Nem havanın taşıdığı su buharıdır. Nem ile mücadelede mutlak nem ve oransal nem tanımlarının bilinmesi ve psikometri üzerinde değerlendirilmesi gerekmektedir. Havanın 1 m³’ü içinde taşıdığı su buharının kütlesel miktarı mutlak nem, taşıyabileceği maksimum su buharı miktarı da doyma noktası olarak tanımlanır. Bağıl nem belli koşullarda havadaki nemin mevcut şartlarda taşıyacağı maksimum neme oranıdır. Psikometri nemli hava bilimidir. Psikometri havanın içindeki su buharı miktarını ele alır ve sıcaklık, basınç, nem, entalpi gibi termodinamik özelliklerini inceler. Psikometrik diyagram, kullanıldığı bölgenin atmosferik basıncı olarak kabul edilen deniz seviyesinden yüksekliğine bağlı olarak hazırlanır. Endüstriyel tesislerde ve tüm malzeme depolarında malzemeyi korumak küflenme, korozyon, vb. hasarların önüne geçmek için nem kontrolü büyük önem taşımaktadır. Uygun iklim koşullarının oluşturulmasında gereklilik genellikle bağıl nem değeridir. Ana hedef, ortam sıcaklığı kaç derece olursa olsun bağıl nemi belli bir seviyede tutmaktır. Bazı genel uygulamalar için depolama ve imalat alanı nem koşullarına örnekler aşağıda verilmiştir.• Metal malzemeler için %45• Elektronik eşya %40• İlaç imalatı %5-45• Askeri cephane depolama %45
Nem Alma Sistemleri
Nem alma sistemleri tasarımı yapılırken havanın nem miktarı, entalpi (sistemin sabit basınç altında ki ısı değişimi), kuru ve yaş termometre sıcaklıkları, izafi nem gibi özelliklerini psikrometrik diyagram üzerinde görmek, çiğ noktasını hesaplamak, yoğuşma , gizli ısı gibi işlemleri tespit etmek gibi verileri psikometrik diyagramda grafiksel olarak görmek mümkündür.
Soğuk Yüzeyde Soğutarak Nem Alma
Hava çiğ noktasının altına soğutulur ise nem tutma yetisi azalır ve havanın içindeki su buharı yoğuşmaya başlayıp su olarak ayrışır. Böylelikle soğutulan havanın içindeki fazla nem alınır ve tekrar ortam hava sıcaklığına kadar ısıtılarak ortama verilir. Genellikle bu tip sistemler soğutucu çevrimler ihtiva eden kompresörlü nem alma sistemleri olarak tanımlanır. Soğutma çevriminin tüm ekipmanları sistem içerisine dahil edilerek tasarlanır. Evaporatörden geçen hava çiğ noktasının altına soğutulur, havanın nemi alınır, kuru termometre sıcaklığı kondanserden geçirilerek yükseltilir. Bu sayede proses havasının bağıl nemi ve mutlak nemi düşürülebilmektedir. Bu nem alma sistemi bağıl nem oranı ve kuru termometre sıcaklığı yüksek uygulamalar için uygundur. Nem oranı yüksek soğuk iklimlerde kullanılmaya elverişli değildir.
Desesif-Evaporatif Nem Alma Sistemleri (Absorpsiyonlu Nem Alma)
Desiccant (kurutucu) nem almada ana işleyiş, nemli havanın içinde bulunan su buharı moleküllerinin, taşıyıcı maddelerin (adsorbent) labirentlerinde tutularak, kurutulmuş havanın ortama verilmesidir. Desiccant (kurutucu) madde olarak genellikle silika jel kullanılmaktadır. Absorpsiyonlu nem alma ünitelerinde silika jel dolgulu rotorlar kullanılmaktadır. İki bölmeye ayrılmış rotor dolgusu saatte 5 - 25 tur arası hız ile döndürülür. Rotor dolgusunun %75’i nem tutmak ve taşımak (adsorbtion), diğer %25 kısmı ise yakalanan nemin atılması (desorbtion) için kullanılır. Rotorun sürekli dönmesi, nem alma işleminin sürekliliğini ve istenilen nem seviyesine ulaşılmasını sağlar. Rotorda bulunan silika jel labirentlerinde yakalanan su molekülleri, boşaltma bölümünde üflenen sıcak hava ile buharlaşır. Desiccant yöntemi ile oluşturulan nem alma sistemleri nem oranı yüksek ve sıcak iklim koşullarında kullanılabildiği gibi, nem oranı yüksek ve soğuk iklim koşullarında da kullanılabilmektedir. Bu özelliği sayesinde soğuk yüzeyde nem alma sistemine göre uygulama esnekliği avantajı sağlamaktadır.Çiğdem Arslan - Proje ve Satış Direktörü / Project and Sales Director - Rolax
Çiğdem Arslan - Proje ve Satış Direktörü / Project and Sales Director - Rolax
