD’ye çıkacak. • Endüstriyel robotların yaratacağı ekonomik etki yıllık 0.6-1.2 Trilyon $

Dünyada Endüstriyel Aşamalar

Neden Endüstri 4.0?

Yukarıdaki şemamızda sanayide dijital dönüşümün reel nedenlerini açıklamaya çalıştık. Malumunuz, dünyada kıt kaynaklarla sınırsız insan ihtiyaçlarını karşılama bilimine ekonomi diyoruz.

Derhal Teknolojik Yatırım Mı Yapmalıyız?

Sorumuzun cevabı doğal olarak hayır olacaktır. Dijital dönüşümde seviye atlama kararını vermiş firma yönetimi nasıl bir süreç izlemeli? Yazımızın bundan sonraki kısmında bu sürecin nasıl yönetilmesi gereğini deneyim ve bilgilerimize göre genel olarak tanımladık. Umarız taraflara faydalı olabilecektir.

Endüstri Dönüşüm Proje Süreci • Tepe yönetimle toplantı:

Yönetim kurulu başkanı ve veya yönetim kurulu üyeleri ve veya CEO ve/veya Genel Müdür, Direktörler, organizasyon şemasındaki tüm müdürlüklerin katıldığı toplantı düzenlenir. Toplantının bundan sonraki süreçlerde hangi periyotlarda yapılacağı kararına varılır. Tepe yönetim amacını açıklar. Proje süresi ve beklentiler hakkındaki görüşleri alınarak tahmini proje süresi tespiti yapılır.

• Mevcut ve potansiyel müşteri beklentilerinin belirlenmesi:

Müşteri geri beslemeleri, geçmiş deneyimler, müşterilerin gelecekteki beklentileri gibi konularda veriler toplanır ve sonuç haline getirilir. Ayrıca potansiyel müşterilerin ürünü bizden neden almadıklarının sebeplerinin tespiti yapılır, beklentiler rapor haline getirilir.

• İşletme sürekliliği için (kurumsallık) aile anayasasının hazırlanması, (sürekliliğin vazgeçilmezi):

Mevcut yönetim yapısından yola çıkarak, yönetimde sürekliliği sağlanması amacı ile yönetimin gelecek kuşaklara doğru ihtilafsız ve adaletli bir şekilde nasıl ve hangi koşullarda olabileceğinin sistematik ve saygı çerçevesinde yapılması için gerekli çalışmaların aile bireyleri ile görüşerek efektif bir aile yönetim anayasası hazırlanarak yürürlüğe girer.

• Üretim proseslerinin mevcut durum analizi, mevcut üretim kapasite kullanım oranlarının belirlenmesi:

Üretimde hali hazırda uygulanan proseslerin belirlenerek iş akışları gerçeklere dayalı olarak belirlenir. Kapasite kullanım oranı genellikle yüzde 100 olarak gerçekleşmez. İmalat sırasında çeşitli aksamalar olabilir, elektrik kesilmeleri, makine arızaları, makine ve tesisatın bakım araları, tatiller, grevler, çalışma saatlerinde aksamalar, mevsimlik nedenler gibi sorunlarla kapasite kullanımında düşüşler ortaya çıkar. Bunlardan en önemlisi satışların beklenilen düzeylerde gerçekleşmemesidir. Üretimde kapasite kullanımının ölçülmesi için genellikle makine duruş ve alkışları hesap edilir. Çünkü imalat sanayi genellikle sanayi kesiminin en ağırlıklı alt sektörüdür. Bu durumda seçilmiş olan işletmenin toplam makine kapasiteleri ile kullanılan gerçek kapasite oranları ele alınır. Bu çalışmada ticari veriler değerlendirilir. (Örneğin; ortalama karlılık düzeyi gibi.)

• Mevcut teknolojinin belirlenmesi ve sanayi sürecindeki seviyesinin ölçülmesi:

Belirlenen mevcut süreçlerde kullanılan makine parkının teknolojik seviyesinin belirlenerek mevcut sanayi sürecindeki yerinin analizlerle raporlanıp tespit edilmesi sağlanır.

Müşteri ve pazar etütlerinin sonucu gerekli olan endüstri dönüşüm seviyesinin belirlenmesi (optimum değişimin):

Müşteri ve Pazar beklenti raporları incelenir, öncelikle mevcut teknolojinin kapasite kullanım oranının maksimum seviye çıkarılması için fayda maliyet analizlerinin yapılarak yol haritasının hazırlanması gerekir. Bu harita da iki yöntemden oluşmaktadır. Bunlar; a) İhtiyaç duyulan üretim için teknolojik sistemlerin belirlenmesi ve uygulama planlaması. b) İhtiyaç duyulan makine parkı için teknolojik seviyenin neler olacağının ve nasıl olacağının belirlenmesi.

• İşletmenin mevcut mali yapısı ve endüstriyel dönüşüm bütçelemesi (optimizasyon):

İşletmenin ödemeler dengesi, mali kaldıraç oranının belirlenmesi, yatırım yapma kapasitesi ve kabiliyetinin zaman diyagramı ile tespit edilmesi gerekir. İhtiyaç duyulan teknolojik dönüşüm için yapılması gerekli bütçenin kısa (1-3 yıl), orta (3-5 yıl), uzun (5-10 yıl) vadeli planlarla finans (paranın maliyeti) karşılama çalışmasının yapılması, teknolojik (yazılım dahil) transferlerin yapıldığında beklenen katma değerin ne olabileceğinin tahmini, tedarik edilecek teknolojinin daha önce kendini kanıtlamış olması gerekir.

• Gözden geçirme:

Hazırlanan tüm çalışmaların, planların ve stratejilerin sürekli değişen müşteri beklentilerine göre gözden geçirilerek revize edilmesi ve\veya ertelenmesi ve\veya durdurulması kararlarının veriler değerlendirilerek gerçekçi rasyonel düzelmelerin sağlanması gerekir. Her bir çalışma için simülasyon işlemi gerçekleştirilerek optimizasyon sağlanıncaya kadar devam edilmesi gerekir.