Renk bilimi, psikoloji, fizik, nöroloji, sanat ve fizyolojiyi birleştiren, büyüleyici bir disiplindir. Buna karşın, gerçek hayatta, işlerimizi yürütebilmek için müthiş bir renk bilgisine sahip olmamız gerekmez.
Bu yazıda kolorimetrinin (renk ölçümü) temellerinden ve ticari Akıllı Telefon Bluetooth ile bağlanabilen Mobil Uygulama Tabanlı Portatif Renk Yönetim Cihazları uygulamalarından bahsedeceğiz.
Renk Nedir?
Görüntü, koku, tat, dokunuş gibi duyusal deneyimler bakımından çok zengin bir dünyada yaşıyoruz. Görsel sistemimiz en uzak renklerden en yakınlara milyonlarca rengi ayırt etmemizi sağlayan muhteşem bir araç. Aslında bilinenin aksine, renk algımız görme esnasında oluşmaz.
Kişinin renk deneyimi göz ile beyin arasında bilgi transferi gerçekleşirken yaratılır. Beyin, gözlerdeki reseptörlerden duyusal girdiyi alır ve çok karmaşık bir sınıflandırma işlemine tabi tutarak bu datayı işler.
Peki renk tam olarak nedir? Renk objelerin fiziksel özelliği değildir. Bir obje radyan enerji ile etkileşir ve gözlerimizde bu etkileşimi algılayan ağlar vardır.
Bu fiziksel hissiyat beynimize iletilir ve yorumlanır ve bir renk deneyimi yaşamış oluruz. Hissiyatlar subjektif olduğundan, her kişi rengi farklı algılar; fiziksel, fizyolojik ve psikolojik faktörler devreye girer. Bir kişi aynı rengi farklı zihinsel koşullar altında farklı algılayabilir.
Peki bir kişi tarafından yapılan renk değerlendirmesi objektif numerik değerler olarak ifade edilebilir mi? Renk subjetkif bir deneyim olduğundan, bu deneyimin tamamını sayısal değerlere dönüştürmek imkansızdır. Ancak kolorimetri bilimi rengin fiziksel bileşenlerini tanımlamada ve ölçmede yararlı araçlar sunar.
Bu bileşenler şunlardır:
• Bir ışık kaynağı,
• Bir obje,
• Bir gözlemci.
Eğer bunlardan herhangi biri eksik ise, bir renkten söz edemeyiz.
Boya ve Yapı Sektöründe Renk Yönetim Sistemleri
Boya ve yapı sektöründe Renk yönetim sistemleri gittikçe önem kazanmaya başlamıştır. Laboratuvarlarda başlayan bu sistemler artık günümüzde son müşteriya kadar ulaşmıştır. İç mimarlar, boyacılar, nalburlar hatta ofisini, evini yeni renkler ile boyamak, yenilemek isteyen müşteriler de bu cihazlara ilgi duymaya başlamıştır. Cihazların küçülmesi ve fiyatlarının ucuzlaması da kullanımının artmasının sebeplerindedir.
Cihaz kullanımının ana amacı göreceli olan rengin ve algısının, matematiksel verilere çevirerek, karşılıklı mutabakat içerisinde bir noktada buluşulmasını amaçlamaktadır. Piyasada kullanılan kataloglar müşterileri yeterince tatmin edememektedir. Üreticiden kaynaklı ya da müşteriden kaynaklı olmak üzere iki ana sebebi vardır.
Üretici, renk katalogları üretirken birden farklı değişken ile karşılaştığı için renkler basım yıllarına göre değişkenlikler göstermektedir. 4 yıl önceki renk ile yeni üretilen katalogtaki renk aynı olmayabilir. Bunun sebebleri kullanılan hammaddeden kaynaklı olabilir. Kâğıt, boya, ara bağlayıcılar vs.
Müşteri kataloğu iyi saklayamaz ve güneş ışığına maruz kalır ise; renkte sararmalar ve uçmalar meydana gelir.
Üretici ve müşteri her zaman aynı mekânda olmayabilir ve bu sebeple renk kataloglarının karşılaştırılması zorluğu bu önceki paragraflarda bahsettiğimiz sorunların daha da önem kazanmasına sebebiyet verir.
Renk katalog verilerini değerlendirirken kullanılan ışık kaynaklarının da farklı olması hata riskini bir kat daha artırmaktadır. Genellikle D65 güneş ışığı kaynağı ile değerlendirme tavsiye edilir ancak günümüzde fabrika ve ofislerde kullanılan ışık kaynakları çeşitli ve dengesizdir. Güvenilir değildir.
Yeni teknolojiler ile birlikte artık basılı katalog (Fan deck) yerine elektronik ortamda saklanan ve bu veriler doğrultusunda ölçüm yapan cihazlar kullanılmaya başlamıştır.
Mobil Uygulama Tabanlı Portatif Renk Yönetim Cihazları ColorReadPro
Bu cihazların en yenisi Datacolor firmasının ürettiği ColorReadPro Portatif Renk Eşleştirme-Okuma cihazıdır. Cihaz hem üzerinde bulunan ekran aracılığı ile hem de akıllı telefona bluetooth özelliği ile bağlanıp, Datacolor uygulaması ile renk karşılaştırmasını hatasız yapmaktadır.
Cihaz hafızasında yaklaşık 10.000 rengi saklama kapasitesine sahiptir. Mobil uygulama ile bu sınırsızdır. Renkler Datacolor firmasının renk katalog düzenleme sistemi tarafından yönetilmekte olup sisteme müşteri adına yüklenmektedir.
ColorReadPro Renk Ölçüm Teknik Özellikleri
Renk uygulamalarında yaygın olarak kolorimetre ile objektif ölçümler yapılır, bu ölçümlerin hassasiyet bakımından görsel değerlendirmeler ile mümkün olduğunca paralel gitmesi beklenir.
Triplet olarak anlatılan obje, ışık kaynağı ve gözlemci üçlemesi cihaz ile yapılan ölçümlerde de aynı kalır; obje zaten aynıdır, ışık kaynakları bir lamba (D65/10) ve ilave filtreler ile cihazın içindedir, göz ve gözlemci ise bir detektör ile mikro işlemciler tarafından elektronik devrelerce sağlanır.
Kolorimetreler görülebilir bölgede bir numunenin yansıttığı veya geçirdiği ışığı belli bir tekrarlanabilirlik ve hassasiyet dahilinde ölçer. Bu metod ile bir numunenin kendi renk koordinatları bulunabilir ya da referans bir numune ile renk karşılaştırması yapılabilir. Ölçülecek olan numunelerin tipine ve sektöre bağlı olarak farklı kolorimetre geometrileri kullanılabilir. Çoğunlukla boya, kaplama, plastik ve tekstil endüstrilerinde taşınabilir renk yönetim cihazlarında d450/00 geometrisi kullanılmaktadır.
,Böylelikle; yukarıda bahsettiğimiz sorunların en aza indirerek üreticiyi ve müşteriyi renk noktasında en güvenilir şekilde birleştirmektedir.
Mekân ve yerden bağımsız olarak renk karşılaştırmalarınızı sorunsuz gerçekleştirebilirsiniz.
Berke Çakır
Ülke Müdürü
Datacolor
