Enspeksiyon Cihazları - Yeni Teknolojiler

25.02.2019

Dijital teknolojilerdeki 21. yüzyıldaki hızlı gelişmeler paralelinde, aşağıdaki öne çıkan yenilikler, Boya ve Kaplama Enspeksiyon cihazlarında görülmeye başlanmıştır:

Birbiri ile Yer Değiştirilebilir Ölçüm Probları

Özellikle Avrupa ve ABD’deki bu alanda faaliyet gösteren bazı firmalar, hem farklı zeminler (Örn. alüminyum, paslanmaz, galvaniz veya karbon çelik yüzeyler gibi) ve farklı boya/kaplama tipleri (yumuşak ve sert boyalar/kaplamalar, anodize kaplamalar gibi) için farklı problar sunmaktadır.

Resim 1: Boya kalınlık ölçüm cihazı ve farklı durumlar için değiştirilebilir probları

Bir diğer çarpıcı gelişme ise, boya/kaplama ve üzerine uygulanan zeminlerin farklı özelliklerini -sadece prob değiştirerek- tek bir cihazda yapabilmeye sağlayan teknolojiyi piyasa sunmalarıdır. Örneğin, boya/kaplama film kalınlıkları, metal yüzey pürüzlülüğü, sıcaklık/nem/çiğlenme noktası/ rüzgar hızı gibi çevresel koşullar, yüzeydeki tuz kontaminasyonu, beton nemi, malzeme sertliği ve malzeme et kalınlığı içermektedir.

Resim 2: Tek bir enspeksiyon ana gövdesi ve farklı enspeksiyon testleri için değiştirebilir tak- çıkar probları

“Kablosuz” Veri Aktarılması: Bluetooth, Wi-Fi ve Bulut Bilişim

Elektronik cihazlarda Wi- Fi, W-Max, Bluetooth ve Bulut Bilişim gibi kablosuz iletişim teknolojilere paralel olarak, boya / kaplama enspeksiyon cihazı üreticileri, bu teknolojileri cihazlarına entegre etmeye başladılar.

Temassız (Ing. Non-contact) Boya/Kaplama Film Kalınlığı Ölçümü

Son yıllarda, Boya/Kaplama endüstrisinde ölçüm cihazlarında yaşanan en pratik teknolojik gelişmelerden biri de, boyalı/kaplı yüzeye dokunmaksızın (temassız), malzeme üzerindeki boya/kaplama film kalınlığını belirli bir mesafede uzaktan ölçebilen cihaz ve ekipmanlardır. Bu cihazların çalışma prensibi birbirinden farklı olabileceği gibi, genel olarak 3 ana teknoloji etrafında toplanmaktadır: 1. Lazer Optik Teknolojisi, 2. Termal Optik Teknolojisi, 3. Ultrasonik Ses Teknolojisi.

Resim 3: Temassız boya/kaplama kalınlığı ölçüm cihazları ve ölçüm prensipleri

Dijital Kağıtsız Raporlama: Raporları Dijitalleştirme

Enspeksiyon süreçlerinin verimliliğini arttırabilecek en önemli teknolojik gelişmelerden biri de, geleneksel kağıt ile yapılan raporlamanın yerine, dijital enspeksiyon/ölçüm cihazları ile yine dijital ortamlara aktarılması teknolojisi olarak karşımıza çıkmaktadır. Buna kısaca, dijitalleştirme (ing. Digitalization) diyebiliriz.

Resim 4: Elektronik cihazlar ve Bulut Bilişim, enspeksiyonlarda kağıt gerektirmeyen (kağıtsız) raporlamayı mümkün kılmaktadır.

Bu teknolojide, merkezi bir bilgisayar programı temassız boya/ kaplama film kalınlığı ölçümü paragrafında belirtilen cihazlara benzer prensipte çalışan adezyon, sıcaklık, nem, yüzey pürüzlülüğü, sertlik, parlaklık, renk gibi değerlerini ölçen enspeksiyon cihazları ile dijital olarak iletişime geçmekte ve tüm enspeksiyon verilerini bir ağ üzerindeki dijital saklama merkezlerine (bulut bilişim) aktarırlar. Böylelikle, daha az zamanda daha hızlı biçimde enspeksiyon verileri toplanmış olacak ve gerektiğinde bu veriler ilgili kişilerce hızlı bir biçimde araştırılabilip gerekli bilgi bulanabilecektir. Hatta bu sisteme bir barkod tarayıcı entegre edilirse, kullanılan yüzey hazırlığı, boya ve kaplama malzemelerinin ticari isim, üretim yılı, lot numarası gibi bilgileri hızlıca uygulama sırasında toplanıp, daha sonra incelenebilmek için raporlara eklenebilmektedir.

