Metal kaplamalar, metal yüzeylerin korozyon, aşınma ve çevresel hasarlardan korunması için hayati bir öneme sahiptir. Metal ürünlerin ömrünü uzatarak işlevselliklerini ve dayanıklılıklarını koruyan bu kaplamalar, uygulandıkları yüzeylerin estetik görünümünü ve performansını da üst seviyeye taşır.
Metal kaplama süreci doğru bir şekilde uygulandığında uzun süreli koruma sağlar.
1.Yüzey Hazırlığı
Metal kaplamaların uygulama sürecindeki ilk ve en önemli adım yüzey hazırlığıdır. Yüzeyin düzgün bir şekilde hazırlanması, kaplamanın metale etkili bir şekilde yapışmasını sağlayarak uzun vadeli koruma sunar.
Yüzey Hazırlama Yöntemleri:
• Temizleme: Yağ, kir, pas gibi kirleticilerin yüzeyden arındırılması gerekir. Bu adım, solventler, deterjanlar veya yağ giderici maddeler kullanılarak gerçekleştirilir.
• Mekanik Aşındırma: Kumlama veya zımparalama işlemi ile yüzeydeki pas, eski kaplama kalıntıları ve metal oksitler temizlenir ve kaplamanın iyi yapışması için yüzey pürüzlendirilir.
• Kimyasal İşlem: Bazı durumlarda kimyasal aşındırma ile yüzey işlenir. Fosfatlama veya kromatlama işlemleri, metali korozyona karşı daha dayanıklı hale getirir ve kaplamanın yapışmasını kolaylaştırır.
2.Astar Uygulaması
Yüzey hazırlığının ardından astar uygulaması yapılır. Astar, kaplama ile metal yüzeyi arasında bir köprü görevi görerek yapışmayı artırır ve korozyonun önüne geçer. Kullanılan astar, metalin türüne ve uygulanacak kaplamaya göre değişiklik gösterir.
• Çinko Zengin Astarlar: Genellikle çelik yüzeyler için tercih edilir ve katodik koruma sağlayarak korozyon sürecini yavaşlatır.
• Epoksi Astarlar: Kimyasallara ve neme karşı yüksek direnç gösterir, bu yüzden ağır koşullara maruz kalan metal yüzeylerde idealdir.
• Poliüretan Astarlar: Esneklik ve darbelere karşı dayanıklılık sağlar, bu nedenle dayanıklı bir yüzey kaplaması gerektiğinde kullanılır.
3.Kaplama Uygulama Teknikleri
Metal kaplamaların uygulanmasında farklı teknikler kullanılır. Seçilen yöntem, kaplamanın türüne, hedeflenen kalınlığa ve metalin kullanım ortamına bağlıdır.
• Püskürtme Kaplama: Kaplama malzemesinin atomize edilip metal yüzeyine püskürtülmesi işlemidir. Hava püskürtme, havasız püskürtme veya elektrostatik püskürtme tabancaları kullanılabilir. Bu yöntem, geniş yüzeylerde ve kompleks şekillerde düzgün bir kaplama sağlar.
• Daldırma Yoluyla Kaplama: Metal parça, kaplama malzemesi içeren bir banyo içerisine daldırılır ve fazla malzeme yüzeyden akıtılır. Bu yöntem, genellikle galvanizleme veya plastik kaplama gibi korozyona dayanıklı kaplamalar için kullanılır.
• Toz Boya Kaplama: Elektrostatik olarak metal yüzeyine kuru toz uygulanır. Daha sonra metal, tozun eriyip düzgün bir kaplama oluşturması için fırında ısıtılır. Toz boya kaplaması, çizilmelere, aşınmalara ve solmalara karşı dayanıklıdır ve dış mekan uygulamaları için idealdir.
• Sıcak Daldırma Yoluyla Galvanizleme: Metal, erimiş çinko banyosuna daldırılır. Çinko, metal yüzeyine bağlanarak korozyona karşı güçlü bir koruma sağlar. Bu yöntem, genellikle çitler ve çelik kirişler gibi dış mekan yapılarında kullanılır.
• Elektro Kaplama: İnce bir metal tabakası (örneğin nikel veya krom), metal yüzeyine elektrik akımı kullanılarak kaplanır. Elektro kaplama, aşınma direnci ve korozyon koruması sağlamanın yanı sıra dekoratif yüzeyler için de yaygın olarak kullanılır.
4.Kürleme ve Kurutma
Kaplama uygulandıktan sonra, kaplamanın tam koruma sağlayabilmesi için kurutulması veya kürlenmesi gerekir. Kuruma süreleri, kaplama türüne ve uygulama yöntemine bağlı olarak değişiklik gösterir.
• Hava ile Kurutma: Solvent veya su bazlı boyalar gibi birtakım kaplamalar, oda sıcaklığında doğal olarak kuruyabilir.
• Isı ile Kürleme: Toz boyalar ve bazı yüksek performanslı sıvı boyalar, tam olarak kürlenmeleri için genellikle fırında pişirme işlemine tabi tutulur, böylece dayanıklılıkları ve yapışkanlıkları artırılır.
5.Denetim ve Kalite Kontrol
Kaplama kuruduktan sonra, yüzeyde herhangi bir hata olup olmadığını kontrol etmek için denetim yapılır. Bu denetimler kaplamanın düzgün uygulanıp uygulanmadığının anlaşılmasını, kalınlığının ve koruyucu özelliklerinin kontrol edilmesini sağlar.
• Kalınlık Ölçümü: Kaplamanın, istenen koruma seviyesini sağlayacak kalınlıkta olup olmadığını kontrol etmek için ölçüm yapılır.
• Yapışma Testi: Kaplamanın yüzeye ne kadar iyi yapıştığını değerlendirmek için çekme testi yapılır.
• Korozyon Dayanıklılığı Testi: Tuz püskürtme testi gibi çevresel testler, kaplamanın zorlu koşullara karşı ne kadar dayanıklı olduğunu test eder.
Kaynaklar / Sources https://tikkurila.com/industry/metal-coatings-complete-guide-industrial-applications https://www.metalsupermarkets.com/what-is-metal-coating
