Açık ve Kapalı Hücreli Sprey Poliüretan Köpük Sistemleri
Poliüretan köpüklerin minimum kalınlıkta maksimum ısı yalıtım özelliği, su geçirmezlik ve hava sızdırmazlık etkisi uzun yıllar boyunca köpüğün binalara termal konfor ve koruma sağlamasına neden olmaktadır. Uygulanan yüzeye mükemmel yapışma performansı ile ekstra montaj işlemi gerektirmemesi olası ısı köprüsü oluşumunun önüne geçmektedir. Ayrıca, poliüretan köpük ile yalıtım yapılan binalarda sadece enerji verimliliği değil, aynı zamanda akustik izolasyon da sağlanmaktadır.
Poliüretan köpükler morfolojik olarak sınıflandırıldığında açık ve kapalı hücre olarak ikiye ayrılmaktadır. Kapalı hücreli poliüretan köpükler mekanik mukavemet ve düşük ısıl iletkenlik değerleri sağlarken, açık hücreli poliüretan köpükler yapıya binen yükün azaltılması, düşük
sarfiyat ve ses izolasyonu gibi avantajlar sağlamaktadır.
Yalıtım sektöründe geniş bir kullanım alanına sahip olan sprey poliüretan köpüğün, diğer poliüretan köpük uygulamalarına göre bazı avantajları bulunmaktadır. Uygulama kolaylığı nedeniyle alternatif yalıtım malzemelerine kıyasla düşük operasyon maliyeti avantajına sahiptir. Uygulamayı yapan operatörlerin tecrübesi ve uygulanan yüzeyin cinsine bağlı olarak, 2 kişilik bir ekip saatte ortalama 100 m2’lik bir alanı poliüretan köpük ile kaplayabilmektedir. Ayrıca, sprey makinesinin boyutlarının nispeten küçük olması sebebiyle araç içinde taşınabilmekte, farklı uzunluktaki hortumları sayesinde her alan ve her
yükseklikte ürünün son kullanılacağı alana uygulanabilmektedir. Makinenin çok kısa süre içerisinde kurulabilir olması, 2 kişilik ekibin, aynı günde birden fazla bölgede uygulama yapabilmesine olanak sağlamaktadır.
Uygulama açısından birçok önemli avantaja sahip olan sprey köpüklerin, uygulamalarında oluşabilecek hataların önüne geçebilmek için dikkat edilmesi gereken bazı hususlar aşağıda detaylandırılmıştır.
• Bakım ve Temizlik: Makine tabanca ve teçhizatının düzenli bakımı büyük önem arz etmektedir. Özellikle uygulama sonrasında tabancanın ara parçaları ve hortumların kalıntılardan arındırılması gerekmektedir.
• Uygulama Yüzeyi Kontrolü: Uygulama yapılacak yüzeyin temizliği ve kuru olması önemlidir. Islak bir yüzey poliüretan köpüğün yapışma performansını azaltarak zamanla yüzeyden ayrılmasına sebep olur. Nemli yüzeylerde poliüretan köpüğün yüzeyinde kabarmalar meydana gelebilir. Poliüretan oluşum reaksiyonunun ekzotermik bir reaksiyon olması ve reaksiyon esnasında ısı açığa çıkması nedeniyle ısıdan etkilenebilecek (sıcaklıkla beraber eriyen veya camsı geçiş sıcaklığı 150oC’nin altında olan) yüzeylere uygulama yapılmaması gerekmektedir.
• Ortam Koşulları: Uygulamanın yapılacağı gün ve bölgedeki çiğlenme noktası kontrol edilmelidir. Uygulama yapılacak yüzeyin sıcaklığı, çiğlenme noktasından minimum 3oC yüksek olmalıdır. 5oC’den daha soğuk yüzeylere uygulama yapılmamalıdır.
• Makine Kontrolü: Makinede uygulama öncesinde kontrol edilmesi gereken başlıca parametreler sıcaklık ve basınçtır. Hammaddelerin ön ısıtma sıcaklığı 45oC olmalıdır. Hortum sıcaklığı ön ısıtma sıcaklığından 5oC daha yüksek olmalıdır. Çok yüksek sıcaklığa
getirilen hammaddeler tabancanın ucunda tıkanmalara sebep olmaktadır. Düşük sıcaklıklarda yapılan uygulamalarda ise damlama görülebilir. Basınç 80-120 bar olarak ayarlanmalıdır. Doğru sıcaklık ve basınçta çalışılmadığında en çok meydana gelen problemler; köpükte tozuma, kafada püskürmeme, köpükte boşluk oluşumu, düzensiz hücre dağılımı ve homojen olmayan uygulama kalınlığı olarak özetlenebilir.