Laboratuvar Test Ekipmanları - Yeni Teknolojiler

Bu alandaki en önemli gelişme hiç kuşkusuz, ASTM B117 Tuzlu-sis Korozyon Testi gibi statik koşullar altında korozyon/yaşlandırma testleri yapan cihaz ve metotlar yerine; dinamik koşullar altında gerçek hayatı daha iyi yansıtan, daha iyi korelasyon değerleri veren ve daha güvenilir döngüsel veya siklik (ing.Cyclic) korozyon/yaşlandırma laboratuvar test cihazları ve ilgili yeni test metotlarıdır. Bu konuda daha ayrıntılı bilgiyi bu yazının sonundaki kaynakça bölümünden ulaşabilirsiniz.1

Resim 5: Hızlandırmış Testlerde özellikle Döngüsel Laboratuvar Test cihazları, daha güvenilir ve gerçek hayata yakın sonuçlar vermektedir.

Bu testler ile birlikte, boya ve kaplama kimyasallarının yapısını daha iyi kavramımıza yardımcı olarak; Differential Scanning Calorimetry (DSC), Fourier-transform İnfrared Spectroscopy (FITR) gibi yüksek teknoloji cihazlar ve ilgili test metotları da geliştirilmeye devam etmektedir.

İşçi Sağlığı, İş Güvenliği ve Çevre

Boya ve Kaplama Endüstrisi, solvent-bazlı teknolojiden, solventsiz veya su-bazlı boya ve kaplamalara kaymaktadır. Burada ise, hayatımızda girmiş veya yakında girecek bir boyadan beklenmeyen özelliklere sahip boya / kaplama teknolojilerden bahsedilecektir:

Solventsiz Düşük VOC’ye Sahip Boyalar/Kaplamalar

“Solvent Emisyonlanları Direktifi (SED)” veya “California Air Resources Board (CARB)” gibi ABD ve AB ülkelerinde yayınlanmış ancak dünya çapında kabul gören VOC (Volatile Solvent Compound: Uçucu Organik Bileşikler) regülasyonları nedeniyle, artık üretilecek/kullanılacak boya ve kaplamaların çok daha düşük (100 gr/L’e kadar düşük olabilir) solvent miktarına sahip olması istenmektedir. Bu VOC azaltma hamlesi, hem Epoksi, Poliüretan gibi eski tip boya/kaplama malzemelerinde yeni teknoloji hammaddeler kullanılarak gerçekleştirilebileceği gibi, hem de yukarıda bahsettiğimiz yeni tip melez/hibrit veya biyofonksiyonel boya/kaplama malzemeleri vasıtasıyla da sağlanabilmektedir.

Koku-giderici Boyalar / Kaplamalar

Koku-Yok etme teknolojisine sahip boya teknolojisi sayesinde, organik kökenli kokuların önüne şu şekilde geçilebilmektedir: Havadaki koku molekülleri boyanmış yüzey ile temas ettiği zaman, boya içindeki koku ile mücadele eden bileşik açığa çıkar ve kuruyan boya sayesinde koku etkisiz hale getirilir. Buradaki koku-giderme etkisi, doğaldır ki bu bileşiğin miktarına, maruz kalmanın şiddetine ve boyanacak yüzeyin alan büyüklüğüne bağlıdır.

Mikrop-Öldüren Boyalar

Mikrop-öldüren veya Mikrobiyosidal boyalar bazı mikrop ve bakterileri öldürmek için kullanılabilecek yeni bir boya/ kaplama teknolojisidir. Bunu, “Dörtlü Amonyum Bileşikleri (Quaternary Ammonium Compounds)”genel grubuna giren kimyasallar sayesinde yapabilmektedir, zira bu kimyasallar sağlık sektöründe dezenfektan olarak kullanılmaktadır. Bu tür boyaların kullanım alanları hastane, bakımevi gibi hijyen gerektiren yerler olabilir.

Mesleki Eğitim Yeni Teknolojileri

Bu alandaki gelişmeleri mesleki yeterlilikler ve belgelendirme, uzaktan elektronik eğitim teknolojisi ve inovatif mesleki eğitim cihazları yeni teknolojileri olarak sınıflandırabiliriz.

