Londra’da 24 katlı bir apartmanda meydana gelen yangın, akıllara, Türkiye’deki binaların yangına karşı dayanıklı olup olmadığı sorusunu getirdi. Her şeyden önce Grenfell Rezidans yangınını doğru değerlendirmek gerekiyor. Öncelikle buradaki yangının çıkış sebebini ve gelişimini iyi bilmek gerekiyor.
Yangının ikinci kattaki konutta buzdolabı nedeniyle çıktığı ve cephe kaplama malzemesi nedeniyle yayıldığı düşünülüyor. Yangının yayılması ve güçlenmesine yol açan unsurun;
2016 yılında restorasyonu tamamlanan ve yenilenen ‘Giydirme Cephe’ sisteminde ısı yalıtım amaçlı kullanılan‘PIR’, yani ‘Poliizosiyanurat’ levhalarının olduğu belirtiliyor. İçinde yangın geciktirici maddeler de katıldığı belirtilen ve kendisinin normalde belli yangın dayanımı olan PIR ‘Poliizosiyanurat’ malzemesinin yangının büyüklüğüne dayanamadığı saptandı.
Bu maddenin çok fazla tercih edilmediği Türkiye’de ise, bugünkü Yangın Yönetmeliği’ne göre 28.5 metreden fazla binaların dış cephesinde plastik köpük kullanılması yasak.
Yangın Yönetmeliği’ne göre 28.5 metre üzerindeki cephelerde; plastik malzemeden mamul ısı yalıtım levha bileşeninden ziyade, mineral yünler, taş yünü, seramik yünü denilen A1 sınıfı hiç yanmaz ısı yalıtım levha bileşenleri kullanılması gerekiyor.
28.5 metreden az olan yapılarda, dış cephe tamamen plastik köpükle kaplansa da zeminin üzerindeki 1.5 metre ile pencere kenarlarının yanmaz taş ve cam yünüyle çevrilmesi zorunlu. Ancak İZODER olarak, denetimsizlik sonucu bazı yüksek binalarda yanlış uygulama yapıldığını gözlemleyebiliyoruz.
Şu anda ülkemizde hiçbir mevzuatımız polistren dediğimiz EPS veya XPS türündeki malzemeleri tamamen yasaklamamaktadır.Ancak, yangın yönetmeliğimiz 28.5 mt üstü yüksekliğe sahip binalarda bu malzemelerin kullanımlarına sınırlama getirmektedir.
Ayrıca Isı Yalıtımı amaçlı ‘Cephe Kaplama’ (Mantolama)sistemleri ile ‘Giydirme Cephelerin’ teknik olarak birbirinden farklı olduğunu bilmemiz gerekir. Giydirme Cephelerde genellikle duvar ile son kat kaplama malzemesi arasında 5-10 cm genişliğinde bir boşluk bulunuyor.
Olası bir yangın durumunda arkasında duvara monte edilmiş yangın geciktirici maddelerle yangın dayanımı artırılmış olsa da, baca etkisinden dolayı artan yangın yükü nedeniyle, bu boşlukta yer alan ısı yalıtım levhaları tehlikeli hale geliyor.
Öte yandan Yangın Yönetmeliği’ne göre, bu tür Giydirme Cephe uygulamalarına ülkemizde zaten izin verilmiyor.
Ülkemizdeki yüksek yapı yangınlarına bakıldığında çoğunluğunun ‘Giydirme Cephelerde’ ve yanlış ürün kullanımından oluştuğunu, bu yangınların cephe kaplama sistemlerinden ‘Mantolama’ ile ilgisi olmadığının altını çizmemiz gerekir.
Ülkemizde enerjinin en fazla tüketildiği ve enerji verimliliğinin en fazla sağlanacağı alan olan binalarda, bunu sağlayacak olan ‘Isı Yalıtımı’ uygulamaları ve özellikle cephe kaplama (Mantolama) konusunda, olumsuz haberlere dikkat çekmek gerekiyor.
Bazı çevreler bu haberleri kullanarak, tüketici nezdinde olumsuz bir algı yaratıp yanlış yönlendirme yapıyor. Tüketicilere, yıllardır bu konuda çalışmalarını bilimsel temelde ve tarafsız bir şekilde, uluslararası standartlara dayanarak sürdüren derneğimiz İZODER gibi kurumların açıklamalarına itibar. etmelerini öneriyoruz.
Ertuğrul Şen / İZODER Başkan Yardımcısı
