1990’lı yılların başında ticari olarak piyasaya çıkan poliaspartik reçineler boya ve kaplama sektöründe ticari hacmini artırmaktadır. 2020 yılında 329 milyon dolar olan hacmin 2025 yılında 388 milyon dolara çıkması beklenmektedir [1]. Poliaspartik kaplamalar bir izosiyanatın amin fonksiyonel poliaspartik ester ile reaksiyonu sonucu oluşur (Şekil 1.) [2,3].
Poliaspartik kaplamalar özellikle epoksi ve poliüretan kaplamalara alternatif görülmekle birlikte sunduğu üstün özellikler ile ön plana çıkmaktadır [1]. Hızlı kuruma, üstün sararma direnci, yüksek darbe dayanımı, yüksek esneklik, düşük sıcaklıklarda uygulama, düşük VOC, koku olmaması vb. birçok özelliği ile epoksi ve poliüretana göre avantajlı olmasına rağmen fiyat yüksekliği, az tanınırlık, uygulama uzmanlığının gereksinimi vb. nedenlerden dolayı piyasada yeteri kadar yer bulamamıştır.
Epoksi ve poliüretana kıyasla mekanik ve fiziksel dayanımının yüksek oluşu (4 kat), UV (ultra viole) ışığa dayanımının güçlü olmasından kaynaklı dış ortamlarda uygulamaya uygun olması gibi nedenlerden oluşan uzun kaplama ömrü ile maliyet dezavantajı ortadan kalkmaktadır [4,5]. Özellikle beton ve metal kaplama uygulamaları için uygun olmakla birlikte yüzey koruma istenen bütün alanlarda kullanıma uygundur. Su geçirgenliğinin düşük olmasından dolayı anti-korozyon özellik gösterirken anti-bakteriyel ve anti-mikrobiyal olmasından dolayı hastane, okul, ev vb. insan etkileşiminin çok olduğu bütün yüzeylerde kullanıma uygundur (Tablo 1. ve Tablo 2.) [6,7].
[caption id="attachment_123858" align="aligncenter" width="726"]
Şekil 1. Poliaspartik 2K sentezi [2].[/caption]
İzel Kimya olarak IZASP 14, IZASP 15 ve IZASP 151 ürünlerinin üretimlerini yapmaktayız. IZASP 14 kap ömrü kısa fakat hızlı kuruma sağlarken IZASP 15 uzun kap ömrü ile kullanımı kolaylığı sağlamaktadır. IZASP 151 ise IZASP 15’in bütil asetat ile inceltilmiş halidir. Üretilen ürünlerin özellikleri Tablo 3.’te belirtilmiştir.
Poliaspartik ürünlerimiz birbiri ile değişik oranlarda karıştırılarak farklı kap ömürlerine sahip poliaspartik karışımlar elde edilebilir. Bu kapsamda örneğin 5-10 dakika süren IZASP 14 ile 60 dakika kap ömrü olan IZASP 15 1:1 oranlarında karıştırılarak 15-20 dakika kap ömrü olan bir karışım elde edilirken IZASP 15 oranı daha da artırılarak bu süre 30 dakikanın üzerine çıkarılabilir. Hızlı kürlenme nedeniyle poliaspartiklerin beton yüzeyine nüfuzu az olabilir. Bu nedenle yapışma iyi olmayabilir. Bu nedenle poliaspartik şeffaf astar uygulaması tavsiye edilir.
Epoksi yer uygulamalarında astar atıldıktan sonra epoksi uygulaması ve en son ise koruyucu son kat olarak poliüretan katmanı atılırken poliaspartik uygulamalarında ihtiyaca göre astar atılır veya astar atılmadan direkt olarak poliaspartik yüzeye uygulanır. Kuruma hızlı olduğundan kat kuruduktan sonra tekrar tekrar kat atılarak istenilen kalınlıkta poliaspartik kaplama elde edilebilir. Metal yüzeylerde ise astar üzerine epoksi ve poliüretan olmak üzere 2 kat uygulama yapmak yerine 1 kat poliaspartik atılarak daha dayanıklı yüzeyler elde edilebilir. Bu sayede uygulama süresi ciddi oranda düşürülerek işçilik maliyetleri düşürülmüş olur (Şekil 2.).
Poliaspartik karışım hazırlanırken B komponent (izosiyanat) A komponent içerisine katılır ve yavaşça karıştırılarak içeriye hava girmemesine dikkat edilir. Havanın nemi (%85 üzeri nemde uygulama önerilmez) ve yüksek sıcaklık kap ömrü süresini ciddi oranda düşürerek kullanım süresini kısıtlamaktadır. A komponent ve B komponent değişik oranlarda karıştırılabilir. 5:5 veya 6:4 oranları ideal karışım oranları olup elde edilmek istenen sertlik bu oranların değişimiyle elde edilebilir. B komponent olarak alifatik Tolonate HDT LV-2 önerilmektedir. Fakat en az 3 fonksiyonlu diğer alifatik izosiyanatlarda kullanılabilir. Kullanılan izosiyanata göre kap ömrü ve kuruma süresi değişkenlik gösterebilir. Uygulama yapılırken rulo veya havasız sprey tabancası kullanılabilir. Kirpi rulo kullanılarak döküm yapılırken oluşan hava kabarcıkları alınır.
Ayrıca boyar madde olarak amin esaslı pigment pastalar kullanılarak istenilen her renk poliaspartik kaplama elde edilebilir.
Referanslar: 1) https://www.marketsandmarkets.com/Market-Reports/polyaspartic-coating-market-164349114.html 2) http://www.turkchem.net/poliaspartik-recine.html 3) Dudley J., Polyurea Elastomer Technology: History, Chemistry & Basic Formulating Techniques, 2004. 4) https://www.uscoatings.com/blog/polyaspartic-vsepoxy-and-urethane-choosing-coatings-wisely/ 5) https://www.flooringinc.com/blog/polyaspartic-vsepoxy/#:~:text=Durability,It’s%20definitely%20more%20 durable. 6) https://amazingfloors.com/blog/what-arepolyaspartic-and-polyurea-coatings/ 7) https://globalgarageinc.com/polyaspartic-concretecoatings/
