Kozmetik ve
parfümeri ürünlerinde kalite kontrol, ürün geliştirme ve Ar- Ge çalışmaları, yasal gereksinimlere uyum gibi nedenlerle esans, koruyucu, hyaluronik asit ve SPF (güneş koruma faktörü) gibi farklı analizler talep edilmektedir.
Bu analizler için HPLC, GC, GCMS, LCMSMS, UV-VISNIR gibi farklı analitik tekniklere ihtiyaç duyulmaktadır.
Hyaluronik asit, D-N-asetilglukozaminin ve D-glukonik asitin dönüşümlü olarak bağlandığı ve cilt, tendonlar, kaslar, kıkırdak, kan damarları ve beyin gibi dokularda vücuda dağıldığı bilinen ve moleküler ağırlığı 1,000,000’u aşan asidik bir mukopolisakkariddir.
Hyaluronik asit doğal olarak canlı organizmalarda bulunması nedeniyle, biyolojik uyumluluğu yüksektir ve cerrahi prosedürler gibi uygulamalarda kullanılmaktadır.
Hyaluronik asitin vivo olarak aşamalı olarak parçalandığından, daha uzun süreler için geçerli olan daha yüksek molekül ağırlığına sahip Hyaluronik asit için artan bir ihtiyaç vardır. Hyaluronik asit aynı zamanda yüksek nemlendirme etkisine sahiptir ve bu nedenle kozmetik bir katkı maddesi olarak kullanılır.
Hyaluronik asitin farmasötik formülasyon impüriteleri ve üretim aşaması fragmentleri LCMSMS ESI ile kontrol edilmektedir. Bu yazıda ise, hyaluronik asidin analizinde Boyut Eleme Kromatografisinin (SEC- Size Exclusion Chromatography) kullanımına örnekler verilecektir
SHIMADZU Prominence Boyut Eleme Kromatografisi (SEC) Sistemi
Standart Numunelerin Analizi
Şekil 1, hyaluronik asidin yapısal formülünü göstermektedir. İyonik ayrışma grupları içeren makro moleküllerin analizi için Boyut Eleme Kromatografisi kullanılırken, molekül içindeki bu iyonik gruplar birbirlerini iterek molekülün genişlemesine neden olur. Bu iyonik etkileşimler, mobil fazda bir tuz eklenerek baskılanabilir.
Özellikle, polisakaritler gibi bir hidrofilik molekül olması durumunda, her türlü iyonik grubun varlığı sıklıkla model deformasyonuna ve dengesiz ölçüm sonuçlarına neden olacaktır. Bu örnekte, tuz olarak sodyum sülfat kullanılmıştır. Analitik koşullar Tablo 1’de gösterilmektedir.
Şekil 1. Hyaluronik Asidin Yapısal Formülü
Şekil 2. Horoz İbiğinden Elde Edilen Sodyum Hyaluronat’a Ait Kromatogram
Tablo 1 Analitik Koşullar
Şekil 3. İnsan Göbek Kordonundan Sodyum Hyaluronatın Kromatogramı.
Şekil 4. Alkolsüz İçeceğe Ait Kromatogram
Şekil 2, horoz ibiğinden elde edilen sodyum hyaluronatın analiz örneğini göstermektedir. Numune, mobil faz olarak kullanılan 50mM sulu sodyum sülfat solüsyonunda %0,1 konsantrasyona gelecek şekilde çözünür.
Şekil 3, insan göbek kordonundan türetilmiş sodyum hyaluronatın analiz örneğini göstermektedir. Şekil 2’deki ile aynı şekilde, numune, 50 mM sulu sodyum sülfat çözeltisi içinde %0,1 konsantrasyona gelecek şekilde çözünür.
Kozmetik Ürünlerin ve Alkolsüz İçeceklerin Analizi
Hyaluronik asit içerdikleri iddia edilen bazı kozmetik ürünleri ve alkolsüz içecekleri analiz ettik. Analitik koşullar Tablo 1’de gösterilmektedir. Şekil 4’te alkolsüz bir içeceğe, Şekil 5 ve Şekil 6’da ise sırasıyla kozmetik A ve kozmetik B ürünlerine ait kromatogramlar gösterilmektedir.
Kozmetik A, mobil faz olarak kullanılan 50 mM sulu sodyum sülfat solüsyonunda 10 kat sulandırıldıktan sonra analiz edilmiştir.
Alkolsüz içecek ve kozmetik B, seyreltme olmaksızın, ancak 0.45 um gözenekli filtreden süzüldükten sonra analiz edilmiştir. 11 ile 17 dakika arasındaki tepe noktalarının (pik) Hyaluronik asit olduğu varsayılmaktadır.
Ozan Halisçelik
Yüksek Kimyager
Servis Müdür Yardımcısı
Ant Teknik Cihazlar
Şekil 5. Kozmetik A Ürününe Ait Kromatogram
Şekil 6. Kozmetik B Ürününe Ait Kromatogram.