Mikropipet Kullanımındaki Hatalar Nelerdir?

17.09.2021

Mikropipet Kullanımındaki Hatalar Nelerdir ve Bunun Üstesinden Nasıl Gelinir? Avrupa’da yapılan istatistiklere göre laboratuvarlarda kullanılan pipetler, özellikle de mikro pipetlerin hatalı kullanma oranı %55 ile neredeyse yarı yarıya hatalı bir şekilde kullanıldığı tespit edilmiş. Bunun için sizlere bu kez laboratuvarda sıklıkla kullanılan ve kullanımında da sıkça hatalara neden olan mikropipet kullanımından söz edeceğim. Kullanımı son derece kolay olan bu minik aletimizin hatalı kullanıma imkan vermemek için aşağıda sizlere hazırladığım adımları izleyerek doğru pipetleme için gerekli olan ve dikkat edilmesi gereken hususları listeledim. [caption id="attachment_128350" align="aligncenter" width="548"]

Şekil 1: İleri pipetlemede ön çalkalama işlemi yapılan (pre rinsing) ve ön çalkalama işlemi yapılmadan (no prerinsing) pipetleme işlemlerini görüyorsunuz. Ön çalkalama işlemi yapılan pipetlemede istenilen hacime ve hassasiyete ilk pipetlemeden itibaren ulaşılırken ön çalkala uygulamadığınızda ancak 3-5 kez pipetlemeden sonra istenilen hacime ve hassasiyete ulaşabilirsiniz. Sonuç olarak ileri pipetlemede ön çalkalama doğru sonuçlar almanız için gereklidir.[/caption]

Doğru Mikropipet Kullanımınızı Nasıl Geliştirebilirsiniz? 1. Pipet Ucunu Önceden Islatmalısınız

Pipetleme için örnek sıvısını aspire etmeden önce aynı örnek sıvısını aspire etmelisiniz ve en az üç kez bu işlemi tekrarlamalısınız. Uç içindeki buharlaşmadan dolayı numune kaybına önemli ölçüde engel olabilirsiniz zira ön ıslatma, uç içindeki nemi artırdığından numune buharlaşmasındaki değişikliği azaltır. Özellikle uçucu numunelerle (organik çözücüler) çalışılırken ön ıslatma çok önemlidir. [caption id="attachment_128351" align="aligncenter" width="589"]

Sekil 2: Bu şekilde ters pipetleme yapılan bir örnek görüyorsunuz. Bu grafikte, sağ aşağıda yer alan pipetleme sayılarına bakacak olursanız, ilk pipetlemeden itibaren doğru hacimde pipetleme yapmış oluyorsunuz. Sonuç olarak, ön çalkalama işlemi ters pipetlemede gerekli değildir.[/caption]

2. Sıvı Örneği Çekme Sırasında Pipet Ucunuzu Uygun Derinliğe Daldırmalısınız

Aspirasyondan önce ucu menisküsün yeterince altına batırmalısınız. Büyük hacimli pipetler (1-5 mL) 5-6 mm’ye, daha küçük hacimli pipetler ise 2-3 mm’ye daldırılmanız yeterli olacaktır. Özellikle büyük hacimli pipetlerde çok az daldırma hava aspirasyonuna neden olabilir. Çok fazla daldırma, numunelerin ucun dışına yapışmasına neden olabilir. Uçla kabın dibine dokunmak aspirasyonu kısıtlayabilir.

3. Sıvı Örneği Çektikten Sonra Kısa Süre için Duraklamalısınız

Numuneyi aspire ettikten sonra ucu yaklaşık bir saniye sıvının içinde bırakmanız en doğrusudur. Piston durduktan sonra uçtaki sıvının hareketinin bitmesi biraz zaman alır, bu nedenle bunun yapılmaması hacmin çok düşük olmasına neden olur.

4. Mikropipeti Sabit Piston Basıncı ve Hızı Kullanın

Pistonu aşağı doğru bastırmalı ve yumuşak ve tutarlı bir şekilde bırakmalısınız. Her numuneyi aspire ederken ve dağıtırken aynı basıncı ve hızı uygulamaya çalışmanız en doğrusu olacaktır. Tekrarlanabilir eylemler tekrarlanabilir sonuçlar üretir.

