Bobin kaplama, düz bir metal bobine koruyucu veya dekoratif bir kaplama sağlamak amacıyla uygulanan bir işlemdir.
Bobin kaplama terimi, genellikle bir bobinin (bobin haline getirilmiş uzun ince bir metal şerit) endüstriyel kullanıma hazır, boyalı bir metal bobine dönüştürülmesinde yer alan proses işlemlerinin kombinasyonunu tanımlamak için kullanılmaktadır. Bobin kaplamanın temel amacı metalin dayanıklılığını, estetiğini ve işlevselliğini artırırken korozyona, hava koşullarına ve diğer çevresel faktörlere karşı direncini yükseltmektir.
Bobin kaplamaların pazar büyüklüğünün 2022 yılından 2027’ye kadar 1.9 milyar dolar büyüme göstermesi ve tahmin dönemi boyunca %5,75’lik bir YBBO (yıllık bileşik büyüme oranı) ile ilerlemesi beklenmektedir. Sürdürülebilir ürün ve proseslere yönelik artan talep,
pazarın büyümesini sağlayan önemli faktörler arasındadır.
Bobin kaplama, uçucu organik bileşik (VOC) emisyonlarını azaltırken kimyasal, su, enerji ve atık kullanımını en aza indirdiği için metal boyamada en çevre dostu yöntemlerden biri olarak kabul edilmektedir. Yapı ve inşaat sektörü, bobin kaplamaların açık ara en büyük tüketicisidir. İnşaatta yaygın olarak kullanılan ana reçineler polyester reçine, silikon modifiye polyester, poliviniliden florürler (PVDF) veya floropolimerdir.
Enerji tasarruflu yapıları teşvik eden bina yönetmeliklerinin sayısının artmasıyla birlikte giderek daha fazla ev inşaatçısı ve tüketici de uzun vadede performans ve enerji tasarrufu sağlayan bina stratejilerine yönelmektedir. Bu bağlamda, inşaat sektöründen gelen yüksek talep, bobin kaplama pazarını yönlendiren önemli bir faktördür.
Dünya çapında devam eden büyük bina inşaatı projelerinde çatı kaplama, çelik kapılar, alüminyum paneller, kauçuk, metal laminasyon yapıştırma ve yenileme çalışmalarında bobin ürünleri kullanımının artacak olması kuvvetle muhtemeldir. Bobin kaplamalar aynı zamanda işlenebilirlikleri nedeniyle iç ve dış inşaat uygulamalarında da yaygın olarak kullanılmaktadır.
Bobin kaplamalar, binanın iç ortam sıcaklığını düşürmeye yardımcı olan kızılötesi yansıtıcı pigment teknolojisi sağlar. Bu teknik, soğutma için tüketilen enerjiyi azaltarak bobin kaplamaları enerji açısından verimli hale getirir ve bina uygulamalarında kullanılan bobin
ürünleri için yaygın olarak tercih edilmektedir. Su geçirmez tesisatlar için oluk ve iniş borularının yapımında da bobin kaplamalardan yararlanılmaktadır.
Bobin kaplama işlemi; performanslarını, görünümlerini ve dayanıklılıklarını artırmak için genellikle çelik veya alüminyumdan yapılmış metal bobinlere koruyucu ve dekoratif kaplamaların hassas ve kontrollü bir şekilde uygulanması sürecini içerir. Bobin kaplama uygulamasındaki aşamalara dair detaylı bilgi aşağıda yer almaktadır.
1. Hazırlama ve Açma: Proses, bir metal bobinin depolama alanından veya önceki bir üretim aşamasından açılmasıyla başlar. Bobin, tipik olarak büyük bir rulo halinde sarılmış düz bir metal levhadan yapılır ve metali bobin kaplama hattına besleyen ve çözücü olarak da bilinen bir bobin çözme makinesine yüklenir.
Çoğu bobin kaplama hattı bobinleri birleştirmek için mekanik bir dikiş kullansa da birtakım alternatif yöntemlerden de yararlanmak mümkündür: Bobinin bir ucunu diğerine yapıştırmak için yapıştırıcı veya yapışkan bant kullanılabilir.
Kaynak, yüksek hızlı tavlama ve galvanizleme hatları gibi diğer sürekli işleme hatlarında da yaygın olarak kullanılır. Bağlantı yapılır yapılmaz, bobin akümülatöre proses bölümünün onu çıkardığından çok daha hızlı bir şekilde beslenir ve akümülatörde bir malzeme tamponu oluşturur.