Mesleki Yeterlilikler ve Belgelendirme

Özellikle ABD, Avrupa ve Japonya’daki son yıllarda standartlaşma anlayışının artmasına ve her iş kolunda mesleki yeterlilikler (kalifikasyonlar) ve belgelendirme (sertifikasyon) kavramlarının öneminin artması paralelinde, ülkemizde Mesleki Yeterlilik Kurumu (MYK) kurulmuş ve her meslek için yeterlilikler ve buna bağlı belgelendirme (mesleki sertifikasyon) süreci başlamıştır. Bu konuda daha ayrıntılı bilgiyi bu yazının sonundaki kaynakça bölümünden ulaşabilirsiniz.² Buna bağlı olarak, Türkiye’de Boya ve Kaplama Endüstrisinde sertifikasyon çalışmaları Avrupa Birliği’nin MYK’sı olan EUROPASS çalışmalarının paralelinde devam etmekte, yeni mesleki standartlar ve belgeler yayınlanmaktadır. Bu belgelere bu yazının sonundaki kaynakça bölümünden ulaşabilirsiniz.^3,4

Uzaktan Elektronik Eğitim Teknolojisi

Endüstride diğer mesleki öğrenme yöntemleri olarak; bilgisayar ve tablet, cep telefonu gibi mobil elektronik cihazlar aracılığı ile öğrenme, yani Online Eğitim teknolojisidir. Bu tip örgün olmayan mesleki eğitimleri, Avrupa ve ABD’de birçok mesleki kuruluş yapmakta olup, boya ve kaplama sektörü için öne çıkanlar ICORR, NACE, SSPC ve PRA mesleki organizasyonlarıdır. ICORR: Institute of Corrosion - Korozyon Enstitüsü NACE: National Association of Corrosion Engineers - Ulusal Korozyon Mühendisleri Birliği SSPC: Society for Protective Coatings - Koruyucu Kaplamalar Derneği PRA: Paint Research Association - Boya Araştırma Derneği Alternatif olarak, sadece tek bir konuyla ilgili ve nispeten çok daha kısa sürede bilgisayar başında çevrimiçi (online) olarak, gerekli mesleki ve teknik bilgilerin sunumlar şeklinde aktarılmasına -literatürde Web ve Seminer kelimelerinin birleşimi olan- webiner (ing. webinar) denmektedir. NACE ve SSPC derneklerinin yine boya ve kaplama endüstrisini ilgilendiren çok sayıda webineri yayınlanmıştır ve yayınlanmaya devam etmektedir.

Sanal Gerçeklik Mesleki Eğitim Cihazları

Bu konudaki belki de en çığır açıcı ve faydalı buluş, Boyacılık mesleki eğitimlerinde Simulasyon ve Sanal Gerçeklik teknolojilerinin kullanımıdır. Bu konuda ABD’de faaliyet gösteren bazı firmalar, eğitim amaçlı simülasyon programları geliştirmekte ve bunları, mesleki dernekleri ve firmalar ile anlaşmalar yaparak, genel kullanıma açmaktadır. Böylelikle, saha koşullarındaki tehlikeli şartlardan uzak,temiz ve güvenli bir ortamda, herhangi bir malzeme (aşındırıcı, boya gibi) kullanılmadan, boyacılık ve kumlamacılık uygulamaları sanal olarak yapılabilmektedir.

Mobil İletişim Cihazları İçin Elektronik Uygulamalar

Özellik son 10-15 yıl içerisinde cep telefonu, tablet gibi mobil iletişim cihazları ve bu cihazların işletim sistemlerinde, Boya ve Kaplama sektöründe profesyoneller olarak çoğumuzun hali hazırda kullandığı hızlı gelişmeler yaşandı. Örneğin bu sektördeki hemen hemen tüm kimyasal hammadde ve nihai ürün üreticileri ile birlikte cihaz, alet ve ekipman imalatçıları; hem kendi firmalarındaki süreçlerini basitleştirmek, hem de ürün ve teknolojileri tanıtmak için dijital mobil programcıları (app), çalışanları ve kullanıcı olarak bizlerin hizmetine sunmaktadır. Hatta bu alanda faaliyet gösteren bazı mesleki dernek ve toplulukların, üyelerini hem organizasyonel gelişmelerden haberdar olmak, hem de mesleki teknik bilgileri öğrenmek için, bu tarzda mobil uygulamalarını akıllı cep telefonlarınızda veya diğer mobil cihazlarınızda kullanabilirsiniz.

Son Söz

Bu yazı dizisinde geçen trendler ve teknolojiler, Boya ve Kaplama sektöründe yeni gelişmelere yol açmakta, bu da hem şirketlerin, hem de bireylerin daha verimli ve başarılı olması ile sonuçlanmaktadır. Şüphesiz ki, burada bahsi geçen teknolojiler tüm dünyadaki gelişmelerin hepsini kapsamayabilir. Ancak burada Boya ve Kaplama sektöründe öne çıkan, ses getiren ve büyük faydalar sağlayan teknolojileri incelemeye çalıştık. İlave bilgiler, aşağıdaki referanslar bölümündeki kaynaklardan ve linklerden edinilebilir. Yeni bir teknik yazımızda görüşünceye kadar, güzel günler ve iyi çalışmalar dilerim. Hoşça kalın..