5. Pipeti Dik Vaziyette Tutup, Öylece Dışarı Çekmelisiniz

Numune aspirasyonu sırasında pipeti her zaman dikey olarak tutmalı ve kabın kenarlarına dokunmaktan kaçınmalısınız. Numune aspirasyonundan sonra, pipeti kabın ortasından sıvının içinden düz bir şekilde çekmelisiniz. Bu teknik özellikle küçük hacimleri (<50 µL) pipetlerken önemlidir. Pipeti örnekten çıkarılırken açılı olarak tutmak aspire edilen hacmi değiştirir. Kabın kenarlarına dokunmak, yüzey gerilimi nedeniyle hacim kaybına neden olabilir. [caption id="attachment_128352" align="aligncenter" width="396"] mikropipet

Şekil 3: Pipetlemede aspirasyon açısının nasıl olması gerektiğini görebilirsiniz.[/caption]

Yukarıdaki şekil doğru aspirasyon açısının 90 derece olması gerektiğini gösteriyor. Sağdaki şekilde bu 90 derece açıdan 20 ve 30 derecelik sapma olduğunda sizlere %0.7’lik bir hata oranı getireceğini göstermektedir. Sonuç olarak, pipetleme esnasında sıvı pipet ucuna çekilirken, pipet ucunuzun 90 derecelik bir açıyla sıvıya daldırılıp o şekilde sıvıyı çekmeniz gerekmektedir.

6. Sıvıyı Dağıtırken Dikkatli Olmalısınız

Bir numuneyi dağıtırken, uçta kalan numuneyi dağıtmak için ucu kabın kenarına değecek şekilde konumlandırmanız en doğrusu olacaktır. Pistonun ikinci durağında baş parmağınızı basılı tutmalı ve pipet ucuna numunenin yeniden aspirasyonunu önlemek için ucu çıkarmalısınız. [caption id="attachment_128353" align="aligncenter" width="477"] mikropiper

Şekil 4: Yukarıda gördüğünüz şekil numunenizi dağıtırken pipet ucunuzu kabınızın cidarına değdirip yaklaşık 30-45 derecelik bir açıyla sıvınızı boşaltmanız gerektiğini göstermektedir. Sağdaki şekilde ise eğer bu şekilde yapmaz iseniz pipetlemenizde %1’lik bir hata meydana gelecektir.[/caption]

7. İhtiyacınıza En Uygun Pipeti Kullanmalısınız

Aspire etmeyi ve dağıtmayı planladığınız hacme en yakın hacim aralığına sahip bir pipet kullanmak çok önemlidir. Bir pipetin minimum hacmi ile test edilen hacim arasında küçük bir fark varsa, testinizin doğruluğu artacaktır. Örneğin, 15 µL dağıtmanız gerekiyorsa, 1000 µL pipet yanlış seçim olurken, 20 µL pipet kullanmak en doğru seçenek olacaktır.

8. Mikropipetinize En Uygun Pipet Ucunu Kullanmalısınız

Özel pipetlerle kullanım için tasarlanmış yüksek kaliteli uçlar kullanmalısınız. Çoğu durumda, üretici pipet uçları iyi performans gösterir. Performansları belirli bir pipet modeliyle kanıtlanmışsa alternatif markalar da kabul edilebilir. Uyumsuz uçlar ve pipetler yanlışlığa, hassasiyette azalmaya veya her ikisine birden neden olabilir. Kaliteli uçlar, aşırı kuvvete ihtiyaç duymadan hava geçirmez bir sızdırmazlık sağlar, üstün malzemelerden yapılmıştır ve kalıplama kusurları içermez, böylece güvenilir sıvı dağıtımı sağlar.

9. Mikropipeti Kullandığınız Ortam Sıcaklığını Dikkate Almalısınız

Pipetlemeye başlamadan önce sıvıların ve ekipmanın ortam sıcaklığında dengeye ulaşmasına izin vermeniz gereklidir. Hava yer değiştirme pipetleriyle verilen bir numunenin hacmi, tümü sıcaklığa bağlı özellikler olan hava basıncı, bağıl nem ve sıvının buhar basıncına göre değişir. Tek bir sabit sıcaklıkta çalışmak, bu değişimi en aza indirir ve genel hassasiyeti artırır. [caption id="attachment_128354" align="aligncenter" width="980"]

Şekil 5: Yukarıdaki şekilde (yaklaşık oda sıcaklığında) 22 derecedeki istenilen hacimde pipetleme yapıldığında farklı sıvı sıcaklıklarının pipetlemeye olan etkisi yer almaktadır. Eğer 5 derece ya da 28 derece gibi çok soğuk veya sıcak ürünlerde pipetleme yaptıysanız istenilen hacim ile çekilen hacim arasında sapmalar meydana geleceğini asla unutmamanız gerekmektedir.[/caption]

10. Mikro Pipetinizi Kullanmadığınızda Pipetinizi Mutlaka Standında Muhafaza Etmelisiniz

Pipeti gevşek bir şekilde tutmalı, pipetlemediğinizde pipet standına geri yerleştirmelisiniz. Pipete vücut ısısı transferini azaltmak için daima eldiven giymeli ve pipet uçlarını veya henüz pipetlenmemiş örnek kaplarını kullanmaktan kaçınmalısınız. Taşıma sırasında aktarılan vücut ısısı, sıcaklık dengesini bozar ve bu da teslim edilen hacimlerde değişikliklere yol açabilir.