Boya tesislerinde yönetmeliğe tabii ana konular; patlayıcı ortamlarda ortam güvenliğinin sağlanması, personel güvenliğinin sağlanması ve çevre yönetmeliğine uygunluktur.
Patlayıcı Ortamlarda, Ortam ve Personel Güvenliğinin Sağlanması
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının Patlayıcı Ortamlarda alınacak önlemlerle ilgili yönetmeliği gereğince; işverenler, patlayıcı ortam oluşmasını önlemek, patlayıcı ortam oluşmasının önlenmesi mümkün değilse patlamaya sebep olacak etkenleri ortadan kaldırmak, işçilerin sağlık ve güvenliklerini sağlamak için önlem almakla yükümlüdürler.
Patlayıcı madde, hava (oksijen) ve patlamayı ateşleyecek bir güç kaynağının bir araya gelmesi patlayıcı ortamı oluşturur. Patlama üçgeni olarak bilinen bu üç unsurdan biri yok edilirse patlama tehlikesi ortadan kalkmış olacaktır.
Patlayıcı ortamlarda güvenliğin sağlanması ile ilgili tüm önlemler Uluslararası ATEX Direktifleri kapsamındadır. ATEX Direktifleri, Sanayi Bakanlığı Muhtemel Patlayıcı Ortamda Kullanılan Teçhizat ve Koruyucu Sistemler ile İlgili Yönetmelikte belirlenmiştir. Patlayıcı ortamlarla ilgili standartlar bu direktiflere uygun olmak zorundadır.
Boya tesislerinde proses gereği patlayıcı madde olan boya ve hava önlenemeyeceği için patlamayı ateşleyecek güç kaynağı ile ilgili önlemler alınmaktadır. Boya tesislerindeki filtreleme sistemleri personel sağlığı açısından ve patlamaya karşı alınması gereken önlemler açısından büyük önem taşımaktadır.
Patlayıcı ortam açısından değerlendirildiğinde tesis içinde yeterli ve doğru teknik ile havalandırmanın yapılmaması patlama riskini önemli ölçüde artırmaktadır.
Boya tesisleri içinde elektrik hattı, elektrik panosu, armatür anahtarı, priz veya herhangi bir elektrikli ekipman bulunmamalıdır. Tesis ile ilgili tüm elektrik aksamları tesis dışında konumlandırılmalıdır.
Zaruri olarak tesis içindeki hava ile temas eden fan ve aydınlatma armatürü gibi ekipmanların elektrikli aksamları tesis dışında tutulsa bile ATEX yönetmeliğine uygun ex-proof ekipmanlar olmak zorundadır. Boya tesisi içinde çalışacak olan personel sağlığı için, tesis yeterli havalandırma sistemine sahip olmalıdır.
Boya işlemini yapacak olan personel uygun eldiven, iş kıyafeti giymek ve standartlara uygun filtreli boyacı maskesi kullanmak zorundadır. Aksi halde solvent buharı ve kaplama malzemesinde bulunan katkı maddelerinden zarar görebilir.
Boya tesisine patlamayı ateşleyecek güç kaynağı olan herhangi bir madde ile yaklaşılmamalıdır. Boya tesisinin bulunduğu alanda kaynak, vb. işlemler yapılmamalı, sigara içilmemeli, tesis içinde ex-proof olmayan elektrikli ekipman çalıştırılmamalıdır.
Boya Tesisleri Çevre Sağlığı Standartları
Kurulan boya tesislerinin çalışma izninin alınabilmesi için Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliğine uygun projelendirilmesi gerekmektedir.
Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliğinin hedefi tesislerde yapılan işlemlerin çevreye zarar vermemesi, yönetmelikte belirtilen emisyon sınır değerlerinin sağlanması, hava kalitesinin kontrolü ve kütlesel debinin kontrolüdür.
Emisyon: Yakıt ve benzerlerinin yakılmasıyla; sentez, ayrışma, buharlaşma ve benzeri işlemlerle; maddelerin yığılması, ayrılması, taşınması ve diğer mekanik işlemler sonucu bir tesisten atmosfere yayılan hava kirleticilerini ifade eder.
Boya Tesislerinde Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliğinde belirtilen emisyon değerleri sağlanmalıdır. Emisyon izinlerinin alınabilmesi için kirli havanın filtre ünitesine gönderilmesi ve filtreden geçerek bacadan atılması yönetmelik gereğidir.
Bacaların çatıdan yüksekliği emisyon değerleri ve yönetmelik şartının yerine getirilmesi açısından önemlidir. Baca yükseklikleri, gerekli izinlerin alınabilmesi için sağlanması gereken kesin hükümlerdendir.
Emisyon değerlerinin ve sağlıklı çalışma ortamının sağlanabilmesi için özel filtre üniteleri kullanılmaktadır. Kirli hava, uygun çap ve kalınlıklarda dizayn edilen hava kanalları ile filtreye getirilir. Ön filtre ve ana filtre gruplarından geçen kirli hava bir fan vasıtasıyla bacadan dışarı atılır.
Çiğdem Arslan / Proje Direktörü - Kumlama ve Boyama Sistemleri - Alfatechnic Makina San. ve Dış Tic. Ltd. Şti.