• Kişisel Koruma ve Güvenlik: Ürün içerisinde bulunan katalizörler, yanmazlık ajanı ve şişirici ajanların kaynama noktası düşüktür. Bir kısmı ekzotermik reaksiyonlar ile beraber buharlaşmaktadır. Buharlaşan bu kimyasalların solunması uzun ve kısa vadede sağlık
açısından tehdit oluşturmaktadır. Bu nedenle, uygulamayı yapacak operatörün tam siperlikli gözlük ve maske kullanması sağlık açısından zaruridir. Ayrıca, şişirici ajanların parlama noktaları düşük olduğu için alev kaynağı ile kolay tutuşabilme ihtimalleri bulunmaktadır. Bu
sebeple, varile herhangi bir alev kaynağı ile yaklaşılmaması ve varile kesici-delici aletler ile müdahale edilmemesi gerekmektedir.
Flokser Kimya birçok farklı sektöre hizmet etmenin getirdiği tecrübe ile yalıtım sektöründe ihtiyaç duyulan sprey poliüretan sistemlere de etkin çözümler sunmaktadır. Firmamızda geliştirilmiş, yurt içi ve yurt dışı pazarda aktif olarak kullanılan açık hücreli poliüretan köpük
sistemlerimiz Tablo 1’de, kapalı hücreli sistemlerimiz ise Tablo 2’de gösterilmiştir.

Creapol RS 2323-08 ve Creapol RS 2320-18 boşluk doldurma amacıyla kullanılan açık hücreli, düşük yoğunluklu poliüretan köpük sistemlerdir (Şekil 1). Ürünler tek katta minimum 40 mm kalınlığa ulaşmaktadır. Açık hücrelere sahip olmaları sebebiyle mekanik mukavemet beklenmeyen uygulamalarda kullanımı önerilmektedir. Creapol RS 2323-08
kodlu ürün sarfiyat ve yanma dayanımı konusunda avantaj sağlarken, Creapol RS 2320-18 her türlü yüzeye kolayca tutunma ve homojen kalınlık sağlaması nedeniyle tercih edilmektedir. Açık hücreli yapısına rağmen dış yüzeyinde oluşan cilt tabakası ürünün en dış katmanının sert olmasını sağlamaktadır. Düşük yoğunluklu ve su bazlı ürünlerde sık karşılaşılan tozuma sorununu kontrol etmek amacıyla her iki üründe de ASTM C421-08 standardına göre yapılan testte friability (tozuma) değerinin %1’den düşük olduğu tespit edilmiştir.
Açık hücreli poliüretan köpük sistemleri ses dalgalarını sönümleyerek ses yalıtımının sağlanmasına da katkıda bulunmaktadır. Yüke ve devamlı olarak suya maruz kalacak alanlarda kullanımı önerilmezken, sektörde yaygın olarak, ters çatı uygulamalarında, iç cephe duvarlarında boşluk doldurma amacıyla kullanılmaktadır. Ayrıca, su bazlı olarak
formüle edilmiş olan düşük yoğunluklu ürünler solvent içermemeleri sebebiyle çevre dostu ürün teknolojilerimiz içerisinde yer almaktadır.
Kapalı hücreli ürünler, yüksek mukavemet ve düşük ısıl iletkenliğin talep edildiği uygulamalarda sıkça tercih edilmektedir. Yaz ve kış aylarında yüzeyden ayrılma veya damlama gibi sorunlara sebep olmadan kullanılabilmektedir. Ürün yelpazemiz içerisinde bulunan kapalı hücreli sistemlere kıyasla Creapol RS 2327-30’un yaklaşık %15 kadar
sarfiyat avantajı bulunmaktadır. Oluşturduğu parlak cilt sayesinde devamlı olarak suya maruz kalmadığı sürece aktif bir izolasyon sağlamakta ve yapısında halojen içeren şişirici gazlar bulunmamaktadır.

*Reaksiyon ve çalışma koşulları 3000rpm devirle çalışan karıştırıcı ile 5ºC’de yapılan ölçümler sonucunda elde edilmiştir.
Creapol RS 2323-40 kodlu ürünümüz sıcaklık ve nem altında üstün mekanik özellikler sergilemektedir. Bu özelliğini tespit etmek amacıyla gerçekleştirilen EN 1604 (Isı yalıtım malzemeleri -binalar için- belirli sıcaklık ve nem şartları altında boyut kararlılığının tayini) ve EN1605 (Isı yalıtım malzemeleri-binalar için-belirli basınç yükü ve sıcaklık şartları altında deformasyon tayini) testlerini başarıyla geçmiştir. Sektörde fark yaratacak diğer bir ürünümüz olan Creapol RS 3323-30, yüksek boyutsal kararlılık ve düşük ısıl iletkenlik değerine sahip poliüretan köpük sistemimizdir. İç metod testleriyle E sınıfı yanmazlığa sahip olduğu tespit edilen ürünümüz, %35 oranında geri dönüştürülmüş kaynaklardan üretilmiştir.
Yusuf Yivlik
Ür-Ge Uzmanı
Flokser Kimya
Serpil Güney
Ür-Ge Müdürü
Flokser Kimya