2. Temizlik ve Ön İşlem: Kaplamaları uygulamadan önce metal yüzeyin iyice temizlenmesi ve hazırlanması gerekir. Bu, bir dizi ön işlem adımıyla gerçekleştirilir: Yağ Giderme: Metal, kaplamanın yapışmasını engelleyebilecek yağları, gresleri ve diğer kirleticileri gidermek
için temizlenir.
Yüzey Şartlandırma: Mekanik veya kimyasal işlemler, yüzeyi hafifçe pürüzlendirerek metal ve kaplamalar arasındaki bağı güçlendirir.
Kimyasal İşlem: Metal, yapışmayı ve korozyon direncini daha da iyileştirmek için kimyasal işleme tabi tutulabilir. Bu aşama, metal yüzey üzerinde koruyucu bir tabaka oluşturan bir dönüşüm kaplamasının uygulanmasını içerebilir.
3. Astar Katının Uygulanması: Metal uygun şekilde hazırlandıktan sonra, astar olarak bilinen ilk kaplama katmanı uygulanır. Astar, sonraki katmanlar için bir temel görevi görür, yapışma ve korozyon direncini artırır. Astar uygulaması aşağıdakiler de dahil olmak üzere çeşitli teknikler kullanılarak yapılabilir:
Rulo Kaplama: Metal, yüzeye kontrollü miktarda astar uygulayan bir dizi silindirden geçer.
Püskürtme: Astar, eşit ve tutarlı bir kaplama elde etmek için otomatik püskürtme nozulları kullanılarak metal üzerine püskürtülebilir.
Perde Kaplama: İnce bir astar perdesinin metalin üzerine düşmesi sağlanarak eşit şekilde kaplanması sağlanır.
4. Son Kat Uygulaması: Astar uygulandıktan ve kürlendikten sonra son kat uygulanır. Son kat istenilen rengi, bitişi ve ek korumayı sağlar. Astar örneğinde olduğu gibi son kat da rulo kaplama, püskürtme ve perde kaplama dahil olmak üzere çeşitli yöntemler kullanılarak
uygulanabilir.
5. Kürlenme: Kaplamalar uygulandıktan sonra, kaplanmış metal bir kürleme fırınından geçer. Kürleme işlemi, metalin dikkatle kontrol edilen sıcaklık ve zaman koşullarına tabi tutulmasını içermektedir. Bu adım, kaplamaların kimyasal olarak reaksiyona girmesini ve
polimerize olmasını sağlayarak dayanıklı ve bağlı bir yüzey oluşturur.
6. Soğutma ve Muayene: Kürlemeden sonra kaplanmış metal, uygun bir sıcaklığa kadar soğutulur. Bu soğutma aşamasında, kaplamalardaki kusurları, tutarsızlıkları veya eksiklikleri tespit etmek için kapsamlı kalite kontrol denetimleri gerçekleştirilir. Herhangi bir kusur, daha fazla analiz ve düzeltici eylem için belgelenir.
7. Yeniden sarma: Kaplanmış metal incelendikten ve onaylandıktan sonra, bir bobin sarma makinesi kullanılarak bobin haline getirilir. Bu bitmiş kaplamalı bobinler artık çeşitli son ürünler oluşturmak için bunları kullanacak olan üreticilere gönderilmeye hazırdır.
Tüm bobin kaplama uygulama süreci boyunca sıcaklık, kaplama kalınlığı, hız ve diğer faktörler üzerinde hassas kontrol, tutarlı ve yüksek kaliteli kaplamalar sağlamak için gereklidir. Bu süreç sadece metalin özelliklerini iyileştirmekle kalmaz, aynı zamanda üreticilere çok çeşitli son ürünler ortaya koymak için uygun maliyetli ve verimli bir yol sunar.
Kaynaklar:
https://www.mordorintelligence.com/industry-reports/coil-coatings-market
https://coatings.specialchem.com/tech-library/article/coil-coatings-process-basics-toapplications
https://www.prnewswire.com/news-releases/coil-coatings-market-size-to-grow-by-usd-
1-918-55-million-from-2022-to-2027growing-demand-for-sustainable-products-andprocesses-
drives-the-market---technavio-301879965.html
https://www.epa.gov/eg/coil-coating-effluent-guidelines
Hazırlayan: Murat Soygür
